9
2
|
Xokimlik imkoniyati sifatida qaraladi:
|
ish jarayonida yuzaga keladigan munosabatlarning turli bo'g’inlari bo'yicha xodimlarni boshqarishda yuzaga keladigan muammolarni farqlashni o'rganish yoki kirishishdir*
|
printsipiallik, adolatparvarlik, ishning ko'zini bilish, kompetentlik, talabchanlik va tashkilotchilik
|
«dirijyor» rolini emas, balki «kompozitor» rolini ham ijro eta olishi
|
jamoani yo'naltira olish, ishontira olish, unda ishonch hosil qila olish orqali (demokratik stil), qolaversa, buyruq orqali majburlash (avtokrat stil) orqali ta'sir etish bilan olib boriladi
|
70
|
9
|
1
|
Xuquqiy yondashuv «xo'jayinlik hokimiyati» necha kurinishdan iborat:
|
me'yoriy*
|
intizomiy
|
ma'muriy
|
barcha javoblar togri
|
71
|
9
|
1
|
Me'yoriy hokimlik :
|
menejerning mehnat shartnomalarini va unga haq to'lashni belgilash huquqi*
|
хodim harakatlarini boshqarish huquqini o'zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydigan huquq
|
tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir
|
sotsiologiyaodamlarnio'zarobog’liqlikdaqaraydivae'tiborniuningikkitomonigabo'ysunishvabo'ysunishgarozilikkaqaratishinibelgilashhuquqi
|
72
|
9
|
1
|
Intizomiy hokimlik:
|
хodim harakatlarini boshqarish huquqini o'zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydi*
|
menejerning mehnat shartnomalarini va unga haq to'lashni belgilash huquqi
|
tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir
|
sotsiologiya odamlarni o'zaro bog’liqlikda qaraydi va e'tiborni uning ikki tomoniga bo'ysunish va bo'ysunishga rozilikka qaratadi
|
73
|
9
|
1
|
Ma'muriy hokimlik :
|
tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir*
|
menejerning mehnat shartnomalarini va unga haq to'lashni belgilash huquqi
|
tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir
|
хodim harakatlarini boshqarish huquqini o'zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydi
|
74
|
9
|
1
|
Iqtisodiy yondashuv deb nimaga aytiladi :
|
хokimlikni u yoki bu tashkilotni o'z manfaatlarida cheklangan resurslardan foydalanish qobiliyati sifatida baholaydilar, hokimlik hajmini esa tashkilot ixtiyorida bo'lgan bu resurslarning ulushi bilan baholaydilar*
|
tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir ,hokimlik hajmini esa tashkilot ixtiyorida bo'lgan bu resurslarning ulushi bilan baholaydilar
|
sotsiologiya odamlarni o'zaro bog’liqlikda qaraydi va e'tiborni uning ikki tomoniga bo'ysunish va bo'ysunishga rozilikka qaratadi. Shu sababliIqtisodiy yondashuv qonuniylik va e'tirof etilish nuqtai nazaridan tahlil qilinadi.
|
iqtisodiy yondashuv xodim harakatlarini boshqarish huquqini o'zida aks ettirib, iqtisodiy tartibini ifodalaydi va u buzilganda jazo choralarini qo'llaydi
|
75
|
9
|
2
|
Ruhiy (psixologik) yondashuv:
|
uning vositalari: belgilar (so'zlar, imo-ishoralar, mimika); ramzlar — shartli belgilar yordamida amalga oshirish nazarda tutiluvchi maxsus belgilar qiymatining ahamiyati*
|
хokimlikni u yoki bu tashkilotni o'z manfaatlarida cheklangan resurslardan foydalanish qobiliyati sifatida baholaydilar, hokimlik hajmini esa tashkilot ixtiyorida bo'lgan bu resurslarning ulushi bilan baholaydilar
|
ichki kesinmalar stress, shartli belgilar yordamida amalga oshirish nazarda tutiluvchi maxsus belgilar qiymatining ahamiyati
|
ruhiy (psixologik) yondashuv xodim harakatlarini boshqarish huquqini o'zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydi va u buzilganda jazo choralarini qo'llaydi
|
76
|
9
|
2
|
Sotsiologik yondashuv:
|
sotsiologiya odamlarni o'zaro bog’liqlikda qaraydi va e'tiborni uning ikki tomoniga — bo'ysunish va bo'ysunishga rozilikka qaratadi*
|
hokimlikni u yoki bu tashkilotni o'z manfaatlarida cheklangan resurslardan foydalanish qobiliyati sifatida baholaydilar, hokimlik hajmini esa tashkilot ixtiyorida bo'lgan bu resurslarning ulushi bilan baholaydilar
|
uning vositalari: belgilar (so'zlar, imo-ishoralar, mimika)
|
intizomiy hokimlik xodim harakatlarini boshqarish huquqini o'zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydi va u buzilganda jazo choralarini qo'llaydi
