Farmakologiya

2020-2021.

FARMAKOLOGIYA
fanidan yakuniy nazorat savollari va retseptlariga javoblar.

Hurmatli hamkasblar va hamkasabalar! Barchamizning maqsadimiz institutni sog’ salomat bitirib, o’z kasbimizning yetuk mutaxassisi bo’lish.Buning uchun albatta oldimizdagi qo’yilgan sinovlarni va imtihonlarni muvaffaqiyatli topshirib olish.Shuning uchun barchamizga omad yor bo’lib,oldimizdagi sinovlarni a’lo natijalarga topshirib olaylik.Hammaga omad!!!

@yangilik3kurs kanaliga a’zo bo’ling.

Yozma nazorat savollariga javoblar:

1.Nonarkotik analgetiklarning lotincha nomlari va ularning asosiylarini chiqarilish shakli va dozasini yozing.
Javob: Nonarkotik analgetiklar sintetik moddalar bo’lib,og’riq qoldiruvchi,haroratni tushiruvchi,yallig’lanishga qarshi ta’sirlarga ega.
Ta’sir mexanizmiga ko’ra – og’riqni yallig’lanishda prostaglandinlar zo’raytiradi.Nonarkotik analgetiklar esa prostaglandinlar hosil bo’lishini,to’qimalarda shish,infiltratsiyani,retseptorlarga bosimni pasaytirib,og’riq sezilishini kamaytiradi.
Nonarkotik analgetiklar 3 guruhga bo’linadi:

1. 
   Salitsilatlar:
   

Methyli salicylas (metilsalitsilat) – tabletka 0,25
Acidum acetylsalicylicum (atsetilsalitsilat) – kukun,tabletka 0,25-0,5
Natrii salicylas (natriy salitsilat) – tabletka 0,25-0,5, ampula 10% 5-10 ml

2. 
   Pirazalon unumlari:
   

Amidopyrinum (amidopirin) – tabletka 0,25
Analginum (analgin) – ampula 25-50% 1-2 ml
Butadionum (butadion) – tabletka 0,15

3. 
   Anilin unumlari:
   

Phenacetinum (fenasetin) – kombinirlangan tabletka
Paracetamolum (parasetamol) – kukun,tabletka 0,25


2.Yo’talga qarshi va balg’am ko’chiruvchi vositalarning lotincha nomlari va ularning asosiylarini chiqarilish shakli va dozasini yozing.
Javob: Yo’talga qarshi moddalar ta’sir mexanizmiga ko’ra 2 guruhga bo’linadi: yo’tal qoldiruvchi narkotik va yo’tal qoldiruvchi nonarkotik.
Yo’tal qoldiruvchi narkotik moddalar uzunchoq miyada joylashgan yo’tal refleksining markaziy qismiga tinchlantiruvchi ta’sir ko’rsatadi.Moddalar ko’pincha mikroorganizmlar bilan bog’liq bo’lmagan kasallik holatlarida,holdan toydiradigan quruq yo’talni qoldirish uchun qo’llaniladi.Markaziy nerv sistemasiga ta’sir qilib,tobelik paydo qiladi. 2 yoshgacha bo’lgan bolalarga qo’llash man etiladi.
Yo’tal qoldiruvchi narkotik bo’lmagan moddalar yuqori nafas yo’llari shilliq qavatiga,ya’ni yo’tal refleksining periferik qismiga,bronxlarga anestetik ta’sir ko’rsatadi,ularni kengaytiradi,yo’tal refleksining markaziy qismiga ham tinchlantiruvchi ta’sir ko’rsatsada tobelik paydo qilmaydi.
Yo’talga qarshi narkotik moddalar:
Codeini phosphas (kodein) – kukun
Aethylmorphinum (etilmorfin) – tabletka 0,015
Yo’talga qarshi narkotik bo’lmagan moddalar:
Libexinum (libeksin) – tabletka 0,1
Glaucini hydrochloridum (glautsin) – tabletka 0,05
Tusuprex (tusuprek) – tabletka 0,05
Balg’am ko’chiruvchi moddalar nafas yo’llari yallig’langanda qo’llaniladi,shilliq bezlar sekretsiyasini oshiradi,balg’amni suyultiradi,bronxlarning kipriksimon epiteliysi tebranuvchanligini kuchaytirib,bronxlar peristaltikasini oshiradi.
Ta’sir mexanizmiga ko’ra 3 guruhga bo’linadi:

1. 
   Reflektor ta’sir ko’rsatuvchi:
   

Infusum hyerbae Thyermopsidis (termopsis o’ti)– damlama 1:300

2. 
   Bevosita ta’sir ko’rsatuvchi:
   

Kalii jodidum (kaliy yodid) – kukun

3. 
   Mukolitik moddalar:
   

Tripsinum crystallisatum 0,005, 0,01 ampula va flakonlarda.