Farangiz Avlakulova "Sevgi eng katta baxt va eng katta fojeadir"

Koreyashunoslik fakulteti koreys-ingliz "B" guruhi talabasi
Farangiz Avlakulova
"Sevgi eng katta baxt va eng katta fojeadir"
"Anor bilaguzuk" (A.I Kuprin)
Yozuvchi “Anor bilaguzuk” asarida sevgi muammosining turli jihatlariga, eng avvalo, “bir martagina uchraydigan, “bir, hamma narsani kechiruvchi, hamma narsaga tayyor, kamtar va fidoyi” haqiqiy sevgi muammosiga to‘xtalib o‘tadi. Hikoya qahramonlaridan biri aytadiki, odamlar qanday qilib sevishni unutishgan, sevgi qo'pol ko'rinishga ega bo'lib, kundalik qulaylik va ozgina o'yin-kulgiga berilib ketgan. "Nima uchun odamlar turmush qurishadi?" - deydi katta avlod odami general Anosov. Va u bir nechta sabablarni aytib oʻtadii: "ayollarda qizlarda qolishdan "uyat" tufayli, oilada qo'shimcha og'iz bo'lishni istamaslik, bekasi bo'lish istagi. Erkaklar asosan kundalik qulayliklar tufayli: yolg'iz hayotdan, tartibsizlikdan, yomon kechki ovqatlardan"..... "axloqsizlikdan, sigaret qoldiqlaridan, yirtilgan ... choyshabdan, qarzlardan, tantanali o'rtoqlardan ..." charchagan. Va nihoyat, eng muhimi, foyda: "oila bilan yashash yanada foydali, sog'lom va tejamkor". Anosov yana bir qancha sabablarni aytib, umidsizlikka uchragan xulosa qiladi: “Men haqiqiy sevgini ko‘rmayapman. Ha, va men o'z vaqtimda ko'rmaganman ». U ikkita holatni aytadi, uning holatlari faqat haqiqiy tuyg'uga o'xshaydi, ikkalasi ham fojeali tarzda tugaydi va faqat achinishga sabab bo'ladi.
Kuprin granat bilaguzuk ramziga qanday ma'no kiritdi? Birinchidan, bu bilaguzuk tufayli malika Vera ehtiros va muhabbatni yana boshdan kechirish mumkinligini angladi, ikkinchidan, bunday sovg'ani qo'lga kiritib, u yana gullab-yashnadi va hayotga oshiq bo'ldi, uning kunlari yana ranglar va his-tuyg'ularga to'ldi. Aleksandr Kuprin o'z asarlarida sevgi mavzusiga katta ahamiyat bergan va bu "Anor bilaguzuk" da aniq ko'rinadi. Sevgi pokiza tuyg'u sifatida inson qalbida bo'lishi kerak. Hikoyaning oxiri qayg'uli bo'lsa-da, bosh qahramon baxtli bo'lib qoldi, chunki u qalbi qanday his-tuyg'ularga qodirligini tushundi. Kuprin shuni ko'rsatadiki, odamlar, kamdan-kam holatlardan tashqari, nafaqat sevishni, balki samimiy bo'lishni ham unutishgan. Tabiiyni sun'iy, an'anaviy bilan almashtirish mavjud. Ma'naviyat yo'qoladi, uning o'rnini tashqi ko'rinish egallaydi. Aslini olganda bu teoriya hozirgi kunda ham oʻz isbotini topmoqda. Ayniqsa Koreys xalqida tashqi koʻrinishga qarab baho berish oʻta kuchayib ketgan. Shu tomonlama ham koreys va rus adabiyotidagi mojarolar bir biriga oʻxshaydi. Bu borada qiziqarli badiiy tafsilot - malika Vera tomonidan tug'ilgan kunida Annadan olingan sovg'a: oqlangan ayollar daftariga o'xshab o'zgartirilgan eski ibodat kitobi. Ushbu ob'ekt detali ma'naviyatning yo'qolishi va uning o'rnini faqat ko'rinadigan go'zallik bilan almashtirish belgisi sifatida ishlaydi. Ha, koreys xalqida ham oʻsha davrlarda maʼnaviyat va dinning taʼsiri keskin yoʻqolgan. Mening fikrimcha, missionerlarning tashviqoti bir vaqtning oʻzida rus va koreys xalqiga ham taʼsir qilgan. Anna o'zining "taqvodorligi" bilan mashhur bo'lgan, hatto katoliklikni yashirincha qabul qilgani. U ochiqroq ko'ylak kiygan edi va u odob-axloq me'yoridan ko'ra ko'proq ochiq boʻlgan. Bu yerda Anna oʻzining dinini oʻzgartirgan obraz sifatida namoyon boʻlgan. Xuddi, Yem Sansopning avlodlar haqida yozgan asaridagi boboning oʻgʻlidek...
Endi anor bilaguzukka kelsak. Vera dastlab bu sovg'ani bezovta qiluvchi qo'pol obyekt sifatida qabul qilsdi: "... past navli, juda qalin, ... bo'rttirilgan va yomon sayqallangan ...". Biroq, Vera tasodifan bilaguzukni yorug'likda aylantirganda, anorlarda "yoqimli chuqur qizil chiroqlar to'satdan yonib ketdi", - degan joyi ham bor. Garnet yaʼni anor bilaguzuk bilan bog'liq yana bir qiziqarli tafsilot ham mavjud: Jeltkovning maktubida aytilishicha, qadimgi oilaviy afsonaga ko'ra, bilaguzuk uni kiygan ayollarga uzoqni ko'rish qobiliyatini beradi va erkaklarni zo'ravon o'limdan himoya qiladi va og'ir fikrlarni ulardan haydaydi. Jeltkov anor bilaguzugi bilan ajralishi bilanoq, bu bashoratli va fojiali taqdir amalga oshadi. Aytishimiz mumkinki, bu bilaguzukni Vera Nikolaevnaga berib, yigit unga nafaqat sevgisini, balki qandaydir maʼnoda hayotini ham beradi.
Kuprin sevgini eng katta fojea sifatida tushunadi, chunki ijtimoiy jihat, odamlarning ijtimoiy bo'linishi katta toʻsiq boʻladi. Shu tufayli malika va kambag'al amaldor o'rtasidagi sevgi haqida o'ylash mumkin emas. Darhaqiqat, bu bizga huddi koreys xalqining ijtimoiy tabaqalashuvidan xabar beradi. Jeltkovning fidokorona sevgisi tufayli Vera Nikolaevna nihoyat haqiqiy sevgi nima ekanligini tushunadi va u qalblarni birlashtirgan sevgining buyuk kuchiga amin boʻladi.