Fanning o’quv dasturi Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar ta`limi o’quv-uslubiy birlashmalari

Klinika. 
   Quyidagi serologik variantlari farqlanadi: 
1.Noto‘liq  issiq  agglyutininlarga  bog‘liq-  AIGK-  Ig  G  guruhiga  mansub    bo‘lib,  optimal  ta'siri 
37Cda  noto‘liq  antitelalar    eritrotsitlar  yuzasiga  o’rnashib  olib,ularninig  agglyutinitsiyasiga  yo’l 
qo’ymaydi. Autoantitelalar noaktiv komponent komplement  C3a  va  C3b ni fiksatsiyalaydi.Issiq 
autoantitelali  eritrotsitlar        taloqdan  o’tqandan  so’ng  yuza  qavatini  yo’qotadi.  Lekin  ular  qayta 
tiklanish xususiyatiga ega bo‘lib, sferotsitlar shakliga kiradi.Ular mo’rt va taloqdan o’tqanda tezda 
buziladi. 
O‘tkir fazasi- bemorlarni holsizlik, yurak tez urishi, hansirash,ko’ngil aynish, qusish,qorinda og‘riq, 
sariqlik,bosh aylanishi bezovta qiladi. 
Rivojlangan  fazasi-  sariqlik,  holsizlik,  yurak  tez  urishi,  hansirash,  ko’ngil  aynish,  qusish,  qorinda 
og‘riq,  bosh  aylanishi  ,  subfebril  tana  harorati,  taloq  kattalashishi,  50-60%  bemorlarda  jigar  ham 
kattalashadi. 
Surunkali  fazasi-  kasallik  alomatlari  kuchli  namoyon  bo’lmaydi.Teri  va  shilliq  qavatlar  rangpar, 
taloq kattalashadi. 
2.Issiq 
gemolizinlarga  bog‘liq- 
AIGK- 
autoantitelalar  eritrotsitlar 
yuzasiga 
o’rnashib 
,komplementning    hamma    kaskadini  aktivlab,  eritrotsitlarning  tomir  ichi  lizisiga  sabab  bo‘ladi. 
Bemorlarni  holsizlik,  yurak  tez  urishi,  hansirash,  ko’ngil  aynish,  qusish,  qorinda  og‘riq, 
sariqlik,bosh aylanishi, jigar va taloq kattalashishi, siydikni rangi qora(gemolitik kriz paytida) yoki 
to’qlashishi bezovta qiladi. 
3.Sovuq  agglyutininlarga bog‘liq- AIGK-autoantitelalar Ig M sinfiga taaluqli. Gemoliz 4-18C  da 
yuz  beradi.Ko’proq  keksalarda  uchraydi.Ular  sovuq  haroratni  ko’tara  olmaydi.Bemorlar  qo’l-
oyoqlari, burun uchi, quloq suprasining oqarishidan,sariqlikdan, siydikning qora kelishidan shikoyat 
qiladi.Qo’l-oyoqlarda og‘riqlar,teri qichishi, kuzatiladi.Issiq haroratda bu belgilar yo’qoladi. 
4.Ikki  fazali  sovuq  agglyutininlarga  bog’liq-  AIGK-  Donat-Landsheyner  antitelasi  IgG  sinfiga 
mansub.  Eritrotsitlar  gemolizi    komplement    sistemasi  tufayli    yuz  beradi.  Gemoliz    2  fazada 
kechadi-  avval  past  temperaturada  eritrotsitlar  yuzasiga  C1-C4  komponent-komplement  antitelasi 
fiksatsiyalanadi. Keyin issiq haroratda C2 va C9 komponent-komplement antitelasi  fiksatsiyalanib, 
gemoliz  bo‘ladi.  Bemorlar  qo’l-oyoqlarida  og‘riqqa,  sariqlikdan,  siydikning  qora  kelishidan, 
qaltirash, jigar va taloq kattalashishidan, ko’ngil aynishi, qusishdan shikoyat qiladi.Reyno sindromi 
ham ko’zatilishi mumkin. 
 Diagnostika. 
1.Umumiy 
qon 
tahlili- 
normoxrom 
anemiya, 
leykotsitoz, 
retikulotsitoz, 
eritrotsitlar              
morfologiyasi-normoxrom,mikrosferotsitoz.  
2.Umumiy siydik tahlili- gemoliz tufayli siydikda urobilin miqdori oshadi. 
3.Umumiy axlat tahlili- gemoliz tufayli  axlatda sterkobilin miqdori oshadi. 
4.Qon  bioximiyaviy tahlili- giperbilirubinemiya (bo’g’lanmagan bilirubin hisobidan). 
5.Kumbs sinamasi- musbat antieritrotsitar antitela aniqlanadi. 
 6.Eritrotsitlar osmotik rezistentligi- pasaygan 

---

100 
 
Instrumental tekshiruvlar:  
 1.Ichki organlar UTTsi- jigar  va taloq kattalashgan. 
 2.EKG- T tishcha amplitudasi pasaygan,P-O interval cho’zilgan.  
 3.Sternal  punksiya-Suyak  ko’migida  qizil  qon  hujayralar  giperplaziyasi  va  foli    kislota  tanqisligi 
natijasida megaloblast tipdagi qon ishlab chiqarilishini ham  ko’rish mumkin.