Mustaqil ish turlari:
takrorlash va mashq qilish: mavzuni mustahkamlash; chuqurlashtirish; eslab qolish; ko’nikma hosil qilish; malakani shakllantirish:
yangi bilimlarni mustaqil o’zlashtirish: yangi mavzular; axborot manbaini izlab topish va konsptklashtirish, mustaqil fikrlar tuzish:
ijodiy harakterdagi ishlar: pedagogik muloqotda qadriyatlarga doir to’siqlarning vujudga kelishi va ularni hal etish yo’llarini o’rganish, tahlil qilish va mustaqil fikrlarni bayon qilish.
Darsning xronologik xaritasi – 80 minut:
Tashkiliy qism. 2 minut
Talabalar bilim darajasini aniqlash. 5 minut
Yangi mavzu bayoni. 60 minut
Mavzuni o’zlashtirish darajasini
tekshirish va mustahkamlash. 10 minut
Darsning mazmuni:
Pedagog va o’quvchi qadriyatlari to’qnashganda diniy maslagi, qiziqishlari, shaxsiy didi, yashash muhiti, g’oyasi va h.k. hech qanday hamkorlik usuli yordam bermaydi.
Ko’pchilik hollarda bunday ziddiyatlar quyidagi hollarda ro’y berishi mumkin:
O’g’il bolaning sochi uzun bo’lganda;
qiz bola shim kiyib yurganda;
kiyinish va yurish turish bilan bog’liq bo’lgan boshqa hollarda (qiz bola labini bo’yaganda, o’g’il bola mo’ylov qo’yganda va h.k.)
tozalik masalasida;
lug’atga kirmagan so’zlar ishlatilganda;
axloq – odob doirasida.
Albatta, ba’zi pedagoglar bunday konfliktlardan qochish uchun, e’tibor bermaslikka harakat qiladilar. Biroq, baribir chora ko’rmasa bo’lmaydi. Milliy qadriyatlar tarixi, ularning yutuq va kamchiliklari haqida o’qituvchi tomonidan qilinadigan samimiy rivoyatlar bunday ziddiyatlarning oldini olishi mumkin (Masalan, ovqatni qo’l bilan yeyish, kishi oldida burun tozalash, gilam ustida oyoq kiyim bilan yurishning tibbiy zarari haqida).
O’qituvchi bunday ziddiyatlarning oldini olishi uchun quyidagi maslahatlarni yodidan chiqarmasa maqsadga muvofiq bo’lar edi:
U o’quvchi axloqini o’zgartirishga agar uni maxsus taklif qilishgan bo’lmasa urinmasligi lozim.
U o’quvchi haqidagi ma’lumotlarni sinchiklab o’rganishi kerak.
Maslahat bosimsiz, uzoqqa cho’zilmasligi kerak.
Mazkur bobni xulosalar ekanmiz, biz Tomas Gordonning quyidagi qoidalarini keltirishni lozim ko’rdik:
“Siz va men munosabatda bo’lar ekanmiz, men bunday munosabatni qadrlayman va davom ettirish tarafdoriman. Shu bilan birga bizning har birimiz o’z ehtiyojlariga ega bo’lgan va bu ehtiyojlarni qondirishni haqli ravishda istaydigan o’ziga xos shaxslarmiz”. Men, o’z navbatida, sizning yurish – turishingizni ma’qul ko’rishim mumkin, agar siz o’z ehtiyojlaringizni qondirayotganda mening ehtiyojlarimni qondira olsangiz”.
Xulosa
Shunday qilib, pedagogik muloqotda qadriyatlarga doir to’siqlarning vujudga kelishi va ularni hal etish yo’llari bilan tanishar ekanmiz, har bir o’qituvchi o’quvchi axloqini o’zgartirishga agar uni maxsus taklif qilishgan bo’lmasa urinmasligi lozim, o’quvchi haqidagi ma’lumotlarni sinchiklab o’rganishi kerak, maslahat bosimsiz, uzoqqa cho’zilmasligi kerak.
Sinov savollari
Pedagog va o’quvchi qadriyatlari orasida yuz beruvchi ziddiyatlar haqida gapirib bering.
Qadriyatlarga doir ziddiyatlarning turlari nechta?
Qadriyatlarga doir ziddiyatlarning oldini olish usullari haqida tushuncha bering.
Do'stlaringiz bilan baham: |