Faoliyatini muvofiqlashtiruvchi kengash nashrga tavsiya etgan

Yu
zasi murakkab harakatlanuvchi jag‘li maydalagich:
1 – qo‘zg‘almas yuza; 2 – ekssentrik; 3 – podshivnik; 4 – shkiv; 5, 
6 – vint; 7 – pona; 8 – tayanch; 9, 12 – vkladish; 10 – tyaga; 11, 13 – 
qo‘zg‘aluvchi yuza; 14,15 – almashtiruvchi plitalar.

---

25
Qo‘zg‘almas yuza (1) maydalagich staninasining bir qismi hi-
soblanadi.
Qo‘zg‘aluvchi  yuzа  (13)  qo‘zg‘aluvchi  podshipnik  yordami
-
da  (sоаt  mili  bo‘yicha  aylanuvchi)  ekssentrik  val  (2)  gа  osilgan. 
Tirgakli plita bir uchi bilan qo‘zg‘aluvchi yuzning vkladishi (12) 
ga, ikkinchi uchi bilan tayanch (8) ning vkladishi (9) ga suyanadi. 
Maydalagichning bu tayanchi va staninasi o‘rtasida gaykalar bilan 
ikkita vint (5) da mahkamlangan pona (7) joylashgan. Bu ponaning 
holatini  vertikal  yuzada  o‘zgartirib  maydalagich  bo‘shatish  tuy
-
nugining kengligi idora qilinadi.
Qo‘zg‘aluvchi yuza va tirgakli plita orasidagi kerakli bog‘la nish 
prujinali  tyaga  (10)  orqali  amalga  oshiriladi.  Korpusning  asosiy 
podshipniki  (3)  ga  o‘rnatilgan  ekssentrik  val  (2)  ponasimon-tas
-
mali uzatma va shkiv (4) orqali harakatga keltiriladi. Ishchi holat
-
da qo‘zg‘aluvchi yuza qo‘zg‘almas yuzaga goh yaqinlashadi, goh 
undan  uzoqlashadi.  Shu  bilan  birga  u  qo‘zg‘almas  yuza  bo‘ylab 
harakat qiladi. Shuning uchun bunday maydalagichlarda mahsulot
-
ning bo‘linishi ezilish va ishqalanish hisobiga sodir bo‘ladi.
Maydalangan  mahsulotni  bo‘shatish  tuynugidan  majburan 
chiqarish hisobiga (ishqalanish kuchi pastga yo‘nalgan) murakkab 
tebranuvchi  jag‘li  maydalagichlar  oddiy  tebranuvchi  jag‘li  may
-
dalagichlarga nisbatan yuqori mehnat unumdorligiga egа. Mayda-
lagichning ichki ishchi yuzasi almashtiruvchi plita (14) va (15) bi
-
lan qoplangan.
Qo‘zg‘aluvchi  va  qo‘zg‘almas  yuzalar  orasidagi  burchak  qa
-
mrash  burchagi  deyiladi.  Uning  chеgаraviy  (eng  katta)  ma’nosi 
itaruvchi kuchlarning ishqalanish kuchlari bilan to‘liq muvozanat
-
lashgandagi holat bilan aniqlanadi, bu bilan mahsulotning mayda-
lagichdan otilib chiqib kеtishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Qamrash  burchagining  chеgаraviy  ma’nosini  maydalagich 
yuzlari  qisib  qolgan  mahsulot  bo‘lagining  muvozanat  shartidan 
aniqlash mumkin (7- rasm).
∑
u
 = R
1
 sinα/2 + 
P
 sinα/2 – 
f P
 cosα/2 – 
f P
1
 cosα/2 = 0.

---

26
R
1
 = 
P
 bo‘lgani uchun 2 sinα/2 = 2 
f 
– cosα/2 yoki tgα/2 = 
f
,
bu
nd
a: 
f
 – mahsulot va yuza orasidagi sirg‘anishning ishqalanish 
koeffitsiyenti.
f
 ni tg orqali ifodalab α = 2 ni olamiz.
Shunday qilib, qamrash burchagining eng katta qiymati ishqala
-
nish burchagining 2 martasidan kichik bo‘lish kerak. Amalda < 24.
7-rasm.