Farg’ona davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti kimyo yo’nalishi



Download 0,71 Mb.
bet3/5
Sana01.07.2022
Hajmi0,71 Mb.
#728906
1   2   3   4   5
Bog'liq
Eritmalarning muzlash harorati. Krioskopiya

Kolligativ xususiyatlarga misol sifatida bug‘ bosimini pasaytirish, muzlash nuqtasi depressiyasi, osmotik bosim va qaynash haroratining ko‘tarilishi kiradi. Masalan, bir chashka suvga bir chimdik tuz qo‘shilsa, suv odatdagidan pastroq haroratda muzlaydi, yuqori haroratda qaynatiladi, bug‘ bosimi past bo‘ladi va osmotik bosimini o‘zgartiradi. Kolligativ xususiyatlar odatda uchuvchan bo‘lmagan eruvchan moddalar uchun hisobga olinsa-da, ta’sir uchuvchan eruvchan moddalarga ham tegishli (garchi hisoblash qiyinroq bo‘lsa ham). Masalan, suvga alkogol (uchuvchan suyuqlik) qo‘shilsa, odatdagidek toza spirtli ichimliklar yoki toza suvda ko‘riladigan muzlash darajasi pasayadi. Shuning uchun alkogolli ichimliklar uydagi muzlatgichda muzlashmaydi.

  • Kolligativ xususiyatlarga misol sifatida bug‘ bosimini pasaytirish, muzlash nuqtasi depressiyasi, osmotik bosim va qaynash haroratining ko‘tarilishi kiradi. Masalan, bir chashka suvga bir chimdik tuz qo‘shilsa, suv odatdagidan pastroq haroratda muzlaydi, yuqori haroratda qaynatiladi, bug‘ bosimi past bo‘ladi va osmotik bosimini o‘zgartiradi. Kolligativ xususiyatlar odatda uchuvchan bo‘lmagan eruvchan moddalar uchun hisobga olinsa-da, ta’sir uchuvchan eruvchan moddalarga ham tegishli (garchi hisoblash qiyinroq bo‘lsa ham). Masalan, suvga alkogol (uchuvchan suyuqlik) qo‘shilsa, odatdagidek toza spirtli ichimliklar yoki toza suvda ko‘riladigan muzlash darajasi pasayadi. Shuning uchun alkogolli ichimliklar uydagi muzlatgichda muzlashmaydi.

Ma’lumki, har qanday suyuqlik ustidagi bosim deyilganda uning to‘yingan bug‘ bosimi tushuniladi. Suyuqlikning to‘yingan bug‘ bosimi berilgan haroratda o‘zgarmas kattalikdir. Harorat ko‘tarilishi bilan har qanday moddaning to‘yingan bug‘ bosimi ortadi. Bunga sabab, avvalo, harorat ko‘tarilishi bilan molekulalar harakatining o‘rtacha kinetik energiyasi ortishi va natijada suyuqlik molekulalarining o‘zaro tortishish kuchini yengib suyuqlikdan ajraladigan va bug‘ga o‘tadigan molekulalar sonining ko‘payishidir.

  • Ma’lumki, har qanday suyuqlik ustidagi bosim deyilganda uning to‘yingan bug‘ bosimi tushuniladi. Suyuqlikning to‘yingan bug‘ bosimi berilgan haroratda o‘zgarmas kattalikdir. Harorat ko‘tarilishi bilan har qanday moddaning to‘yingan bug‘ bosimi ortadi. Bunga sabab, avvalo, harorat ko‘tarilishi bilan molekulalar harakatining o‘rtacha kinetik energiyasi ortishi va natijada suyuqlik molekulalarining o‘zaro tortishish kuchini yengib suyuqlikdan ajraladigan va bug‘ga o‘tadigan molekulalar sonining ko‘payishidir.
  • Ikkinchidan bug‘lanish endotermik jarayon, ya’ni issiqlik yutilishi bilan boradi. Shu sababli harorat ko‘tarilganda to‘yingan bu bosim ortadi.
  • Bu fikrlar, asosan, sof erituvchilar uchun to‘g‘ri keladi. Eritma ustidagi bug‘ bosimi esa harorat bilan bir qatorda shu eritmadagi erigan moddaning miqdoriga ham bog‘liq bo‘ladi. Erituvchining eritma ustidagi to‘yingan bug‘ bosimi toza erituvchining ustidagi bug‘ bosimidan doimo kichik bo‘ladi. Eritmaning konsentratsiyasi qancha yuqori bo‘lsa, uning ustidagi bug‘ bosimi shuncha kichik bo‘ladi.

Download 0,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish