Farmatsevtik kimyo



Download 14,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet161/610
Sana16.01.2022
Hajmi14,06 Mb.
#376005
1   ...   157   158   159   160   161   162   163   164   ...   610
Bog'liq
farmatsevtik kimyo fanidan oquv uslubiy majmua

Olinishi.

  Fiziostigmin  physostygma venenosum o‘simligining  urug‘idan,  strixnin  strychnos nux 

vomica  o‘simligi  urug‘idan,  sekurenin  securinega sufriticosa o‘simligining  er  ustki  qismidan, 

rezerpin  rauvolfiya  o‘simligining  po‘stlog‘idan,  ergotamin  va  ergometrin  esa  shoxkuya 

zamburug‘idan  ajratib  olingan  alkaloidlar  bo‘lsa,  serotonin  va  indometatsin  sintetik  moddalar 

hisoblanadi. 

Tasvirlanishi.  Fiziostigmin  salitsilat  rangsiz,  prizma  shaklidagi  kristall,  suvda  qiyin,  spirtda 

eriydi, efirda esa kam eriydi, tez oksidlanib qizil rangga bo‘yaladi. 

Strixnin nitrat achchiq mazali, rangsiz kristall modda, suv va spirtda qiyin, issiq suv va iliq spirtda 

eriydi, efirda erimaydi. 

Sekurinin nitrat oq kristall kukun, suvda eriydi, spirtda qiyin eriydi. 

Rezerpin  oq  yoki  sarg‘ishroq  kristall  kukun,  suv  va  spirtda  kam  eriydi,  xloroform  va 

kislotalarda eriydi. 

Serotonin adipinat hidsiz, oq yoki biroz sarg‘ish kukun, suvda eriydi, spirtda qiyin eriydi. 

Indometatsin hidsiz, oq yoki biroz sarg‘ish kristall kukun suvda erimaydi, spirt va xloroformda 

kam eriydi. 

Ergometrin maleat va ergotamin gidrotartrat hidsiz, oq kristall kukun, suv va spirtda kam eriydi. 

CHinligini aniqlash. 

1.fiziostigmin  salitsilatni  chinligini  aniqlashda  uning  tarkibidagi  salitsil  kislotaga  temir  III  xlorid 

bilan sifat reaksiya. 

2.fiziostigmin  salitsilatga  ammiak  eritmasi  solib  bug‘latilsa  ko‘k  rang,  unga  spirt  va  sirka  kislota 

qo‘shilsa qizil tovlanish hosil bo‘ladi. 

3.fiziostigmin salitsilatga natriy gidroksid eritmasi qo‘shib qizdirilsa metilamin ajralib chiqadi. 




Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

241 


 

4.Stri


xninga quyidagi reaksiyalar qilinadi: 

a) HNO


3

 ga difenilamin bilan. 

 

b)  strixnin  kristaliga  kons.H



2

SO

4



  va  K

2

Cr



2

O

7



  qo‘shilsa  tez  uchib  ketuvchi  ko‘k  binafsha  rang  hosil 

bo‘ladi. 

v) strixnin nitratga kons. HNO

3

 qo‘shib bug‘latilgach, qoldiqqa KON ning spirtdagi eritmasi qushilsa 



qizil rang hosil bo‘ladi. 

5.Sekurinin nitrat 

a) Kremniyvolfram kislotasi – 

 

O



nH

12WO


SiO

2

3



2



 bilan oq cho‘kma hosil qiladi. 

b) difenilamin bilan reaksiya. 

v) sekurinin asos cho‘ktirilib, T

suyuq


=139-142

0

S. 



6.Rezerpin 

a)rezerpinga oksidlovchilar qo‘shilsa, rangli birikmalar hosil bo‘ladi. 

b) NaNO

2

 va H



2

SO

4



 eritmasi ta’sirida yashil tovlanuvchi nitroza birikma hosil bo‘ladi. 


Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

242 


 

 

7. Serotonin adipinat. 



a) pikrin kislota bilan to‘q sariq rangli birikma hosil qiladi. 

b) azobuyoq hosil bo‘lish reaksiyasi. 

v) adipin kislota ajratib olinib (kons HCl) T

suyuq


=149-153

0

S aniqlanadi. 



