Фанни бўлими

*jamoat salomatligi, unga ta'sir etuvchi omillarni, sog`liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish masalalarini

inson xayotiga tasir etuvchi xavfli omillarni va inson organizmidagi kasalliklarni yuk kilish usullarini	jamiyat fanlaridan biri bo'lib, u jamiyat orasida uchraydigan hodisalarning miqdor o'zgarishlarida o'lchaydi	jamiyat fanlaridan biri bo'lib, u jamiyat orasida uchraydigan hodisalarning miqdor o'zgarishlarini urganadi xamda kasalliklarni uchrash histotasini aniklaydi
	1	1	Jamoat salomatligi va sog`liqni saqlashni tashkil etish nechta asosiy qismdan iborat:	*jamoat salomatligi, uni o'rganish va baholash usullari, sog`liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish	jamoat salomatligini o'rganish usullari va unga ta'sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o'rganish	aholiga tibbiy yordam ko'rsatishning yangi shakl va usullarini ishlab chiqish shart sharoitlarini o'rganish	salomatlik ko'rsatkichlari, xavf omillari, tibbiyot xodimlari, tibbiyot muassalarining faoliyat
	1	1	Jamoat salomatligi va sog`liqni saqlashni tashkil etish nechta asosiy qismdan iborat:	*jamoat salomatligi, uni o'rganish va baholash usullari, sog`liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish	jamoat salomatligini o'rganish usullari va unga ta'sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o'rganish	aholiga tibbiy yordam ko'rsatishning yangi shakl va usullarini ishlab chiqish shart sharoitlarini o'rganish	salomatlik ko'rsatkichlari, xavf omillari, tibbiyot xodimlari, tibbiyot muassalarining faoliyati
	1	1	Jamoat salomatligi va sog`liqni saqlashni boshqarish fanining ikkinchi asosiy qismini ko'rsating:	*aholiga tibbiy yordam ko'rsatishning yangi shakl va usullarini ishlab chiqish	jamoat salomatligini o'rganish usullari va unga ta'sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o'rganish	jamoat salomatligi, uni o'rganish va baholash usullari, sog`liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish	sog`liqni saqlashni boshqaruv tizimini ishlab chiqish va takomillashtirish
	1	1	Jamoat salomatligi va sog`liqni saqlashni boshqarish fanining uchinchi asosiy qismini ko'rsating:	sog`liqni saqlashni boshqaruv tizimini ishlab chiqish va takomillashtirish	aholiga tibbiy yordam ko'rsatishning yangi shakl va usullarini ishlab chiqish	jamoat salomatligini o'rganish usullari va unga ta'sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o'rganish	jamoat salomatligi, uni o'rganish va baholash usullari, sog`liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish
	1	1	Jamoat salomatligi va sog`liqni saqlashni boshqarish fanining turtinchi asosiy qismini ko'rsating:	*xodimlarni tayyorlash.	aholiga tibbiy yordam ko'rsatishning yangi shakl va usullarini ishlab chiqish	jamoat salomatligini o'rganish usullari va unga ta'sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o'rganish	jamoat salomatligi, uni o'rganish va baholash usullari, sog`liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish
	1	1	Jamoat salomatligi va sog`liqni saqlashni boshqarish fanining ob'ektini ko'rsating:	*aholi, sog`liqni saqlashni boshqarish muassasalari	salomatlik ko'rsatkichlari, xavf omillari, tibbiyot xodimlari, tibbiyot muassalarining faoliyati	jamoat salomatligini o'rganish usullari va unga ta'sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o'rganish	jamoat salomatligi, uni o'rganish va baholash usullari, sog`liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish
