Fan/modul kodi

 

---

126 
 
 
Nazorat uchun savollar: 
1. O’ zbekiston Respublikasi pul tizimi elementlarini yoriting? 
2. O’ zbekiston Respublikasi pul tizimining rivojlanish bosqichlarini ochib bering?. 
3. Sobiq Sovet ittifoqi davlatlari valyutalari haqida ma’ lumot bering?.
 

---

127 
6-mavzu. Inflyatsiya va unga qarshi kurashish yo’ llari 
 
R E J A: 
6.1. 
Inflyatsiya tushunchasining mazmuni. Inflyatsiyani yuzaga keltiruvchi sabablar.
 
6.2.
Inflyatsiyaning turlari haqida tushuncha.
 
6.3.
Inflyatsiya manbalari. Inflyatsiya va ishsizlik
 
6.4. 
Inflyatsiya va davlat budjeti. 
 
 
Tayanch iboralar:
Inflyatsiya, ishsizlik, davlat budjeti,pulni xarid quvvati, baholarni 
o’ sishi, pul miqdorini o’ sishi, talab, taklif, sokin, iqtisodiy oqibatlar. 
 
Inflyatsiya tushunchasining mazmuni. Inflyatsiyani yuzaga keltiruvchi sabablar. 
Inflyatsiya XVIII asrning o’ rtalirida muomalaga ta’ minlanmagan juda ko’ p 
miqdorda pul chiqarishi natijasida pul tizimidagi inqiroz holat asosida yuzaga chiqqan. 
Inflyatsiya (lotincha «inflation» so’ zidan olingan va shishish, ko’ pchish, ko’ tarilish 
ma’ nosini anglatadi) o’ z mohiyatiga asosan pulning qadrsizlanishi, tovar va 
xizmatlarga bo’ lgan baholarning muntazam ravishda oshib borishi jarayonini 
anglatadi. Shuni ta’ kidlash lozimki, rivojlangan mamlakatlar tajribasi inflyatsiya 
nisbatan me’ yor darajasidagi pul massasi holatida ham yuzaga chiqishi 
mumkin.Hozirgi zamon inflyatsiyasi nafaqat tovarlar va xizmatlarga bo’ lgan baholarni 
muntazam o’ sishi natijasida pulning sotib olish qobiliyatini pasayishi bilan bir qatorda 
ishlab chiqarish jarayonidagi nomutanosiblik, pul muomalasi, moliya hamda kredit 
sohasidagi salbiy omillar Bilan tasniflanadi. Inflyatsiyaning yuzaga chiqishining asosiy 
sabablari bo’ lib iqtisodiyot tarmoqlari, jamg’ arma va iste’ mol, talab va taklif, davlat 
daromadlari va xarajatlari, xo’ jaliklarning pul massasi va unga bo’ lgan talabi 
o’ rtasidagi mutanosiblik hamda markaziy bankning kredit ekspansiyasi hisoblanadi. 
Ushbu ta’ kidlab o’ tgan omillar o’ z mohiyatiga asosan inflyatsiyaga, uning darajasiga 
turlicha ta’ sir etishi mumkin. 
Xalqaro amaliyotda inflyatsiyaning narxlarini o’ sishi, ya’ ni pullarning miqdori 
o’ sishi jixatidan asosan uch shaklini ajratiladi: 

---

128