Farg’ona viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi farg’ona transport va servis texnikumi

Andozada
Bichishda
Ustki koketka.	01		1	-
Ortki koketka.	02	1	1	-
Ort bo’lak	03	1	1	-
Chap old bo’lak	04	1	1	-
O’ng old bo’lak	05	1	1	-
Ustki yoqa	06	1	1	-
Ostki yoqa	07	1	1	+
Yeng	08	1	2	+
Cho’ntak	09	1	1	-
Planka qotirmasi	10	1	1	-
Ostki yoqa qotirmasi	11	1	1	-
Cho’ntak qotirmasi	12	1	1	-

Izoh; «+» belgisi simmetrik bo’lak ekanligini anglatadi.

Erkaklar sorochkasi bo’laklarining andozalariga

qo’yiladigan chok haqlari
2-jadval

Bo’lak belgisi	Bo’lak nomi	Qirqim nomi	Chok haqqi qiymati, sm.
01, 02	Koketka.	Bo’yin o’mizi	0,7 . . . 0,8
		Yeng o’mizi	1,2
		Koketkani ort bo’lakka ulash qirqimi	0,7
		Koketkani old bo’lakka ulash qirqimi.	0,7
03	Ort bo’lak	Koketkani ulash qirqimi	0,7
		Yeng o’mizi	1,2
		Etak qirqimi	1,0
		Yon qirqim	1,2
04, 05	Old bo’lak	Koketkani ulash qirqimi	0,7
		Yeng o’mizi	1,2
		Etak qirqimi	1,0
		Yon qirqim	1,2
		Bo’yin o’mizi	0,7 . . . 0,8
06, 07	Ustki va ostki yoqa.	Yoqa uchlari, cheti	0,7
		Yoqani bo’yin o’miziga ulash qirqimi	0,7 . . . 0,8
08	Yeng	Yeng qiyamasi	1,2
		Yon qirqim	1,2
		Yeng uchi	Model konstruktsiyasiga qaralsin.
09	Cho’ntak	Cho’ntak yon va pastki qirqimi	0,5
		Cho’ntak og’zi qirqimi	3,0

SOROCHKA BO’LAKLARINING ANDOZALARIDA TANDA IPI YO’NALISHI VA UNDAN CHETGA OG’ISH QIYMATLARI
3-jadval.

Bo’lak belgisi	Bo’lak nomi	Bo’laklarda tanda ipi yo’nalishi (2-rasm).	Mumkin bo’lgan chetga chiqish (%).
01, 02	Koketka **	O’rta chiziqqa parallel	2*
03	Ort bo’lak	O’rta chiziqqa parallel	2
04	Chap old bo’lak.	Planka qirqimiga ort chizig’iga parallel	1
05	O’ng old bo’lak	Bort chizig’iga parallel.	1
06, 07	Ustki va ostki yoqa.	Yoqa uchlarini birlashtiruvchi parallel.	1
0,8	Yeng	Yeng cho’qqisidan o’tuvchi vertikal chiziqqa prallel.	2
09	Cho’ntak	Yon qirqimlariga parallel.	1

* Izoh: Jadvaldagi qiymatlar sidirg’a gazlamalar uchun berilgan. Katak va yo’l-yo’l gazlamalar uchun bu qiymatlar nolga teng.


** Izoh: Koketka tanda ipi yo’nalishi ort bo’lak yo’nalishi bilan mos tushadi, ba’zi hollarda koketka tanda ipi yo’nalishi uning pastki qirqimiga parallel yoki 45 burchak ostida o’tadi.

ANDOZALARNI GAZLAMAGA JOYLASH VA BICHISH

Gazlama tejamliroq ishlatilishi uchun ma’lum qoidalarga rioya qilish kerak. Masalan, katak yoki yo’l-yo’l gulli gazlamalarni bichish uchun mo’ljallangan bo’rlama tayyorlanganda, andozalarni shunday joylashtirish kerakki, kiyim tikilgandan keyin ham uning bo’laklaridagi rasmlar o’zaro mos tushsin. Velvet, chiyduxoba kabi tukli gazlamalardan tikilgan kiyimlar barcha bo’laklarining tuki yuqoriga yo’nalgan bo’lishi kerak, aks holda kiyim ko’p ishqalanadigan joylari yaltirab qoladi.

