Таваккалчилик турларини синфларга ажратиш. Таваккал- чилик--бу мумкин булган ноаникликларда маълум хажмдаги фаолиятни бажариш, яъни бажариладиган ишлар натижасига зарар етказувчи хар хил зиёнлар ёки катта хажмда даромад олиш имкониятидир.
Куп холларда тадбиркор маълум бир таваккал асосида ишлаб чикаришга мажбур. Мажбурий таваккалчиликда таваккалчиликни бошкариш учун мумкин булган ноаникликларни бартараф этишга интилинади.
Карорлар кабул килишда биз 2 турдаги таваккалчиликга йул куямиз:
1).Таваккалчиликни хисобга олган холда умумдавлат карорларини кабул килиш;
2).Махаллий ахамиятга молик карорлар кабул килиш.
Иктисодийётнинг бозор муносабатларига утишида талаб ва ва таклиф муносабатлари орасида хам маълум бир таваккалчиликга таянилади.
Ноаник каршиликлар натижасида юзага келувчи таваккалчилик «Vis major» дейилади. Куп холларда ноаникликлар ва таваккалчиликни синаш тушунчалар дейилади. Лекин (таваккалчилик учун) ноаникликлар баъзи холларда таваккалчилик сифатида куринади ёки баъзибир номаълум ходисаларни пайдо булишида ёки пайдо булиши бизга ноаник вазият эхтимоли куринишида пайдо булади. Амалда узок муддатли ва киска муддатли таваккалчилик мавжуд.
Узок муддатли таваккалчилик кишлок хужалиги ва унинг тармокларини ривожи билан боглик булиб куп холларда бутун халк хужалиги дараасида кабул килинади.
Киска муддатли таваккалчилик конъюнктурали хисобланади, яъни маълум вакт давомида бажариладиган маълум турдаги ишларни бажаришда кабул килинади.
Таваккалчилик турлари куйидаги синфларга булинади:
Хужалик таваккалчилиги;
Инсон табиати билан боглик таваккалчилик;
Табиий омиллар билан боглик таваккалчилик.
Хужалик таваккалчилиги муваккат ва .бъектив таваккалчиликдан ташкил топади.
Муваккат таваккалчилик-бу ишлаб чикариш жараёнида йуналтирилган махсулот кераксиз булиб колишидир. Объектив таваккалчилик-бу мазкур махсулот мазкур худудда сотилмай колишидир.
Тадбиркорлар уз фаолиятлари давомида куйидаги вазитларда таваккалчиликни хисобга олишлари лозим:
Ишлаб чикариш сохасида: бошкарув, таксимот, технология, техника об-хаво билан боглик таваккалчиликни.
Воситачилик сохасида: фукаролик маъсулияти имкониятлари, мулк, пул воситалари ва даромадни йукотиш билан боглик таваккалчиликни.
Савдо сохасида: товарни сотилмаслиги, махсулотни уз вактида етказиб бера олмаслик билан боглик таваккалчилик.
Молия сохасида: бахо билан боглик, неликвид билан, депозит, банк опреациялари, валюта, сугурта, мулкчилик кредит билан боглик таваккалчилик.
Маърузага боглик мухим сузлар ва саволлар:
Ноаниклик ва таваккалчилик тушунчалари, таваккалчилик турлари, узок ва киска муддатли таваккалчиликлар, муваккат ва объектив таваккалчилик.
Саволлар:
Таваккалчилик ва ноаниклик, хамда улар орасидаги фаркни тарифланг?
Таваккалчилик турлари синфларини айтинг?
Тадбиркорликдаги таваккалчиликларни айтинг?
Do'stlaringiz bilan baham: |