	1	1	JS va SSB fanining predmetini ko'rsating:	*salomatlik ko'rsatkichlari, xavf omillari, tibbiyot xodimlari, tibbiyot muassalarining faoliyati	statistik, tarixiy, ekspert baholash, iqtisodiy, eksperiment, sotsiologik usullar	aholi, sog`liqni saqlashni boshqarish muassasalari	maxsus kuzatuv, anketa so'rov, instrumental usul
	1	1	Tibbiyot nima:	*aholi salomatligini saqlash, yaxshilash, umrni uzaytirish, kasalliklarni oldini olish, davolash maqsadida amalga oshirilayotgan ilmiy bilimlar va amaliy faoliyat majmuidir	individual, guruh, mintaqaviy, jamoat salomatligi	maxsus kuzatuv, anketa so'rov, instrumental usul	jamoat salomatligini o'rganish usullari va unga ta'sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o'rganish
	1	1	Tibbiyotning asosini tashkil etuvchi 2 tushunchani belgilang:	*salomatlik va kasallik (xastalik)	individual, guruh, mintaqaviy, jamoat salomatligi	maxsus kuzatuv, anketa so'rov, instrumental usul	jamoat salomatligini o'rganish usullari va unga ta'sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o'rganish
	1	1	JSST tashkiloti ta'rificha salomatlik bu-:	*salomatlik - bu nafaqat kasallik va jismoniy kamchiliklarning bo'lmasligi, balki sog`lom, jismoniy, ruhiy va ijtimoiy holatlarga ega bo'lishlikdir	salomatlik - bu nafaqat kasallik va jismoniy kamchiliklarning bo'lmasligi, balki sog`lom, ruhiy va ijtimoiy holatlarga ega bo'lishlikdir	salomatlik - bu nafaqat kasallik va jismoniy kamchiliklarning bo'lmasligi, balki sog`lom, jismoniy va ijtimoiy holatlarga ega bo'lishlikdir	salomatlik - bu nafaqat kasallik va jismoniy kamchiliklarning bo'lmasligi, balki sog`lom, jismoniy holatlarga ega bo'lishlikdir
	1	1	Tibbiy ijtimoiy tadqiqotlarda aholi salomatligiga baho berishda qo'llaniladigan salomatlikning 4 ta darajasini ko'rsating:	*individual, guruh, mintaqaviy, jamoat salomatligi	jamoatning fiziologik holati, patologik jarayonlar, kasalliklarning paydo bo'lish va tarqalganlik sabablari qonuniyatlarini o'rganuvchi fan	klinik epidemiologiya, noinfektsion kasalliklar, yuqumli kasalliklar, farmakoepidemiologiya, ekoepidemiologiya, jamoat salomatligi epidemiologiyasi	aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakati
	1	1	JSST ta'rifiga ko'ra – kasallanish bu:	*organizmning normal fiziologik holatidan har qanday ob'ektiv yoki sub'ektiv siljishi, farqlanishiga kasallanish deyiladi	organizmning normal fiziologik holatidan har qanday kasalliklar siljishi, farqlanishiga kasallanish deyiladi	kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang`ich belgilari mavjud bo'lgan shaxslarni aniqlash kasallanish deyiladi	organizmning normal patologik holatidan har qanday ob'ektiv yoki sub'ektiv siljishi, farqlanishiga kasallanish deyiladi
	1	1	1-darajadagi organizm funktsiyasining buzilishlariga kiradi:	*organizm funktsiyasining oz darajadagi buzilishlari	organizm funktsiyasining o'rta darajadagi buzilishi	organizm funktsiyasining og`ir, o'ta og`ir darajadagi buzilishlari	organizm funktsiyasining soglom ekanligi
	1	1	2-darajadagi organizm funktsiyasining buzilishlariga kiradi:	*organizm funktsiyasining o'rta darajadagi buzilishi	organizm funktsiyasining oz darajadagi buzilishlari	organizm funktsiyasining og`ir, o'ta og`ir darajadagi buzilishlari	organizm funktsiyasining soglom ekanligi