Gulsiz sidirg’a gazlamalarni bichishga mo’ljallangan bo’rlama tayyo1rlash uchun, andozalarni qarama-qarshi joylashtirsa ham bo’ladi. Agar bichiladigan gazlama yo’l-yo’l yoki katak bo’lsa, tikilayotganda yo’llari yoki kataklarini to’g’ri keltirish uchun bo’laklar mo’ljallangandan ko’ra kattaroq qilib bo’rlanadi. Ort ustki koketka bo’laklarida tanda ipi yo’nalishi ustki yoqa va cho’ntak ipi o’rta chizig’igaa parallel, koketkani ort bo’lakka ulash qirqimiga parallel yoki unga 45 ostida joylanishi kerak. Bunda ostki koketka tanda ipi yo’nalishining ustkisi bilan mos tushmasligi ham mumkin. (2-rasm).
Sorochka old va ort bo’lak andozalari tanda ipi bo’ylab nihoyatda (juda) aniq bo’lishi kerak.
Andozalar bo’rlama ustiga zich joylashtiriladi, avval katta bo’laklar qo’yilib va ular orasiga mayda bo’laklar joylashtiriladi. Joylashmadan chiqinda ham chiqishi uchun ostki yoqaga, yengga uloq qo’shiladi. (2-rasm), yaxlit yoqa tik qismidan alohida bichilishi mumkin.
Andozalar gazlama ustiga joylashtirilgach, bo’rlanadi. Bo’r chizig’ining qalinligi 1-2 mm dan oshmasligi kerak.
Bichishga mo’ljallangan gazlama ko’rikdan o’tkaziladi, nuqsonlari aniqlanadi, dekatirovka qilinib dazmollanadi.


KERAKLI O’QUV-JIHOZ, ASBOB-USKUNA VA ASHYOLAR:

• 
  andoza chizish uchun maxsus qog’oz;
  
• 
  chizg’ich, qalam, o’chirg’ich, sm. lenta, qaychi, tsirkul;
  
• 
  bo’r, qog’oz (kalka);
  
• 
  texnologik xarita;
  
• 
  suv purkagich, dazmol;
  
• 
  me’yoriy hujjatlar.
  
• 
  T.42-modulda chizilgan yeng, old, ort bo’lak asos konstruktsiyasining chizmasi;
  
• 
  T.49-modulda ishlab chiqilgan uzellarga texnologik ishlov berish sxemasi;
  

«ERKAKLAR SOROCHKASI ANDOZALARINI TAYORLASH, GAZLAMAGA JOYLASHTIRISH VA BICHISH» BO’YICHA TEXNOLOGIK XARITA

а Texnologiya asosida faoliyat turlari.	Tavsiya etiladigan moslama va uskunalar	Chizma	Standart asosida operatsiyani bajarish tartibi
Sorochka bo’laklarini model konstruktsiya chizmasidan ko’chirish.	T.43.modulda ishlatilgan model konstruk-tsiya chizmasi.		T-47 modulda sorochka model konstruktsiya chizmasidan kalka qog’oz vositasida yoki bigiz orqali sorochka bo’laklari (ort, old bo’lak, koketka, yeng va yoqa) alohida tushiriladi (ko’chiriladi). Bunda har bir bo’lakka tegishli kertik va ichki asosiga konstruktiv chiziqlar tushiriladi.
Sorochka bo’laklariga texnologik ishlov berish usulini aniqlash.	Kalka qog’oz, bigiz, qalam.		Sorochka bo’laklarining yig’ma chizmasi va asosiy texnologik uzellariga ishlov berishning sxemasi o’rganib chiqiladi.. Qirqimlar bo’yicha chok haqqi miqdori aniqlanadi. Chok haqqi miqdorini tanlashda texnologik ishlov berish usli va material xossalari inobatga olinadi.
Ort bo’lak andozalari (ostki va ustki koketka ort bo’lak) chizmasiga chok haqqi qiymatlarini qo’yib chiqish.	Qog’oz, qalam sm. lenta, tasma, chizg’ich.		Chok haqqi qiymatlari sorochka model-konstruktsiyasidan ko’chirib olingan bo’laklari konturlari bo’ylab qo’yib chiqiladi va andoza konturlari chiziladi. Chok haqqi qiymatlari 2-jadvalda keltirilgan. Sitiluvchan gazlamada chok haqqi 1-5 mmgacha ko’proq olinadi.
Chap old bo’lak va o’ng old bo’lak andozalarini chizish.			Chap old va o’ng old bo’lak bo’laklari konturlari bo’ylab chok haqqi qiymatlari qo’yib chiqiladi va andoza konturlari chiziladi.Taqilma plankasi ziylari o’rnida yon chokda kertiklar belgilanadi. Izma, tugma, cho’ntak o’rinlari belgilanadi. Chok haqqi qiymatlari 2-jadvalda keltirilgan.
Yeng andozasini tayyorlash.	Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm.lenta, tasma.		Ko’chirib olingan yeng chizmasi konturlari bo’ylab chok haqqi qo’yib chiqiladi va yeng andozasi tayyorlanadi Andozaga manjet hosil qiluvchi chiziqlar o’rni (ziy chiz qo’yib chiqiladi. Yeng bo’laklarida chok haqqi qiymatlari 2-jadvalda berilgan.
Yoqa andozasini tayyorlash.	Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm.lenta, tasma.		Ko’chirib olingan yoqa chizmasi konturlari bo’ylab chok haqqi qo’yib chiqiladi va yoqa andozasi tayyorlanadi. Yeng bo’laklarida chok haqqi qiymatlari 2-jadvalda berilgan.
Cho’ntak andozasini tayyorlash.