Fanning maqsad va vazifalari Kimyo fanining paydo bo'lish tarixi. Modda va materiya tushinchalari

A va V o„rtasidagi reaksiya uchun bosh
ilang„ich tezlik
Tajriba	Boshlang‘ich tezlik	Boshlang‘ich [A]	Boshlang‘ich [Bl
1	1.75x10^J	2.50 X1O“^2	3.00X10“^2
2	3.50X10"^3	5.00 X10^-2	3.00 x 10“^2
3	3.50X10"^5	2,50 X1O“^2	6.00x10"'
4	7.00Х1СГ^3	5.00x10"^2	6.00X10"'

Bu erda A2 A ning ikkinchi tajribadagi konsentratsiyasi va V1 V ning birinchi tajribadagi konsentratsiyasi. k konstanta va V ning konsentratsiyasi o‘zgarmaganiuchun ularni qisqartirish mumkin:

bo‘lib quyidagini olamiz 2.00=(2.00)^m demak m=1. Shu sababdan, reaksiya A bo‘yicha birmchi tartibda, chunki A ning konsentratsiyasi ikki marta oshsa, tezlik ham ikki marta ortadi.

2. 
   V ning tartibi n ni topish. n ni topish uchun biz 1 va 3 tenglamalarni bir biriga bo‘lamiz, chunki ularda A o‘zgarmaydi va V ikki martta ortadi:
   

4a]t[b]?



[Bg /.[BLY
Yuqoridagi kabi k konstanta va A konsentratsiyalar o‘zgarmagani uchun ularni qisqartiramiz va quyidagini olamiz:

WM ₌№ ₌/[B].A

M 4b] J



IT
Qiymatlar qo‘yilganida esa

3.50xl0~^J mol/L‘S / 6.00X10"- mol/L

1.75 x 10"³ mol/L-s \3.00xl0"² mol/L

bo‘lib quyidagini olamiz 2.00=(2.00)ⁿ demak n=1. SHu sababdan, reaksiya V bo‘yicha ham birinchi tartibda, chunki A ning konsentratsiyasi ikki marta oshsa, tezlik ham ikki marta ortadi. Ushbu xulosani 4 tajriba orqali tekshirishimiz mumkin: agar ikkala [A] va [B] lar ikki marttaga ortsa, tezlik 4 barobar ortishi kerak va shunday bo‘ldi ham. Demak, m va n lar 1 ga teng bo‘lgan tezlik qonuni

tezlik=k[A][B]

shuni ham qayd etib o‘tish joizki, V ning reaksiya tenglamasidagi koeffitsienti 2 bo‘lsa ham, u bo‘yicha reaksiya tartibi 1 ga teng. Bu esa yana bir bor reaksiya tartibini tajribadan aniqlash kerakligini anglatadi.

Keling endi azot monoksidi va kislorod orasidagi reaksiyani (kislotali yomg‘ir hosil bo‘lishi va sanoatda azot kislota olishning muhim bosqichlaridan biri) ko‘rib chiqamiz:

O₃(#) + 2NO(g) —> 2NO₂G?)