Faqatgina oxirgi yillarning o’zida 7,6 ming gektardan ortiq maydonda tomchilatib sug’orish tizimi qurilib, muvaffaqiyatli tarzda ishlatilmoqda

Gidrogeologiya fani. Gidrogeologiya fani yer osti suvlari to‘g‘risi- dagi fan bo‘lib, yer qobig‘i qatlam jinslari g‘ovaklaridagi, yoriqlaridagi, turli shakl va kattalikdagi karst bo‘shliqlaridagi yer osti suvlarining paydo bo‘lishi, o‘zgarib turishi, yotish, joylashish holatlarini, harakat qilish, sarflanish qonuniyatlarini, kimyoviy tarkibini, fizik xossa va xususiyat- larini, xalq xo‘jaligida foydalanish yo‘llarini o‘rganadi. Olimlarning aniqlashlaricha, Yerning birinchi qobig‘i (litosfera) qatlamlaridagi mantiyagacha² bo‘lgan qalinlikdagi tog‘ jinslari g‘ovak va yoriqlarida 1300 mln km³ ga yaqin suv borligi aniqlangan. Demak, bu suvni dunyo
okeani suvlari miqdoriga teng desa bo‘ladi (1.1-jadval). Quruqlikda yashovchi hayvonlar organizmining 60%, dengizda yashovchi mavju- dodlar organizmining 99 % gacha bo‘lgan qismini suv tashkil qiladi. O‘simliklarda ham bu qiymat 80 % dan (bodring, pomidor, nok, olma, kartoshka va b.) 95% oralig‘ida o‘zgaradi. Bu degani — Yer planeta- sidagi mavjud hayvonlar va o‘simliklar massasining 80—95% miqdori- ga teng bo‘lgan suvning biosfera elementlari orqali doimo harakatda ekanligidan ham dalolat beradi.
M. I. Lvovichning ma’lumotlariga ko‘ra (1974), Yer kurrasida yashov- chi odamlarning ehtiyojlari uchun har yili 3 300 km³, har bir odam uchun 1 100 m³ miqdordagi suv kerak bo‘ladi. Jumladan, har bir sug‘oriladigan yer uchun yiliga 2 000 m³ suv sarf bo‘lishi, 1 tonna don yetishtirish uchun 1 800 m³, 1 tonna paxta tolasi yetishtirish uchun 7 500m³ suv kerakligi ham aniqlangan. A. S. Xasanovning ma’lumotiga ko‘ra, hozir respublikamizda 90 shahar, 120 tuman markazlari yer osti suvi bilan ta’minlangan. Bu maqsadlar uchun 90 dan ortiq ma’lum o‘lchamdagi maydonlarda yer osti suv zaxiralari aniqlangan.
KLASTERlar
2022 yil hosili uchun Buxoro viloyatida 102,9 ming gektar maydonga istiqbolli, rayonlashtirilgan serhosil g‘o‘za navlarini ekish belgilangan. Ekiladigan g‘o‘za navlarini ertapishar navlar Buxoro-102 navi 7163 gektar (7%), o‘rtapishar navlar Buxoro-6 navi 29141 gektar (28%), Buxoro-8 navi 30092 gektar (29%), Buxoro-10 navi 34004 gektar (33%), yangi navlar 2500 gektar (2,4%)ni tashkil etadi.
Buxoro viloyatida jami 102,9 ming gektar maydonga chigit ekish rejalashtirilgan. Shunga asosan 5069 tonna urug‘lik chigitni tozalash-saralash, 3342 tonna tuksizlantirish hamda 3702 tonna dorilash (paxta-to‘qimachilik klasterlari tomonidan) talab etiladi.
2021 yilda urug‘lik paxta yetishtirish maqsadida tender tanlovidan o‘tgan 243 ta fermer xo‘jaliklaridan jami bo‘lib 19308 tonna, shundan 9495 tonna asosiy, 7613 tonna zaxira va 2200 tonna qo‘shimcha zaxira fondiga urug‘lik paxta qabul qilinib tayyorlandi.