Farmakologiya

Natriy oksibutirat. Kimyoviy tuzilishi va farmakologik ta’siri
bo‘yicha 8-oksimoy kislota (GOMK) va 8-aminomoy kislota
(GAMK)ga yaqindir. GAMK biogen modda bo‘lib, markaziy
nerv sistemasida neyromediator vazifasini bajaradi va metabolik
jarayonlarda qatnashib, markaziy tormozlanish jarayonini
ta’minlaydi.
Natriy oksibutirat gematoensefalik to‘siqdan o‘tib, mar-
kaziy nerv tizimini tinchlantiradi (sedativ ta’sir), mushaklarni

---

132
bo‘shashtiradi, katta dozalarda esa uyqu va narkoz keltirib
chiqaradi. Og‘riq qoldiruvchi ta’siri uncha bilinmaydi. Preparat
nootrop ta’sir ko‘rsatgani sababli u antigiðoksant hisoblanadi.
Organizmning, jumladan, miya to‘qimasining, yurak, ko‘z
to‘r pardasining kislorod tanqisligiga bo‘lgan chidamliligini
oshiradi.
Natriy oksibutirat anesteziologiyada noingalatsion modda
sifatida yengil, uzoq davom etmaydigan jarrohlik amaliyotida
hamda narkozning boshlang‘ich davrida bazis narkoz sifatida
akusherlik, ginekologiyada, bolalar va qariyalarda jarrohlik
muolajalarini bajarishda ishlatiladi. Preparat venaga, mushaklar
orasiga va og‘iz orqali yuborilishi mumkin.
Preparat venaga tez yuborilsa, turli kutilmagan o‘zga-
rishlarni (harakatlar qo‘zg‘alishi, nafasning zaiflashishi, qon
bosimining pasayishi va boshqalar) keltirib chiqarishi mumkin.
Oksibutirat natriy giðokaliyemiyada (qonda kaliyning kama-
yishi), homiladorlik davri toksikozlarida ehtiyotlik bilan
yuboriladi.