Фаргона давлат университета Табиий фанлар факультета Кимё укитиш методикаси йуналиши талабаси Матмуродов Убайдулло Улмасбек углининг

Tog'ayeva H.R., Rahmatova M. Abdullayev Sh.V., Hidirova N.K Аннотация: Статья посвящена изучению эфирного состава растений Perovskia angustifolia и Perovskia scophfularia произорастающих в Наманганском
вилояге
Perovskia scrophulariaefolia bunge- yarim buta 0,5 balandli, Orta Osiyoda Tojikiston, Turkmaniston, G'arbiy Tyanshan, Pomir -Oloy, Zarafshon tog'larida o'sadigan yarim buta. Efir moyi o'simlik yashil qismidan suv bug'i bilan haydab olinadi Bu o'simlikning efir moylari GX/MS orqali o'rganilgan va ajratib olingan. Efir moylari antibakterial faollikni namaoyish etadi, parfumeriyada odekolon, hushbo'y atirlar va sovun ishlab chiqarish uchun qo'llaniladi.
Perovskia angustifolia (Laminase) yarim butasi 50-100 sm baland bo'lib o'sadi. O'simlik iyun -iyul oylarida gullaydi. Mevasi iyul avgust oylarida pishadi. U O' zbekistonning Surhandaryo, Samarqand,Farg'ona,Toshkent viloyatrlarining tog'li hududlarida o'sadi, endemik tur hisoblanadi.
Perovskia angustifolianing biologik aktivligi haqida maTumotlar keltirilgan. Bargidan olingan ekstrakt faol antigelmint hisoblanadi. O'simlik ekstrakti teri kasalliklari uchun oshqozon buzilishida foydalaniladi. Eksponantdan bakteriyalarga qarshi faol surtma preparat olinadi.asalshiraga boyligi uchun 1 t gullaridan 260 kg nektar olinadi. Uni yuqori zavq beradigan maxsus alohida oq gulli turlari bor.[l,2]
Qirqizistonning Arslanbob togTarining uch xil joylaridan perovskia angustifolia o'simligi bargalari kolleksiyasidan suv bug'ida efir moylari olinib,GX/MS orqali analiz qilindi.l,8-sineol(12,0-27,5%) a-pinen (7.3-14.7%),epi-13-manol(3.8-12.6%), bomiy atsetat (1,2-8.7%) ,kamfen (2.5-6.8%),kamfora (4.3-6.5%), (3-caryophllene (3.2-


41