Фарғона политехника институти

2.5 Тадқиқ этиладиган материаллар ва намуналар 
Синов намуналарда (табиий фрагментларда) ўтказилди. Намуналарнинг 
материали углепластик КМУ-11э. Бир тамонга йўналган углепластикнинг 
қалинлиги 5 мм, кўп қаватли толали ўрам қатламлари ўртасида ±90° . Намуналар 
ўлчамлари 120x120 мм
2
, комлпектда 10 донадан, ҳар бири турли қалинликка эга [2]: 
1) 5 мм қалинликдаги намуналар; 
2) 22 мм ли умумий қалинликка эга уч қатламли сэндвич панели – 
ячейкали структурада 
2.1-жадвалда намуналарнинг ўлчам типлари ва арматуралаш схемаси 
берилган [2] 
Синовдан ўтказиладиган намуналарнинг типик ўлчамлари 
№ Фрагмент 
Тола 
диамет
ри 
Намуна 
қалинли
ги 
Арматурала
ш схемаси 
Толанинг 
жойлашув
чи 
Қатламл
ар сони 
1 
0,125 
5 
0/90/0/90 
40 

---

52 
2 
0,125 
22 
0/90/0/90 
20 
2.6 Ҳаволи совутиш билан пармалаш методикасини синовдан ўтказиш 
Бир вақтнинг ўзида кесиш меъѐрларини ва ишлов бериш самарадорлигини, 
асбобнинг барқарорлигини оширувчи, ишлов берилаѐтган юза сифатини яхшиловчи 
энг самарали ишлов бериш усулларидан бири олдиндан совутилган сиқилган ҳавони 
теҳнологик муҳити сифатида қўллашдир. Бундай сиқилган ҳавони уюрмали 
қувурларда олиш мумкин [8]. 
Газлар динамикаси уюрмали оқимлар тутриқсиз ходислари билан маълум – 
1931 йилда очилган Ранк эффекти [8]. У қуйидагича изоҳланади: уюрмали 
қувурларда газ оқими иккига бўлинади. Энергиянинг сақланиш қонунига кўра 
уюрманинг ички қатлами ҳарорати ҳавонинг иссиқлик энергияси кинетик энергияга 
ўзгараятганлиги сабабли камаяди. Ҳавонинг ташқи қатламлари катта тезликларда 
қувурнинг деворларига урилади ва унинг ҳарорати ошади [8]. 
Ташқаридан оддий уюрмали бўлган ҳодиса қайишқоқ сиқилган газнинг 
бўшлиқдаги турбулент оқимида мураккаб газодинамик жараѐнни ўзида акс 
эттиради. 
Адабиѐтлар таҳлил кўрсатадики [8], жараѐннинг самарали кечишига: найли 
киришнинг конструкцияси, уюрмали соҳанинг мақбул узунлиги, қувур детали 
ички юзасининг материали ва ғадир-будирлиги жиддий таъсир қилади. Уюрмали 
қувурнинг мақбул узунлиги 50 диаметрга (найли киришдан қайноқ дроселли 
чиқишгача) тенг деб ҳисобланади.