Farmasevtikada boshqaruv fanidan o‘quv-uslubiy majmua

MAVZU

FARMASEVTIKA BOZORINING SEGMENTATSIYASI

1. 
   “Bozor” iqtisodiy kategoriyasining mohiyati
   
2. 
   “Farmasevtika bozori” tushunchasi
   

3.“Bozor infratuzilmasi” tushunchasi

4. 
   Yangi farmasevtik mahsulotlarni yaratuvchi tashkilotlar
   
5. 
   Farmasevtika bozorining kon’yunkturasining tushunchasi, mohiyati va ahamiyati
   
   1. 
      Segmentatsiya tushunchasi va uning tamoyillari
      

“Bozor” iqtisodiy kategoriyasining mohiyati. Bozor deganda tovarlarni ayriboshlash, sotish va shu tovarlarni jamiyat tomonidan tan olinish soxasidagi ijtimoiy-iktisodiy munosabatlar tizimi tushuniladi. Bozor-bu nafaqat oldi-sotdi bo‘ladigan joy, balki sotuvchi (ishlab chiqaruvchi) va sotib oluvchi (iste’molchi) o‘rtasidagi munosabatlar tizimidir.
Bozorning asosiy funksiyalari quyidagilardir:

1. 
   Axborot funksiyasi – shundan iboratki, bozordagi narx-navoni, kredit foizlarini, tovarlar sifati bo‘yicha ma’lumotlarni taqdim etadi.
   
2. 
   Samaradorlikni ta’minlash funksiyasi. Bozor ishlab chiqarish soxasidagi ishtirokchilar o‘rtasidagi texnik xamda iqtisodiy alokalar samaradorligini aniqlaydi. Bozor eng maqbul xaridor va eng maqbul sotuvchini tanlash imkoniyatini beradi.
   
3. 
   Narxlarni shakllantirish funksiyasi – bozor mexanizmi tovarga bo‘lgan narxlarni shakllantiradi xamda qiymat va narx o‘rtasidagi bog‘liqlikni shakllantiradi.
   
4. 
   Tartibga solish funksiyasi – ishlab chiqarishni aniq iste’molchilar talabiga bo‘ysundiradi, ya’ni «Nima, kim uchun va kanday qilib ishlab chiqarish kerak?» degan savolga bozor javob beradi.
   

Bozorlarning tasniflanishini turli belgilar asosida amalga oshirish mumkin.

• 
  Iqtisodiy egallagan o‘rniga ko‘ra yoki mikyosning kattaligiga boglik xolda: maxalliy, regional, natsional, xorijiy, xalkaro, jaxon;
  
• 
  Tovar ayriboshlash xarakteriga kura: sotish bozori, sotib olish bozori, ulgurji savdo bozori, chakana savdo bozori;
  
• 
  Tovar iste’molining usuli bo‘yicha – iste’mol tovarlari bozori, ishlab chiqarish uchun mo‘ljallangan tovarlar va xizmatlar bozori.
  

Bozorlarni uchga ajratiladi – tovarlar va xizmatlar (tovar bozori), qimmatli qog‘ozlar (moliya bozori), ish kuchi (mehnat bozori).
Yuqoridagilardan kelib chiqib, farmasevtika bozorini tavsiflashga o‘tamiz.
“Farmasevtika bozori” tushunchasi. Farmasevtika bozorini farmasevtik yordamga bo‘lgan extiyojini qondirish uchun amaldagi va bo‘lishi mumkin bo‘lgan farmasevtik maxsulot iste’molchilarining majmui xamda tovarlar va xizmatlar majmui sifatida kurib chiqish mumkin.