Farg`ona politexnika instituti

Oksidlanishga  qarshi  qo`shilmalar      Bu  qo`shilmalar  ish  bajarayotgan  qismlarning 
korroziyalanishiga  sabab  bo`luvchi    kislota  va  kimyoviy  birikmalarning  xosil  bo`lishiga 
to`sqinlik  qiladi.  Korroziyalanishiga  qarshi  qo`shilmalar  detallar  sirtidan  korroziyalanishdan 
saqlaydigan ximoya padasi xosil qiladi. 
Motor moylari tasnifi. 
Ishlatilash  sharoitiga  va  ekspluatatsion  xossalari  darajasiga  ko`ra  motor  moylari 
A,B,V,G,D,Ye  guruxlarga  bo`linadi.  Zamonaviy  avtomobil  dvigatellarida  asosan  B,  V,  G,  D  
guruxlaridagi  moylar  ishlatiladi. B guruxdagi  moy – kichik tezlikdagi, V – o`rtacha tezlikdagi, 
G- yuqori tezlikdagi karbyuratorli va dizel dvigatellari uchun, D-yuqori tezlikdagi xavo turbina 
yordamida bosim bilan kiritiladigan dizellar uchun mo`ljallangan B, V, G guruxdagi yana kichik 
guruxlarga  bo`linadi.  Xar  bir  gurux  chegarasida  100
0
Sda  moy  7  ta  kinematik  qovushqoqlik 
sinfiga ega bo`lishi mumkin:6, 8, 10, 12, 14, 16 va 20mm
2
/s. 
Markalash,  Motor  moylarining  xar  bir  rusumining  shartli  belgildari  xarflar  va 
raqamlardan iborat. 
A-  guruxdagi  moylarga  prisadkalar  qo`shilmalmaydi  yoki  kam  qo`shiladi,  ular  faqat 
siqish darajasi kichik bo`lgan karbyuratorli dvigatellar ishlatiladi. 
B,  V,  G  –  6-16%gacha  prisadkalar  kompozitsiyasi  qo`shiladi.  Siqish  darajasi  o`rtacha 
bo`lgan dvigatellar uchun B, V siqish darajasi, yuqori bo`lgan dvigatellar uchun – G guruxdagi 
moylar xam karbyuratorli, xam dizelli dvigatellarda ishlatiladi.  
Ye- guruxdagi moylar sekin yurar dizellarda ishlatiladi. 
D- guruxdagi  moylar tez  yurar dizellarda  ishlatiladi. 15-18% prisadkalar kompozitsiyasi 
qo`shiladi. 
Dizel dvigatellarida: 
-yozda  100
0
S  dagi  qovushqoqligi  10-12  sS/r,  qishda  100
0
Sdagi    qovushqoqligi  8  sS/r 
bo`lgan moylar ishlatiladi. 
Karbyuratorli dvigatellarda: 
-yozda  100
0
S  dagi  qovushqoqligi  8-10  sS/r,  qishda  100
0
S  dagi  qovushqoqligi  6-8  sS/r 
bo`lgan  moylar  ishlatiladi.Dizelь    dvigatellarida    V2    guruxdagi    moylar  eng    kup  
tarkalgan.Ularga  yuvish- dispeslash   prisadkalari  oksidlash  va yeyilishga  karshi  prisadkalar  

---

kompozitsiyasi    kushiladi.  Ularda  ishlatiladigan  G  guruxdagi    motor    moylvariga    14%  gacha  
prisadkalar  kompozitsiyasi  kushiladi.