	1	1	3-darajadagi organizm funktsiyasining buzilishlariga kiradi:	*organizm funktsiyasining og`ir, o'ta og`ir darajadagi buzilishlari	organizm funktsiyasining soglom ekanligi	organizm funktsiyasining o'rta darajadagi buzilishi	organizm funktsiyasining oz darajadagi buzilishlari
	1	1	Hayot sifati –	*bu individumning o'zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o'z qiziqishlari, bilan birgalikda o'z o'rnini his etishi, anglashidir	bu individumning o'zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o'z qiziqishlari, bilan birgalikda o'z o'rnini his etishga xarakati	ijodiy hayot, iste'molchi hayot, jilaviy - nasliy hayot, Ijtimoiy - madaniy hayot, ma'naviy hayot bilan birgalikda o'z o'rnini his etishi, anglashidir	jismoniy, psixologik, erkinlik darajasi, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit, ma'naviylik
	1	1	Hayot tushunchasiga kiradi:	*ijodiy hayot, iste'molchi hayot, oilaviy - nasliy hayot, Ijtimoiy - madaniy hayot, ma'naviy hayot	jismoniy hayot, psixologik hayot , erkinlik darajasidagi hayot, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit hayot , ma'naviylik	bu individumning o'zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o'z qiziqishlari, bilan birgalikda o'z o'rnini his etishi, anglashidir	turli shart – sharoit, turmush tarzi, turmush tarzi va sharoitdan qoniqish
	1	2	Inson hayot sifatining mezonlarini ko'rsating:	*jismoniy, psixologik, erkinlik darajasi, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit, ma'naviylik	turlshi shart – sharoit, turmush tarzi, turmush tarzi va sharoitdan qoniqish	bu individumning o'zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o'z qiziqishlari, bilan birgalikda o'z o'rnini his etishi, anglashidir	ko'p o'lchovli, vaqt bo'yicha o'zgaruvchan, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit, ma'naviylik
	1	2	Hayot sifatining strukturasining asosiy komponentlarini ko'rsating:	*turli shart – sharoit, turmush tarzi, turmush tarzi va sharoitdan qoniqish	ko'p o'lchovli, vaqt bo'yicha o'zgaruvchan turmush tarzi va sharoitdan qoniqish	jismoniy, psixologik, erkinlik darajasi, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit, ma'naviylik	ijodiy hayot, iste'molchi hayot, oilaviy - nasliy hayot, Ijtimoiy - madaniy hayot, Ma'naviy hayot
	1	1	Hayot sifatining 2 asosiy tomonini ko'rsating:	*ob'ektiv (statistik ko'rsatkichlar majmuasi), sub'ektiv (psixologik)	turli shart – sharoit va turmush tarzi	ko'p o'lchovli va vaqt bo'yicha o'zgaruvchan	ob'ektiv, sub'ektiv
	1	2	Hayot sifatini baholashning eng samarali usuli:	*aholi orasida so'rovnomalar o'tkazish, standart savollarga standart javoblar olish	testlar orkali va standart savollarga standart javoblar olish	aholi orasida so'rovnomalar o'tkazish	statistik malumotlarga tayanish
	1	1	Tibbiyotda hayot sifatini o'rganishning zamonaviy kontsepsiyasiga kiradigan asosiy belgi larni ko'rsating:	*ko'p o'lchovli, vaqt bo'yicha o'zgaruvchan, bemor holatini baholashda uning ishtirok etishi	mehnat qobiliyatini doimiy, uzoq muddatga yo'qotgan, o'zgalar hizmatiga muhtoj bo'lmagan shaxslarga beriladi	joriy yilda birinchi marta nogironlik berilgan shaxslar yo'tgan yillardagi nogironlik berilgan shaxslar	bu individumning o'zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o'z qiziqishlari, bilan birgalikda o'z o'rnini his etishi, anglashidir