|
77
|
9
|
2
|
Xokimlikning asosiy shakllari:
|
majburlashga asoslangan hokimlik, mukofotlashga asoslangan hokimlik, ekspert hokimlik, etalon hokimlik, qonuniy yoki an'anaviy hokimlik*
|
huquqiy,iqtisodiy, iqtisodiy ruhiy, sottsiologik
|
majburlashga asoslangan hokimlik, mukofotlashga asoslangan hokimlik
|
etalon hokimlik, qonuniy yoki an'anaviy hokimlik, huquqiy hokimlik
|
78
|
9
|
2
|
Xokimlikka yondashuv turlari:
|
huquqiy,iqtisodiy,iqtisodiy ruhiy, sottsiologik*
|
etalon,qonuniy,mukofotlashga asoslangan
|
ekspert, huquqiy,iqtisodiy,iqtisodiy ruhiy
|
majburlashga asoslangan, iqtisodiy,iqtisodiy ruhiy, sottsiologik
|
79
|
9
|
2
|
Yo'lboshchilik deb nimaga aytiladi?
|
ko'yilgan vazifalarni boshqa odamlar bajarishiga erishish maqsadida, ular xulqiga ta'sir ko'rsatishga yo'naltirilgan jarayondir*
|
хokimlikni u yoki bu tashkilotni o'z manfaatlarida kelib chiqib resurslardan foydalanish
|
rahbar va bo'ysunuvchi» orasidagi munosabatlar aniq
|
barcha jamoa a'zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi
|
80
|
9
|
1
|
Rahbarning ish stili nechta:
|
5 ta*
|
3 ta
|
4 ta
|
6 ta
|
81
|
9
|
2
|
Avtokratik, ya'ni yakkahokimlik uslubi:
|
rahbar va bo'ysunuvchi» orasidagi munosabatlar aniq bo'ladi. Bajaruvchilardan aniq harakatlar talab etiladi*
|
barcha jamoa a'zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi
|
хodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari,
|
temir intizom va belgilangan qoidalarga so'zsiz bo'ysunishni talab qilishi bilan farqlash
|
82
|
9
|
1
|
Demokratik uslub:
|
barcha jamoa a'zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi. Jamoada do'stona, o'zaro hamkorlik munosabatlariga keng o'rin beriladi*
|
хodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari,
|
rahbar va bo'ysunuvchi» orasidagi munosabatlar
|
аvtokratik uslubning bir ko'rinishi bo'lib, temir intizom
|
83
|
9
|
2
|
Byurokratik uslub:
|
am avtokratik uslubning bir ko'rinishi bo'lib, temir intizom va belgilangan qoidalarga so'zsiz bo'ysunishni talab qilishi bilan farqlanadi*
|
хodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari
|
кahbar va bo'ysunuvchi» orasidagi munosabatlar aniq bo'ladi
|
barcha jamoa a'zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi
|
84
|
9
|
2
|
Alohida yondashish uslubi:
|
rahbar har bir bo'ysunuvchining o'ziga xos xususiyatlarini e'tiborga olgan holda ta'sir ko'rsatadi*
|
ham avtokratik uslubning bir ko'rinishi bo'lib, temir intizom va belgilangan qoidalarga so'zsiz bo'ysunishni
|
хodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari
|
barcha jamoa a'zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi
|
85
|
10
|
2
|
Rejalashtirish bu:
|
sohaga yo'naltirilgan resurslardan aholini to'laroq qondirish maqsadida undan optimal foydalanishdir*
|
ham avtokratik uslubning bir ko'rinishi bo'lib, temir intizom va belgilangan qoidalarga so'zsiz bo'ysunishni
|
хodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari
|
barcha jamoa a'zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi
|
86
|
10
|
1
|
Rejalarni ko'lami:
|
respublika, viloyat, tuman va shahar sog’liqni saqlash*
|
strategik reja — uzoq muddatli (5—15 va undan ko'p yillarga mo'ljallangan)
|
urta muddatli (1—5 yillik)
|
Biznes-reja — joriy (1 yillik) rejalarga bo'linadi
|
87
|
10
|
1
|
Rejalarni muddatiga qarab kaysilarga ajratish mumkin:
|
strategik reja va biznes-reja*
|
respublika, viloyat, tuman va shahar sog’liqni saqlash
|
uzoq muddatli (5—15 va undan ko'p yillarga mo'ljallangan
|
goriy (1 yillik) rejalarga bo'linadi
|
88
|
10
|
1
|
Sog’liqni saqlashni rejalashtirishning asosiy printsiplari:
|
davlatimizning shu borada olib borayotgan siyosatiga mos kelishi;
— rejalashtirish oldiga qo'yilgan maqsadning ilmiy asoslanganligi*
|
davlatni iqtisodiy va ijtimoiy rivojlantirish rejasining direktiv xarakterga egaligi
|
хududiy rejalashtirishning shu hudud boshqa sohalari bo'yicha tuzilgan rejalari bilan mos kelishi
|
b. s.