 

8. Indometatsin. 

a) uning ishqordagi eritmasiga NaNO

2

 va H



2

SO

4



  qo‘shilsa to‘q sariq, NaNO

2

 va HCl qo‘shilsa yashil 



rang hosil bo‘ladi. 

b) IQ-spektrometrik usul. 

9. Ergometrin va ergotamin 

a)ularga n-dimetilaminobenzaldegid qo‘shib qizdirilsa ko‘k rang hosil bo‘ladi. 

b)  malein  kislota  bariy  gidroksid  bilan  tartrat  kislota  esa  SN

3

SOOK  eritmasi  bilan  cho‘ktirib 



aniqlanadi. 

 

Miqdorini aniqlash. 




Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

243 


 

Fiziostigmin  salitsilatning  miqdori  uning  tarkibidagi  salitsil  kislota  aosida  neytrallash  usuli 

bilan aniqlanadi. Ind-fenolftalein. Erituvchi spirt+SNSl

3



Strixnin  nitrat  ham  neytrallangan  spirt  va  xloroform  aralashmasida  f-f  ind.  ishtirokida 

alkalimetrik usul bilan aniqlanadi. 

Sekurinin nitrat ham alkalimetrik usul yordamida aniqlanadi. 

Rezerpin  va  serotoninning  miqdori  suvsiz  sharoitda  kislotali-asosli  titrlash  usuli  bilan 

aniqlanadi. Titrant 0,1M HSlO

4

, ind.kristal binafsha rang. 



Indometatsin  miqdori  uning  atsetondagi  eritmasini  0,1M  NaOH  bilan  titrlash  orqali 

aniqlanadi. Ind-fenolftalein. 

 

Ergometrin  maleat  va  ergotamin  gidrotartratlarning  miqdori  suvsiz  sharoitda  kislotali-asosli 



titrlash usuli bilan aniqlanadi. Titrant 0,02 mol/l. HSlO

4

, ind-kristall binafsha rang. 



SHuningdek  sanab  o‘tilgan  dori  moddalarning  miqdorini  aniqlash  uchun  SF,  YUSSX, 

fotoelektrokalorimetrik usullar ham tavsiya etilgan. 

Ishlatilishi. 

Fiziostigmin  salitsilatning  0,25  –1%  li  suvli  eritmasi  ko‘zni  ichki  bosimi  oshganida  uni 

tushirish uchun qo‘llaniladi. 

Strixnin nitrat MNS ni qo‘zg‘atuvchi modda sifatida, yurak faoliyati zaiflashganida, moddalar 

almashinuvi  pasayib  ketganida  va  boshqa  kasalliklarni  davolashda  ishlatiladi.  Sekurinin  nitratning 

ta’siri  ham strixninga o‘xshash lekin undan birmuncha kuchsizroq ta’sir etib, zaxarliligi ham yuqori. 

Rezerpin gipertoniyada qon bosimini tushirish maqsadida ishlatiladi. 

Serotonin  turli  patologik  holatlarda,  jumladan  anemiya,  trombosteniya  kasalliklarini 

davolashda ishlatiladi. 

Indometatsin  faol  antirevmatik  ta’sirga  ega  bo‘lib  uni  revmatizm,  poliartrit,  tromboflebit, 

podagra  va  boshqa  yalliglanish  kasalliklarni  davolashda  ishlatiladi.  Ergometrin  maleat  va  ergotamin 

tartrat bachadon mushaklarini qisqartirib, ginekologiya amaliyotida qo‘llaniladi. 

Dori  turlari.  fiziostigmin  0,25-1%  li  suvli  eritma  ko‘z  tomchisi,  strixnin  1%  li  in’eksion 

eritma, sekurinin 0,002 g li tabletka va 0,2% li in’eksion eritma. 

Saqlanishi. 

Fziostigmin salitsilat, strixnin nitrat, sekurinin nitrat, rezerpin, ergometrin  maleat,  ergotamin 

gidrotartratlar “A” ro‘yxati bo‘yicha, serotonin va indometatsin “B” ro‘yxati bo‘yicha saqlanadi. 



Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

244 


 


Download 14,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   157   158   159   160   161   162   163   164   ...   610




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish