Faoliyatini muvofiqlashtiruvchi kengash nashrga tavsiya etgan

10. Yanchish sxemalarini tanlash va hisoblash
Yanchish sxemalarini tanlashda rudaning moddiy tarkibi va fizik 
xossalari, yanchishning talab qilinadigan o‘lchami, minerallar yu
-
zasining ochilish darajasi, kapital va ekspluatatsiya xarajatlari va 
h.k. ni hisobga olish kerak.
Rudani sharli yanchishda uning tarkibida 15% tayyor mahsulot 
bo‘lganda yanchishning birinchi bosqichidan oldin dastlabki klas
-
sifikatsiya ishlatiladi. To‘liq yopiq siklda tekshiruvchi klassifikat
-
siya yanchilgan mahsulot yirikligini nazorat qilish, tegirmonning 
ishlab chiqarish unumdorligini oshirish va mahsulotning shlamla-
nishini kamaytirish uchun qo‘llaniladi.
Rudali  o‘z-o‘zini  yanchishda  ikki  bosqichli  yanchish  sxemasi 
ishlatiladi. Birinchi bosqich «Kaskad» yoki «Aerofol» turidagi te
-
girmonlarda  spiralli  klassifikator,  g‘alvir,  pnevmatik  klassifikator 
kabilar bilan yopiq siklda, ikkinchi bosqich esa gidrosiklonlar bilan 
yopiq  siklda  ishlovchi  ruda-galkali  tegirmonlarda  amalga  oshiri-
ladi.
Yanchish sxemasini tanlash turli xildagi sxemalami sanoat yoki 
yarim sanoat sharoitida tajriba yo‘li bilan tekshirish orqali amal
-
ga oshiriladi. Bunday ma’lumotlar yo‘q bo‘lsa, yanchish sxemasi 
dast labki va oxirgi mahsulotning o‘lchami, boyitish fabrikasining 

---

103
quvvati,  qum  va  quyulmani  alohida  boyitish  kcrakligi,  rudaning 
fizik xossalari va h.k. asosida tanlanadi.
O‘z-o‘zini  yanchishni  nam  va  loyli  rudaga  qo‘llash  afzal. 
Tegir monning o‘lchamini va iste’mol qiladigan quvvatini tanlash 
yiriklashgan sinov natijalari asosida tanlanadi. Agar tegirmonga tu
-
shayotgan mahsulot ichida yirik bo‘laklar yetarli miqdorda bo‘lma
-
sa, ruda-galkali yanchish qo‘llanilishi mumkin. Bu usul o‘z-o‘zi
-
ni yanchishdan qimmatroq, lekin sharli va sterjenli tegirmonlarda 
yanchishdan  arzonroq.  Shunday  qilib,  yanchish  usuli  rudaning 
qattiqligini, moddiy va granulometrik tarkibini, tekstura tuzilishi
-
ni hisobga olgan holda ulami texnik-iqtisodiy taqqoslash asosida 
tanlanadi.