Farg’ona Davlat Universiteti

Eksperimental terapiya

Garchi litsenziyasiz dorilar va eksperimental davolash usullari amalda qo’llanilsa ham, masalan virusga qarshi vositalardan foydalangan holda, bunday davolanish axloqiy jihatlarga asoslangan klinik sinovlarning bir qismi sifatida amalga oshirilishi kerak. Ham ilmiy izlanishlar bilan, ham axloqiy jihatdan asoslangan vositalardan foydalanish juda muhim sanaladi.

JSST nazorat ostidagi tasodifiy sinovlar uchun protokol tayyorlagan. Samaradorligi tasdiqlanmagan vositalardan foydalanish og’ir ahvoldagi bemorlarga zarar yetkazishi mumkin, keng qo’llanilishi esa Xelsing deklaratsiyasi qoidalarini buzadi.

Masalan xloroxin, gidroksixloroxin, azitromitsin, shuningdek lopinavir va ritonavir nojo’ya ta’sir sifatida yurak bilan bog’liq muammolarga olib kelishi mumkin.

Terapiyada qo’llaniladigan dorilarning samaradorligi gipotezalarga emas, balki samaradorligini tasdiqlovchi klinik tadqiqotlarga asoslanishi lozim. Gipotezalar  faqat oldindan rejalashtirilgan kichik klinik tadqiqotlar uchun asos bo’lib xizmat qilishi mumkin.

Shunday bo’lsa-da, JSST favqulodda holat tufayli, agar bemor ogohlantirilsa va rozilik bersa, klinik tadqiqotlardan tashqari holatlarda ham eksperimental terapiyani o’tkazishni axloqiy tarafdan to’g’ri deb hisoblaydi. Bunday davolash usullari nazorat ostida olib borilishi, uning natijalari esa qayd etib borilishi va ilmiy va tibbiy kengashga taqdim etilishi kerak.

Isbotlangan samarali davolash usullari aniq emasligi bois, Xitoy Xalqaro ma’lumotlar almashish va tibbiyot va sog’liqni saqlash sohasida ilgari surish uyushmasi COVID-19 kasalligini davolash uchun antivirus vositalarni o’z ichiga olgan terapiya bo’yicha qo’llanma chop etdi. Bunda davolash uchun lopinavir va ritonavir va interferon alfa sochmasi ingalyatsiyasini qo’llash nazarda tutiladi. Tavsiyalar individual davolanish holatlari, tarixan boshqariladigan tadqiqot va retrospektiv o’rganishlarning zaif dalillariga asoslanadi.

COVID-19 bilan kasallangan bemorlarni davolash bilan shug’ullanadigan bir guruh koreyalik shifokorlar ham o’z tavsiyalarini ishlab chiqqanlar. Unda virusga qarshi vositalar surunkali kasalliklari bo’lmagan va kasallik yengil shaklda kechayotgan yosh bemorlar uchun tavsiya etilmagan. Surunkali kasalliklari bo’lgan va kasallik og’ir shaklda kechayotgan bemorlar uchun ular ham lopinavir va ritonavir yoki xloroxin qo’llashni tavsiya etishgan. Xloroxin bo’lmaganda, gidroksixloroxin ishlatilishi mumkin.

Ribavirin va interferon koreys shifokorlari tomonidan jiddiy nojo’ya ta’sirlarga ega ekanligi sabab tavsiya etilmaydi, lekin boshqa muolajalar samarasiz bo’lgan hollarda foydalanish ko’rsatiladi.