Фарғона политехника институти

1.2.9 Полипропилен 
Ушбу пластик оддий спирал пармалар билан осон пармалашга мойил 
бўлади. Қурилма бошқа термопластлар, айниқса полиэтилен ѐки полиамидни 
пармалашда кўлланилган сингари бўлади. 

---

33 
26-расм. Полипропиленни совутмасдан парманинг 2000 айл/дақ 
айланиш тезлигида турли ўтишларда (ω=27°, 2φ=120°) пармаланганда 
олинган қиринди 
27-расм. Ўтишнинг икки қийматида ва 2000 айл/дақ айланиш 
тезлигида полипропиленда очилган тешикларнинг парманинг кириш (а) ва 
чиқиш (б) томонидаги ташқи кўриниши 
Катта таранглик деформация натижасида парманинг кириш ва чиқиш 
томонларида тешик чети атрофида материалда бўртиқлар ҳосил бўлиб қолади. 
Полипропиленни пармалашда таранглик деформациялардан қочиш учун қисқич 
мосламаларини қўллаш тавсия этилади, пармаланган тешиклар аниқлиги қисқич 
босимига боғлиқ бўлади. 
Ўтиш қийматини 0,1 мм/айл гача пасайтирилганда қиринди ѐпишқоқ бўлиб 
қолади. Парманинг кириш ва чиқиш томонларида тешик чети атрофида 
материалда айрим бўртиқлар ҳосил бўлиши доимий ўтишларда пармаланганда 
ҳам кузатилади (27-расм) [1]. Ўтишлар оширилганда бўртиқлар ҳосил бўлиши 

---

34 
камаяди, парманинг айланиш тезлиги ўзгарганда эса ўзгармайди. Материалда 
бўртиқлар ҳосил бўлишини ўтишнинг доимий кусланиш орқали пармалаш билан 
минимал қийматга келтириш мумкин. 
Бошқа пластмассаларги ишлов беришда кузатилгандагига қараганда кесиш 
кучи кам. 10 мм чуқурликдаги тешикни пармалаш вақти парманинг кичик 
айланиш тезликларида ва кичик ўтиш кучланишларида полиэтиленни 
пармалангандаги сингари ўсади. 
Полипропиленни мақбул кесиш меъѐрлари 28-расмда келтирилган. 
Пармаланган тешик сифати ҳар доимгидек парманинг кириш жойида чиқиш 
томонидагига нисбатан юқори.