2.1 Fanni u kit
ish maksadn va vazifalari
Fanni ukitishdan maksad - ALT (CAD,CAM,CAE) dasturlarida ishlay opishi mal akal i mutaxassislarnig bugungi kun talabidir. CHunki ALT xar kanday loyixalash jarayonini vakgimi yuz margalab kiskartiradi, ishlab-chikarnsh samaradorligini oshiradi. Loyixalash ning zamonaviy avtomobilsozlik va traktorsozlik soxalari erishgan klu klari asosida urgatish buyicha y^nalish profiliga mos, ta’lim standartida talab kili igam bilimlar darajasini ta’minlashdir.
Fanni ukitish vazifalari- Xrzirgi zamon ilm fan, ikpgisodiyot va ishlab chikarish jarayoilarida AL'G (CAD,CAM,CAE) dasturlari bilan ishlash kulayliklar yaratadi. Zamonaviy mashiiasozlik ishlab chikarishi ma\sulot konstruktsiyasiniig murakkablashuvn va ishlab chikariladigan maxsulogg nomenklaturasining tez uzgaruvchanligi xamda maxsulotni ishlab chikarish muddatlarimish kiskaligi bilan xarakterlanadi.
Bunday sharotlarda ishlab chikarishini jadallashtirish va uiing samaradorligini oshirish xamda maxsulopg rakobatbarloshligini ta’miilash talab etiladi. Yangi maxsulotni ishlab chikarishda murakkab, yukori mexiattalab boskich bu loyixalash boskichi xisoblanadi va yangi maxsulotni ishlab chnkarishga kuyishdagi asosiy vakt va material xarajatlari aynan loyixalash jaraSniga sarflanadi shuning uchun loyixalash jarayonini avtomatlashtirish yangi maxsulotni ishlab chikarish jarayonida tez va sifatli ishlab chikarishda avtomatlash girilgan loyixalash tizimlarining ^rni bekiyosdir.
Talabalarning TV ALT (CAD,CAM,CAE) fanini uzlashtirishlari uchun ukitishning ilgor va zamonaviy usullaridan foydalanish. yangi informatsion pedogogik texnologiyalarni tadbik KILISH muxim axa.miyatga EGaDIr. Fanni uzlashtirishda darslik, ^kuv va uslubiy k^llanmalar, ma’ruza
matnlari, tarkatma materiallar. elektron materiallar, virtual stendlar xamda ishchi xolatdagi mashnnalarn
nng ishlab chikarishda
gi namunapari va maketlaridan
foydalaniladi. Ma’ruza, amaliy va laboratoriya darslarida mos ravishdagi ilgor pedogogik texnologiyalardan foydalaniladi.
Yunalishning uziga xos xususiyatlari dasturni interaktiv usullarda uzlashtirishni takozo kiladi. Bunda asosiy e’tibor auditoriya mapnulotlarida va mustakil ishda uzlashtiriladigan chukurlashtiriladigan nazariy bilimlarga, xamda ob’ekgiv jaraynlar va xodisalarga nisbatan duiyokaraishn shakllaitirishga karat lad i. dunyokarashni shakllangirishda maruza
mashguloglariga katta Urin
ajratiladi.
1-modul.
mavzu. Kirish. Avtomobil va traktorlarni loyixalashda ALTni yaratish lrintsiplari, tarkibi va strukturasi.
mavzu. LLT ta’minoti turlarining komponentlari.
mavzu. CAD-avtomatlashtirilgan loyixalash tizimi.
mavzu. CAD/CAEra misollar
mavzu. Loyixalashda CALS, CASE, STEP texnologiyalar.
modul.
mavzu. Loyixalashdasgandartlar. YeSKD, GOST, ISO, DIN, ANSI 14. Model proektsiyalari.
mavzu. Utkazish va k^yimlar asoslari. (dopuski i posadki). Val va teshik ugkazishlarn. Bazalar. Yuza tushunchalari. Yuza gadir-budirligi, tozaligi.
mavzu. Uch ulchamli geometrik modellash 3D. Koordinatalar tizim. CHegaralar tasviri.
modul.
