Фарғона политехника институти “Озиқ-овқат технологияси” кафедраси мудири Намозов Абдулазиз Алиевичнинг дарс сифатини ошириш ва олий таълим тизимини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялари

12-маъруза: БИРЛАМЧИ АХБОРОТНИ ТЕКИСЛАШ УСУЛЛАРИ. Режа

• Бирламчи ахборотни текислаш усуллари.
• Кириш сигналларни текислаш ва фильтрлашга имкон берувчи алгоритмлар.
• Ўзгарувчи ўртача қиймат усули.
• Экспоненциал текислаш усули.

КАЛИТЬ СЎЗЛАР

• КИРИШ СИГНАЛЛАРИ, БИРЛАМЧИ ЎЗГАРТКИЧ, ПНЕВМАТИК СИГНАЛ, ЭЛЕКТР СИГНАЛ,АНАЛОГ ВА ДИСКРЕТ СИГНАЛ, ЎЗГАРУВЧИ ЎРТАЧА ҚИЙМАТ УСУЛИ, ЭКСПОНЕСИАЛ ТЕКИСЛАШ УСУЛИ.

Технологик жараёнларни назорат қилиш ва бошқариш масалаларини ҳал қилувчи бошқарувчи ҳисоблаш машинасига (БҲМ) келаётган ўзгарувчиларнинг оний кириш қийматларига бирламчи ишлов берилади. Бу иш ўзгарувчини ўлчашда, шунингдек, бирламчи ўзгарткични ва машинани боғловчи каналда юз берадиган тасодифий ҳалақитлардан тозалашга имкон беради. Мана масалан, агрегатларда газ сарфини ўлчашда ўлчанаётган фойдали сигналга газ пуфлаш қурилмалари ишлаб чиқарадиган газ оқимининг пулсасиялари, ўлчаш қурилмаси киришдаги импус найчаларидаги босимнинг ўзгариши ҳисобига бўладиган ҳалақитлар, шунингдек, пневматик сигнални электр сигналга, кейин аналог сигналгни дискрет сигналга ва ҳаказо алмаштириш ҳисобига юз берадиган ҳалақитлар, қўшилади. Турли хил филтрлар фойдали сигналнинг тиклашнинг турли хил хатолигини беради. Корхона ишини назорат қилишда кўпинча бирламчи ўзгарткичларнинг (датчикларнинг) юзлаб ва минглаб сигналлари филтрлашга тўғри келади, шунинг учун, фойдаланиладиган филтрларнинг турини асослаб танлаш зарурати туғилади.

• Филтрлаш аниқлиги ва мураккаблиги орасидаги келишув зарурлигини ҳисобга олиб, ишланиши бироз содда, бироқ нооптимал бўлган филтрларларнинг амалда юз берадиган шароитларда оптимал филтрларга бироз ютқазишини таҳлил қилиш керак. Бу ҳол аниқ назорат тизимлари учун филтрлаш алгоритмлари қаторидан унинг ишлаш аниқлигини ва ҳисоблаш қурилмасини ундан бир неча марта фойдаланилганда ҳам юкланиши ҳисобига олган ҳолда энг яхшисини танлаб олишга имкон беради.
• Кириш сигналларини текислашга ва филтрлашга имкон берувчи бир қатор алгоритмларни қараб чиқамиз.

• ЎЗГАРУВЧИ ЎРТАЧА ҚИЙМАТ УСУЛИ

• ЭКСПОНЕСИАЛ ТЕКИСЛАШ УСУЛИ

Катализаторнинг яшаш вақти билан аниқланувчи дрейф давридаги чиқиш ўзгариши.

• Mexnatni muxofaza qilish.

1. Бирламчи ахборотни текислаш усулларини санаб бнринг? 2. Бирламчи ўзгарткичлар деганда нимани тушунасиз? 3. Филтрлаш нима? 4. Ўзгарувчи ўртача қиймат усули нима? 5. Экспонесиал текислаш усули нима?

• НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ.

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН

• ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН
• ТАШАККУР !!!