Farmatsevtik kimyo

 

10-mavzu: 

Alifatik tsiklik birikmalarning tibbiyotda qo′laniladigan hosilalari 

Reja 

1.

 

Terpenoidlar va adamantan guruxiga kirgan dori vositalari olinishi 

2.

 

Terpenoidlar va adamantan guruxiga kirgan dori vositalari chinligini aniqlash 

usullari 

3.

 

Terpenoidlar va adamantan guruxiga kirgan dori vositalari miqdorini aniqlash 

usullari 

Terpenoidlar,_adamantan,_mentol,_terpengidrat,_validol,_kamfora,___sulfokamfokain,_bromkamfora'>Tayanch iboralar: Terpenoidlar,  adamantan,  mentol, terpengidrat, validol, kamfora, 

sulfokamfokain, bromkamfora 

 

 

                            

---

Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

124 

 

Midantan-Midantanum                              Rematadin - Remantadinum 

      

NH

2

HCl

                                               

NH

2

CH-CH

3

HCl

 

Terpenoidlar

 

     Mentol-  Mentolum                Terpingidrat  Terpinum hydratum 

    

OH

                                               

OH

OH

OH

H

2

O

CH

3

 

          Validol- 

          Validolum 

 

OH

OC-CH

2

-CH

CH

3

CH

3

O

 

Kamfora,  Camphorae

O

BromkamforaBromcamphorae                    

Br

O

 

Sulfokamfokain Acidum sulfocamphoratu 

              

      

Tetraterpenlar

 

Retinoli acetas – Retinol  atsetat 

---

Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

125 

 

 

Olinishi.

  

 Mentol 

OH

OH

CH

3

CH

3

H

3

C

CH

3

OH

CH

3

CH

3

H

3

C

- HCl

Cl - CH-CH

3

CH

3

[ H ]

 

 

Validol-                

OH

HOOC-CH

2

-CH

CH

3

CH

3

+

OC-CH

2

-CH

CH

3

CH

3

O

 

        Izovalerian k-ta                   Validol 

OH

OH

OH

H

2

SO

4

OSO

3

H

H

3

C

+

OH

2H

2

O

OSO

3

H

-2H

2

SO

4

 

   Pinen (skipidar 

     tarkibida) 

                                                                                                  Terpingidrat 

OCOCH

3

OH

O

-CH

3

COOH

H

2

O

[ O ]

   Kamfora.  

---

Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

126 

 

 bronilatsetat   borneol        kamfora pixta moyi tarkibida 40% gacha   

Bromkamfora 

Br

O

O

-HBr

Br

2

+

 

Tasvirlanishi.

 Mentol o’ziga xos hid va muzlatuvchi mazaga ega bo’lgan kristall modda. 

Suvda kam, spirtda juda oson eriydi.  Kamfora, timol, fenol, rezortsin va xloralgidrat bilan  

evtetik aralashmalar hosil qiladi.Optik faol-[b]

D

 =-49°-51°(10% li etanolda). 

Validol  mentol  hidiga ega bo’lgan moysimon tiniq suyuqlik. 

Terpingidrat hidsiz oq rangli kristall, suvda kam eriydi.Etil spirtida  eriydi.  Qizdirilganda  

sublimatsiyalanadi. 

Kamfora o’ziga xos hidga ega bo’lgan kristall kukun, muzlatuvchi mazaga ega. 

Sublimatsiyalanadi. Suvda kam, etil spirtida esa oson eriydi.Timol, mentol, fenol va xloralgidrat 

bilan  evtetik aralashmalar hosil qiladi. 

[b]

D

 =-39°-44° 

Bromkomfora. Kamforaning hidiga ega bo’lgan oq rangli kukun, suvda kam, spirtda oson 

eriydi. 

Sulfokamfora kislotasi - 

oq,sarјishroq kristall kukun, suv va spirtda oson eriydi.