mavzu. Arifmetik uzgartirmsh. 3D modelga uzgarish. 3D modellash sxemasi.
mavzu. Tekisliklar berilishi. Kattak jiSM modellash,
mavzu. CAD dasturlari. AiK>SAD, Kompas ALT dasturlari. Dasturlarning imkoniyatlari va mashinasozlikda kullanishi.
modul.
mavzu. SolidWorks, T-Flex ALT dasturlari. Dasturlarning imkoniyatlari va mashinasozlikda kullanishi.
mavzu. CATIA, Unigrafics ALT dasturlari. Dasturlarning imkoniyatlari va mashinasozlikda kullanishi.
mavzu. Tez prototiplash. 3D skanerlar. Prototiplash kullanishi. Prototiplash xisoblari va funktsional teki!irish.
modul .
mavzu, Tez prototiplash jaraynlari. Asosiy printsiplari va uznga xos jarayonlar RP&M.
mavzu. CHekli elementli modellash va taxlil. Setka va uzellar generatsiyasi. Matritsali yondashuv.
mavzu. Matritsalarda chegaraviy shartlar. \osilaviy matritsalar Kuchlanishlar xisoblari.
modul .
mavzu. SAE dasturlari. Ansys dasturi Dasturning imkoniyatlari va mashinasozlikda kullanishi.
mavzu. Kompyuterli loyixalashda sintez va analiz. Optimallash masallari.
mavzu. Optimallash usullari. Optimallash ning mashinasozlikda Kullanishi.
Amaliy mashguloglarda talabalar MathCAD dasturida traktor v a avtomobillarning turli kiem va agregatlari loyixapash, ularning kinematik va dinamik parametrlarini xisoblash asoslari buyichg iazariy bilimlarni mustaxkamlaydilar xamda amaliy kunikmalar xosil kiladilar.
Amaliy mashgulotlaruchun kuyidagi mavzular tavsiya etiladi:
1 -mavzu. MathCAD dasturida sodda arifmetik amallarni bajarish
mavzu. MathCAD dasturida operatorlar yerdamida xisoblash
mavzu. MathCAD dasturida ikki ulchamli va yuzali grafiklarii xosil kil igl
mavzu. MathCAD dasturida yuzali grafiklarni xosil kilish
mavzu. MathCAD dasturida tenglamalarni yechish
mavzu. MathCAD dasturida tenglamalar sistsmasini yechish
mavzu. MathCAD dasturida differentsial tenglamalarni yechish
V-mavzu. MathCAD dasturda vektorlar bilan ishlash
9-mavzu. MathCAD dasturda matritsapar bilan ishlash
Laboratori mashgulotlari buyicha kursatma va tavsiyalar
Laboratoriya mashgulotlarida talabalar AutoCAD, Kompas, CATIA dasturida traktor va avtomobillarning turli kiem va agregatlari loyixalash, ularning kinematik v-a dinamik parametrlarini xisoblash asoslari buyicha nazariy bilimlarni mustaxkamlaydilar xamda amaliy kunishalar xosil kiladilar.
Laboratori mashgulotlaruchun kuyidagi mavzular tavsiya etiladi:
I-mavzu .CAD,SAM,SAE dasturlari (AutoCAD, Kompas,. CATIA) oddiy geometrik figuralarni kurish vaularni taxrirlash 2-
mavzu.Ulchamlarnn kUy
ish. CHizmalarpa belgilar va matn kiritish
mavzu.Berilgan ulchamlar buyicha chizmalarni chizish. Yumaloklash, Faskalash, CHizmalarni simmetriyalash va ch^zish orkaln deformatsiyalash
A!avzu.Tugri churYuurchak va muntazam kupburchaklarni kurishni urganish
mavzu.Geometrik jism (detal)larni kurishni urganish
mavzu .Geometrik jism (detal)lar proektsiya chizmalarini kurishni urganish
mavzu.Fazoviy modellarda murakkab kirki ml ar bajarish va kirkiVI chizmalarni xosil kilish
mavzu.Fi guralarni aylana va yoy b^ylab nusxa kuchirishni urganish
mavzu .Fazoviy modellarniig yigma modellarini kurlsh. Yigish operatsiyalarini taxrirlash.