|
89
|
10
|
1
|
Sog’liqni saqlashni rejalashtirish usullari:
|
аnalitik, taqqoslash, balanslash, me'yorlashtirish, iqtisodiy, matematik va ekstrapolyatsiya usuli*
|
аvtokratik, ya'ni yakkahokimlik uslubi
|
аlohida yondashish uslubime'yorlashtirish, iqtisodiy, matematik va ekstrapolyatsiya usuli
|
иyurokratik usuli,me'yorlashtirish, iqtisodiy, matematik va ekstrapolyatsiya usuli
|
90
|
10
|
1
|
Sog’liqni saqlashni rejalashtirishda quyidagi me'yoriy ko'rsatkichlar qo'llaniladi:
|
aholi jon boshiga ajratiladigan kafolatlangan byudjet mablag’lari me'yorlari*
|
vrachlar va o'rta tibbiyot xodimlarining me'yoriy yuklamalari;
|
иir soatda ko'rsatilishi lozim bo'lgan fizioterapevtik muolajalar;
|
иarcha javoblar togri
|
91
|
10
|
1
|
Sog’liqni saqlashni rejalashtirish:
|
hukumat tomonidan qabul qilingan me'yoriy va huquqiy hujjatlar asosida olib boriladi*
|
aholi jon boshiga ajratiladigan kafolatlangan byudjet mablag’lari me'yorlari va huquqiy hujjatlar asosida olib boriladi
|
bir soatda ko'rsatilishi lozim bo'lgan fizioterapevtik muolajalar
|
davolash-profilaktika yordami darajasi hamda tibbiyot muassasalari faoliyatini belgilovchi me'yoriy ko'rsatkichlar
|
92
|
10
|
1
|
Tibbiyotmuassasalarifaoliyatinirejalashtirishda, asosan, 4 guruhko'rsatkichlaridanfoydalaniladi:
|
davolash- profilaktika muassasasining quvvati (o'rinlar soni), muassasa faoliyati (o'rin-kunlar soni, ambulator qatnovlar soni), tibbiyot xodimlari (vrachlar, o'rta tibbiyot xodimlari soni), muassasa uchun ajratilgan moliyaviy mablag’*
|
kasallanishlar strukturasi,Xonadonlarga faol kilingan katnovlar soni,tibbiyot xodimlari (vrachlar, o'rta tibbiyot xodimlari soni)
|
vrachlarningxonadonlargayordamkursatishyuklamasi (bittavrachgatugrikelganbiryillik , birkunlik, birsoatlikkatnovlarsoni)
|
kasallanishlar strukturasi,Xonadonlarga faol kilingan katnovlar soni,tibbiyot xodimlari (vrachlar, o'rta tibbiyot xodimlari soni),muassasa uchun ajratilgan moliyaviy mablag’
|
93
|
10
|
1
|
Sog’liqni saqlash me'yorlari deganda:
|
aholi salomatligining miqdoriy ko'rsatkichlari*
|
davolash-profilaktika yordami darajasi hamda tibbiyot muassasalari faoliyatini belgilovchi me'yoriy ko'rsatkichlar
|
tibbiyot xodimlarining va muassasaning moddiy-material resurslaridan foydalanish me'yorlari
|
barcha javoblar tugri
|
94
|
10
|
1
|
Sog’liqni saqlash tizimining me'yoriy birliklari:
|
gigienik me'yorlari, sanitariya-epidemiologik me'yorlar*
|
aholining davolash-profilaktik yordamga bo'lgan ehtiyojini ta'minlash me'yorlari ,Ish jarayonidagi mehnat me'yorlari
|
dori-darmon va boglovchi (materiallar) vositalarga bo'lgan ehtiyojning me'yoriy ko'rsatkichlari
|
barcha javoblar tugri
|
95
|
10
|
2
|
Sog’liqni saqlashning asosiy mezonlariga quyidagilar kiradi:
|
birlamchi tibbiy-sanitariya yordami muassasalarida (QVP, oilaviy poliklinika) 1 ta umumiy amaliyot vrachiga 1500 aholi soni to'g’ri keladi.Sog’liqni saqlash turli xil muassasalarini tashkil qilish mezonlari*
