Farmasevtika instituti farmakologiya va klinik farmatsiya kafedrasi

Qon va limfa. Qonning shaklli elimentlari va plazma tarkibi.
Qon va limfa organizmning ichki muhiti. Qon va limfaning fiziologik ahamiyati. Qon 
sistemasi xaqida tushuncha. Organizmdagi qonning mikdori. Qon tarkibi. Qonning shaklli 
elementlari. Eritrotsitlar, ularning tuzilishi, miqdori va funksiyasi. Gemoglabin, uning 
tarkibi, gaz almashinuvidagi roli. Gemoliz. Eritrotsitlar cho‗kish reaksiyalari, (SOE) uni 

---

aniqlash. Leykotsitlar va organizmda ularning roli. Fagotsitoz. Leykotsitlar midori va 
turlari. Leykotsit formula. Leykotsitoz va leykopeniya. Trombotsitov va ularning roli. Don 
plazmasi va ularning tarkibi. Qonning fizik va kimyoviy xossasi. Solishtirma og‗irligi, 
yopishqoqligi. Osmotik bosimi. Plazmaning kimyoviy tarkibi. 
Organik va anorganik moddalar.Fiziologik eritmalar.Izotonik, gipertonik va gipotonik 
eritmalar.Qon o‗rnini almashtiradigan eritmalarQonning ivishi.Qon ivishining 
ahamiyati.Qon ivishiga qarshi sistema.Qon quyish, tibbiyotda uning axamiyati. Kon 
gruppalari.ularni aniklash.Rezus faktor.Qon yaratilishi va qon taksimlanishi jarayonlarini 
nerv- gumoral idora etilishi. 
Limfa tarkibi va ahamiyati. Limfa hosil bo‗lishi.Limfa sirkulyasiyasi. Limfa 
tugunlarining roli. Limfa va qon orasidagi moddalar apmashinuvi. Gemostaz mexanizmi. 
 
Gemostaz mexanizmlari. Qon guruhlari, Rezus-faktor. Limfa. 
Odamlarning qon plazmasida ikkita har xil agglyutinin bo‗lish mumkinligi aniqlandi. 
Bular yunon alifbosi harflari a va v bilan belgilanadi. Eritrotsitlarda agglyutinogenlar ham 
ikki xil bo‗ladi, ular lotin alifbesi harflari A va V bilan belgilanadi. Agglyutinin a bilan 
agglyutinogen A bir – biriga duch kelib qolsa, yoki agglyutinin v bilan agglyutinogen V 
bir – biriga duch kelib qolsa eritrotsitlar agglyutinatsiyaga uchraydi.
Ko‗pchilik odamlarning eritrotsitlarida yana bitta modda, ya‘ni birinchi marta 1940 yili 
Landshteyner va Viner tomonidan makaka maymunlar (macacus resus) qonida topilgan va 
shu sababdan rezus – faktor (Rh) deb ataladigan omil bo‗ladi.