Farmatsevtik kimyo

PURIN NUKLEOZID VA NUKLEOTIDLARI 

(9N – PURIN) 

 

Riboksin - Riboxinum 

9-

β-D-ribofuranozilgipoksantin. 

Hidsiz, oq yoki och sariq tusli oq kristallik 

kukun. Suvda sekin va qiyin eriydi; spirtda 

juda kam eriydi.  

Chinligi

: 

1)

 

ribozani xlorid kislota ishtirokida 

brutsin bilan aniqlash (qizdirish); 

2)

 

temir (III) xlorid bilan ko’k –  yashil 

rang hosil bo’lish reaksiyasi.  

Miqdori tahlil

:  

1) spektrofotometriya;  

2) K`el’dal usuli. 

 

Dori shakli

: Qobiqli tabletka, in’eksiya uchun 

eritma.  

Metabolit. 

 

 

Adenozin uchfosfor kislota -Acidum 

adenosintriphosphoricum 

Adenozin-5'-uch fosfor kislota.  

Oq gigroskopik kristallik kukun.   

Chinligi

:  

1) riboksinga qarang; 

2) UB-spektr. 

Miqdoriy tahlil

: UB-spektrofotometriya. 

In’eksiya uchun ishlatiladigan 1% li natriy 

adenozinuchfosfatni tayyorlashda ishlatiladi.  

Metabolit. 

Adenozintrifosfat kislota kimyoviy tuzilishi jihati

dan  adenin  geterotsiklik  halqasi  bilan  α-

ribozaning o‘zaro birikishidan tashkil topgan murakkab sistema adenozinning uch molekula fosfat 

kislota qoldig‘i bilan efirsimon birikkan modda bo‘lib, kishi va hayvon to‘qimalarining tarkibiy 

qismiga kiradi. U organizmda asosan energiya sarf qilinishi bilan bog‘lik, bo‘lgan ko‘pchilik 

moddalar almashinuvi va mushak qisqarishi jarayonlarida ishtirok etadi. Adenozintrifosfat 

kislotaning molekula tuzilishini quyidagicha ifodalash mumkin:   

---

Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

377 

 

 

                  Riboza  

↓      ↓

 

                      Adenozin   

↓

 

                         Adenil kislota 

 

Adenozintrifosfat kislota ot go‘shtidan suv yordamida ekstraksiya  qilib olinadi. Pivo 

achitqisini gidroliz qilib  ham, biologik ta’siri va kimyoviy tuzilishi jixatidan adenozintrifosfat 

kislotasiga yaqin bo‘lgan MAP (mushak adenil preparat) moddasi olinadi. Preparat o‘z tarkibida 

adenizinmonofosfat kislota (adenil kislota), fruktozadi-fosfat kislota va boshqa turli biologik faol 

moddalar saqlaydi. 

Adenozintrifosfat kislota oq suvda eruvchan, gigroskopik  kristall   moddadir.   Uni  

tibbiyotda  dinatriyli  tuzi (Natrii adenosintriphosphas) holida ishlatiladi.