|
aholining ayrim mutaxassislarga bo'lgan ehtiyojlari mezoni
|
umuman, vrachlar va o'rta tibbiyot xodimlari sonini aniqlash bo'yicha hisoblash mezonlari (har 10000 aholiga hisoblanadi)
|
barcha javoblar tugri
|
96
|
10
|
1
|
«Vrachlik lavozimi funktsiyasi»:
|
bir yilga 1 ta vrach reja asosida qabul qilishi lozim bo'lgan qatnovlar soni (poliklinika qabulida, tibbiy ko'rikda va uydagi qabullar soni)*
|
birlamchi tibbiy-sanitariya yordami muassasalarida (QVP, oilaviy poliklinik) 1 ta umumiy amaliyot vrachiga 1500 aholi soni to'g’ri keladi
|
bir yilga 10 ta vrach reja asosida qabul qilishi lozim bo'lgan qatnovlar soni (poliklinika qabulida, tibbiy ko'rikda va uydagi qabullar soni)
|
umuman, vrachlar va o'rta tibbiyot xodimlari sonini aniqlash bo'yicha hisoblash mezonlari (har 10000 aholiga hisoblanadi)
|
97
|
10
|
2
|
«Vrachlik lavozimi funktsiyasi» 3 ta elementdan tashkil topgan:
|
B — bitta vrachning poliklinika qabulida (profilaktik ko'rik) va uyda (1 soatda qabul qilishning me'yoriy yuklamasi) 1 ish soatidagi qatnovlar soni; S — grafik bo'yicha ambulatoriya qabulida, profilaktik ko'rikda, uyda ishlash uchun ajratilgan ish soatlari; G — bir yildagi ish kunlari soni*
|
V — vrachlik lavozimiga bo'lgan ehtiyoj (izlanayotgan kattalik); L — bir yilda bitta aholiga me'yor bo'yicha to'g’ri kelgan qatnovlar soni (standart); N — aholi soni; vrachlik lavozimi funktsiyasi.
|
F—kasalxonadagi o'rinlar funktsiyasi (bir yil davomida bitta o'rinda yotgan bemorlar soni); D — bir yilda o'rtacha o'rinlar ishlagan kunlar soni; P — bemorning o'rinlarda o'rtacha yotgan kunlari soni.
|
B — Kasalxonadagi o'rinlar funktsiyasi (o'rinlar almashinuvi) yil davomida bitta o'rin uchun belgilangan o'rin-kunlari soni S — grafik bo'yicha ambulatoriya qabulida, profilaktik ko'rikda, uyda ishlash uchun ajratilgan ish soatlari; G — bir yildagi ish kunlari soni
|
98
|
10
|
2
|
Tashkilotning maqsadi:
|
uning nimaga erishmoqchi ekanligini yoki oxirgi natijasini aks ettiradi*
|
tashkilotning o'z oldiga qo'ygan maqsadiga erishish yo'li, faoliyati, harakat dasturi hisoblanadi
|
«strategiya» so'zi yunoncha «strategos» so'zidan olingan bo'lib, «generalning san'ati» degan ma'noni anglatadi
|
tashkilotning maqsadini va unga erishish vositalarini o'zida mujassam etgan dastur tushuniladi
|
99
|
10
|
2
|
Reja bu nima?
|
tashkilotning o'z oldiga qo'ygan maqsadiga erishish yo'li, faoliyati, harakat dasturi hisoblanadi*
|
uning nimaga erishmoqchi ekanligini yoki oxirgi natijasini aks ettiradi
|
tashkilotning o'z oldiga qo'ygan maqsadiga erishish yo'li va kelgusi rejalarni aniqlab dasturlashtirish
|
maqsadini va unga erishish vositalarini o'zida mujassam etgan dastur tushuniladi
|
100
|
11
|
2
|
«Strategiya» so'zi nimani anglatadi:
|
yunoncha «strategos» so'zidan olingan bo'lib, «generalning san'ati» degan ma'noni anglatadi*
|