	1	1	Xavf omillari kaysilar:	*ekzogen va endogen	ob'ektiv sub'ektiv psixologik	1)to’gri 2)bilvosita	alokadorlik, bog`liqlik
	1	1	Inson salomatligi gurux omillari kaysilar:	*turmush tarzi, nasl, tashki muxit, soglikni saqlash	ekzogen va endogen, ob'ektiv	turmush tarzi,nasl, tashki muxit	ob'ektiv, sub'ektiv, psixologik
	1	2	Xavf omillarini tasir vakti:	*bir martali va uzok muddatli	bir yildan oshik	uzoq yillar mobaynidagi	tugilishdan to ulimgacha bo'lgan davr
	1	1	Yatrogen kasalliklarni keltirib chikaruvchi omillar:	extietsizlik bilan aytilgan so'z, noto'g`ri xatti xarakat, rengen tasvirini ko’rishda yoki labaratoriya taxlillarini o'qishda bemorga ushunarsiz bo'lgan	kasalliklar , nogironlik va ulimni kamaytirish	tashxis to'g`ri qo'yilishi natijasida bemorni ahvoli og`irlashishi	bemorga qo'pol muomalada bo'lish, tashxislash
	2	1	Onalik va bolalikni muhofaza qilish	*ayollar va bolalar salomatligini mustahkamlashga qaratilgan jamiyat va davlat tomonidan o'tkaziladigan tadbirlar tizimidir	tashkiliy-uslubiy va maslahat yordamini ko'rsatish	aholisi salomatligi ko'rsatkichlarini o'rganish	ayollar va bolalar salomatligi ko'rsatkichlari
	2	1	Tug`urug`dan keyingi davr ichida ona va bola parvarish qilishdagi asosiy printsipi:	*ona va bolaning jismoniy va emotsional holatini yaxshilashga, bolani ko'krak bilan maqsadli emishiga ko'maklashish kerak	tug`urug` jarayonida erkin holat, tik holatda tug`ishning afzalligini tushuntirish	tug`uvchi ayolni tug`urug`ni rejalashtirishga faol jalb qilish;	ayol va hamkorga kerakli bo'lgan ma'lumotni berish
	2	1	Sog`lom bolalar xonasining asosiy vazifasi:	*oilada sog`lom turmush tarzini targ`ib qilish, ota-onalarni sog`lom bolalarni tarbiyalashga o'rgatish, bolalarni gigienik tarbiyalash masalalari, kasalliklarning oldini olish bo'yicha ota-onalar orasida sanitariya maorifi ishlarini olib borishdan iborat	oilada sog`lom turmush tarzini targ`ib qilish ham butun oila darajasida eng ko'p uchraydigan kasalliklar profilaktikasi	oilada sog`lom turmush tarzini targ`ib qilish, ota-onalarni sog`lom bolalarni tarbiyalashga o'rgatish, kasalliklarni aniqlash, ijtimoiy ahamiyatli kasalliklarga karshi kurashish	kasalliklarni aniqlash, ijtimoiy ahamiyatli kasalliklarga, shu jumladan, sil, teri-tanosil kasalliklari, xavfli o'smalar, OITS va OIV infektsiyasiga qarshi kurash
	2	2	Bolalar jamoalarida tibbiy yordamni tashkil etish:	*boshqarish va nazorat qilish uchun poliklinikada, bolalar muassasalari, maktablarda ishlovchi vrachlar va hamshiralardan tashkil topgan maktabgacha ta'lim - maktab bo'limi tashkil etiladi.	maktabgacha ta'lim muassasalarida maktabga borishga tayyorgarlik ko'rayotgan bolalarni tekshirish va ular orasida davolash-sog`lomlashtirish tadbirlarini o'tkazadi	maktab bo'limi bolalar muassasalarida bolalarning kasallanishini kamaytirish, sog`liqini saqlash bo'yicha quyidagi asosiy vazifalarni amalga oshiradi	tashqi muhitning sanitariya-gigienik holati, bolaning kun tartibining asosiy komponentlari, ayniqsa, ovqatlanish, jismoniy tarbiya, chiniqtirish kabi tartiblarga amal qilinishini nazorat qiladi
	2	2	Maktabgacha ta'lim: maktab bo'limi kanday vazifani bajaradi:	*maktab bo'limi bolalar muassasalarida bolalarning kasallanishini kamaytirish, sog`liqini saqlash bo'yicha asosiy vazifalarni amalga oshiradi