Фармацевтик кимё фанидан оралиқ саволлари. Қандай меёрий-техник ҳужжатларни биласиз?

18. Ароматик кислоталар эфирлари ва амидлари, дори шакли ва тиббиётда ишлатилиши.
Atsetilsalitsil kislota. AspirinChinligi  FeCL3  Aurin bo`yog`I yoki Marki reaktivi bilan (gidrolizdan so`ng)  UF spektr FeCl3 Indefenol h.b Galogenlash IShqoriy gidrolizdan so’ng NH3 ni aniqlashMiqdori  Suvsiz muhitda kislota – asos titrlash. Dimetilformamid ishtirokida.Titrant – metilat natriy, ind. – alizarin ,sariq. Anestezin Anaesthesinum Para – aminobenzoy kislotaning etil efiri Anestezin hidsiz, taxirroq mazali, oq kristall kukun bo`lib, sovuq suvda juda kam eriydi, issiq suvda biroz oson eriydi, 95 % li spirtda, xloroform va efirda yengil eriydi. U 89 – 91,5°С haroratda suyuqlanadi. Novokain Novocainum Para – aminobenzoy kislotaning β- dietilaminoetil efiri, gidroxlorid Novokain tilni jonsizlantiruvchi, taxir mazali, oq kristall kukun bo`lib, suvda juda oson eriydi, 95 % li spirtda eriydi, xloroformda qiyin eriydi, efirda esa eriydi. U 154—156°С haroratda suyuqlanadi. Dikain Dicainum Para – butilaminobenzoy kislotaning β – dimetiaminoetil efiri, gidroxlorid Dikain hidsiz, taxir mazali, oq kristall kukun bo`lib, suvda va spirtda oson eriydi, xloroformda kam eriydi, efir va benzolda esa erimaydi. U 147—150°С haroratda suyuqlanadi. Novokainamid Novocainamidum Para-aminobenzoy kislotaning β - dietilaminoetilamid efiri, gidroxlorid. Novokainamid hidsiz, oq yoki och sariq rangli kristall kukun bo`lib, suvda juda yengil eriydi, xloroformda qiyin eriydi, efirda esa erimaydi. U 165—169°С haroratda suyuqlanadi. Bromli suv yoki yodxlorid eritmasi ta`sirida oq cho`kma holida dibrom yoki diyod birikmalarini hosil qiladi. Anestezinga xlorid kislota, xloramin eritmasi va biroz efir qo`shib chayqatilsa, aralashmaning efir qatlami to`q sariq rangga bo`yaladi. Bu anestezindagi aminoguruh xususida uning oksidlanishiga asoslangan. Anestezinni yana undagi efirsimon birikkan etil spirti qoldig`i asosida aniqlashda, preparatga natriy gidroksid va yod eritmalaridan qo`shib qizdirilsa, o`ziga xos yodoform hidi seziladi. Novokainning chinligini Davlat farmakopeyasi unga xos xususiy reaksiya sifatida kislotali muhitda kaliy permanganatni rangsizlantirish bo`yicha aniqlashni tavsiya qiladi. Bu reaksiya novokainning oksidlanishiga asoslangan. Novokainni suvdagi eritmasidan natriy gidroksid eritmasi ta`sirida rangsiz, moysimon asos holida erkin novokain ajralib chiqishi orqali ham aniqlanadi. Novokainning chinligini aniqlashda kons. Н2SO4 va pergidrol ta`sirida och binafsha rangli birikma hosil qilishidan foydalaniladi. Dikainga kons. nitrat kislota qo`shib, s/h da qizdirish yordamida bug`lantirib, unga KOH ning spirtdagi eritmasi qo`shilsa, dikain qizil rangli orto-xinoid turidagi nitrotuz hosil qiladi. Dikainning suvdagi eritmasiga 25 % li ammoniy rodanid eritmasi qo`shilsa, oq kristall shaklida cho`kma ajralib chiqadi. U 130—132°С haroratda suyuqlanadi.Preparat eritmasini xlorid kislota va kaliy bromid ishtirokida natriy nitritning 0,1mol/l eritmasi bilan titrlanadi. Sirtqi indikator sifatida esa tropeolin 00 bilan metilen ko`ki aralashmasi ishlatiladi va titrlash suyuqlik havo rangga o`tguncha olib boriladi. Para – aminobenzoy kislota hosilalaridan anestezin, novokain va dikain tibbiyotda og`riqsizlantiruvchi, novokainamid esa antiaritmik modda sifatida ishlatiladi. Anestezin sirtdan teri yoki shilliq qavat anesteziyasida 5 – 10 % li surtma dori, shamcha, sepma va moyli eritma shaklida ishlatiladi. Novokain mahalliy og`riqsizlantiruvchi modda sifatida 0,25 – 0,5 % eritma holida inyeksiyada qo`llanadi. Dikainning 0,5 – 1,0 va 2 % li eritmalari ko`z, quloq, tomoq, burun kasalliklarida, shuningdek, stomatologiya amaliyotida og`riqsizlantiruvchi modda sifatida ishlatiladi. Novokainamidni yurak maromining buzilishidan kelib chiqadigan turli kasalliklarni davolashda 0,25 – 0,5 g dan ichiriladi yoki 10 % li eritmasidan 5 – 10 mushak orasiga yuboriladi. Anestezin, novokain va novokainamidlar B ro`yxati bo`yicha, og`zi mahkam berkitilgan qo`ng`ir shisha idishlarda, qorong`i joylarda saqlanadi. Dikain A ro`yxati bo`yicha og`zi mahkam berkitilgan idishlarda saqlanadi