Dasturlar turlari
Kompyuterda xar xil turdagi ma’lumotlar saklanadi. Ular
bilan ishlash uchun biz xar xil maxsus dasturlar bilan
foydalanishimiz zarur, chunki kompyuter uzi xech kanaka
xarakatlar bajarmaydi u fakat bizning buyruklarimizni va
kursatmalarimizni bajaradi. Buyruklar va kursatmalar
ketmaketligi esa dastur deb nomlanadi (dastur tushunchasi
yukoridagi mavzularda utilgan). Dasturlar 3 turga bulinadi:
Sistema
Amaliy
Instrumen
tal
1.
SISTEMA DASTURLAR TURI
. Sistema dasturlar bu
kompyuter ishini boshkaruvchi va xar xil yordamchi
amallarni bajaruvchi dasturlar.
Masalan: fayllar ustidan xar xil amallar bajarish (kayta
nomlash, yaratish, uchirish, nusxasini olish, xajmini
uzgartirish), diksni tozalash va tekshirish, kompyuterni
sozlash ( tashki kurilmalar ishini boshkarish). Sistema
dasturlar ichida 4 dasturlar guruxlari ajratilib turadi. Bular:
operatsion tizimlar (sistemalar), utilita dasturlar, drayver
dasturlar va dastur taxrirlash
2. AMALIY DASTURLAR TURI.
Amaliy dasturlar bu
ma’lumotlar bilan ish jarayonida foydalanadigan dasturlar.
Masalan: matn ma’lumotlarni yaratish va taxrirlash,
rasm va tasvir ma’lumotlarni yaratish yoki uzgartirish,
malumotlar ombori bilan ishlash, musika va video
ma’lumotlarni kurib chikish va taxrirlash.
INSTRUMENTAL DASTURLAR TURI.
Instumental dasturlar bu yangi
dasturlar yaratuvchi dasturlar sistemalari.
Instrumental dasturlaga maxsus dasturlash tillari bilan ishlaydigan
dasturlar sistemalari kiradi. Ular dasturlash tiliga kura farklanadi: S,
Basic, C++, Delphi, va boshkalar. Bu dasturlar sistemalar uziga bir
nechta dasturni jamlagan bulib bular: dasturlash tili muxarriri,
translyator, komplyator va boshka erdamchi dasturlar.
Bundan tashkari xamma dasturlar pulliy, bepul va kisman pulli bulishi
munkin. Masalan: drayverlar asosan bepul yoki kisman pulliy buladi,
mashxur bulmagan firmalar dasturlari xam bepul eki kisman pulliy
buladi, tanikli firmaning maxsuloti esa pulliy. Bepul dasturlar asosan
imkoniyatlari kiskartirilgan xolda buladi.
Oxirga paytlar pirat nusxa dasturlari xam juda kup tarkalgan.
Shuning uchun dasturlarni pirat va original nusxa turlariga bulish xam
mumkin. Pirat dasturi original dasturga karaganda juda arzon buladi,
leykin bu dasturlarga xech kanday kafolat berilmaydi. Shuning uchun
katta firma va korxonalar, banklar va davlat idoralari fakat original
dasturlardan foydalanadi.
E'TIBORINGIZ
UCHUN
RAHMAT !
Do'stlaringiz bilan baham: |