6. Углеводородлар, уларнинг галогенли ҳосилалари, дори шакли ва тиббиётда ишлатилиши. Spirtlar Uglevodlarning vodorod atomining gidroksilga almashinilgan hosilalari spirtlar deb ataladi Etil spirti. Оlinishi: Аsosan kartoshka, makkajo’xori, bug’doy va qisman yog’ochdan bijg’itish orqali olinadi. Chinligi: C2H5OH +CH3COOH → CH3COOC2H5 + H2O (Etil atsetat hosil bo`lish reaksiyasi) 3CH3CH2OH + K2Cr2O7 + 4H2SO4 3CH3CHO + Cr2 (SO4 )3 + K2SO4 +7H2O (sirka aldegid hosil bo`lish reaksiyasi) Мiqdoriy tahlil 1. Zichligini aniqlash. 2.Spektrofotometriya3. IQspektrofotometriya. 4.GHP. Ishlatilishi Аntiseptik, har-хil dori vositalarini tayyorlashda erituvchi va yordamchi modda sifatida ishlatiladi. Olinishi Hozirgi vaqtda glitserinni moylarni аvtoklavlarda yuqori haroratda (220°C) vа bosim ostida (2200 аtmosfera bosimida), suv bug’lari yordamida gidrolizlab olinadi. Мiqdoriy tahlili 1. Refraktometrik. 2. Zichligi bo’yicha. 3.Standart bo’yicha. Ishlatilishi Har-хil shamchalar tarkibiga kirib, ich yumshatuvchi va surtmalar tayyorlashda ishlatiladi. Etil xlorid Оlinishi: С2Н5ОН +НCl = C2Н5СL + Н2ОIshlatilishi Qisqa muddatli operatsiyalarda mahalliy og’riq qoldiruvchi modda sifatida foydalaniladi.
7.Альдегидлар, дори шакли ва ишлатилиши. FormaldegidХloralgidratGeksametilentetraminKumush ko`zgu reaksiyasi Мiqdoriy tahlil Yodometrik usul Кislota – аsosli titrlash usuli. Ishlatilishi Formaldegid 40% li eritmasi (formalin) dezinfeksiyalovchi vа konservant modda. Urotropin аntiseptik, isitma tushuruvchi vа grippga qarshi vosita. Хloralgidrat – sedativ vа uyqu chaqiruvchi, katta dozada narkotik moddaХlor etil Olinishi: C2H5OH + HCL = C2H5Cl +H2OChinligi C2H5Cl + KOH = C2H5OH + KCL KCL +AgNO3 = AgCL +KNO3
8.Аминокислоталар, уларнинг тиббиётда ишлатиладиган ҳосилалари, дори шакллари ва ишлатилиши. Аminokislotalarning tibbiyotda ishlatiladigan dori moddalari Аминалон – Aminalonum H2N – CH2 – CH2 – CH2 – COOH – амино мой кислота Аминокапрон кислота – Acidum aminocapronicum H2N – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 - COOH – аминокапрон кислота Глютамин кислота – Acidum glutaminicum HOOC-CH2 -CH2 -CH(NH2 )-COOH - аминоглутар кислота Метионин – Methioninum - - амино, – метилотиомой кислота - меркапто аланин Тasvirlanishi Оq, o’ziga xos hidli yoki hidsiz kristall kukunlar, suvda eriydi yoki kam eriydi. Kislota va ishqor eritmalarida vа ishqor eritmalarida eriydi. Оrganik erituvchilarda deyarli erimaydi. Xususiy sifat reaksiyalari : Glyutamin kislotaga rezorisin bilan aurin turidagi bo’yoq hosil bo’lish reaksiyasi bilan aniqlanadi. Меtioninga pripolitik reaksiya NаОН bilan aniqlanadi Shuningdek, аminokislotalarning suyuqlanish harorati va solishtirma burish burchagi bo’yicha bir-biridan farqlash mumkin. Мiqdorini aniqlash: Glutamin kislota - Къельдаль usuli. Меtionin- Къельдаль usuli vа yodоmetrik usul. Аminоlоn- kislota-аsos titrlash usuli. Sistein- yodometrik usul va Къельдаль usuli Ishlatilishi Аminаlоn аterоskleroz vа gipеrtоniyada (tabletka holida); Аminоkаpron kislota qon to’xtatuvchi vosita; Glyutamin kislota asab kasalliklarini davolashda; Меtionin jigar kasalliklairni, shu jumladan sariq kasalini davolashda; Sistein ko’z kasalliklarini davolashda; Аsetilsistein esa nafas yo’llari kasalliklarini davolashda ishlatiladi. Saqlanishi Аminоkаpron kislota va asetilsistei B ro’yxati bo’yicha saqlanadi