Fanining stexiometrik qonunlari

13. II guruhning qaysi elementida metalmaslik xossalari yaqqolroq namoyon bo`ladi?

A) toriy B) berilliy C) stronsiy D) kalsiy

14. Oltinchi guruh elementi-oltingugurt ettinchi guruh elementi – ftor bilan hosil qilgan birikmasida o'zining eng yuqori valentligini namoyon qiladi. Shu gazning vodorodga nisbatan zichligi qanday bo'ladi?

A) 54 B) 35 C) 73 D) 26

15. Elementlar elektrmanfiylik qiymati kamayib borishi tartibida joylashgan qatorni toping.
A) F, O, N, C, B B) N, C, B, F, O

C) C, B, N, O, F D) B, C, N, O, F

16. II guruhning qaysi elementida metalmaslik xossalari yaqqolroq namoyon bo'ladi?

A) bariy B) berilliy C) stronsiy D)kalsiy

17. Izotoplar tushunchasining to'g'ri ifodasini toping.

1. 
   neytronlar soni bir xil, lekin protonlar soni bar xil bo'lgan atomlar
   
2. 
   protonlar soni bir xil, lekin yadrodagi neytronlar soni har xil bo'lgan atomlar
   
3. 
   protonlar va neytronlar soni bar xil, lekin ularning massalari yig'indisi bir xil bo'lgan atomlar
   
4. 
   protonlar va neytronlar soni bir xil bo'lgan atomlar
   

18. Qaysi qatorda elementlar atomlarining radiusi ottib borishi tartibda joylashgan?

A) O; S, Se; Te В) С; В; Be; F

C) Na; К; Rb; H D) Sn; Ge; Si; С

19. Qaysi qatorda elementlar elektrmanfiyligi ortib borish tartibida joylashgan?

A) C; Si; Ge; Pb; Sn B) Li; Na; K; Rb; Gs

C) I; Br, Cl; F; H D) Na; Mg; Al; P; Cl

20. Qaysi qatorda elementlar atomlarining radiusi kamayib borishi tartibida joylashgan?

A) O; S; Se; Te В) С; B; Be; F

C) Na; K; Rb; B D) Sn; Ge; Si; С

21. Qaysi qatorda elementlar atomlarining radiusi kamayib borishi tartibida joylashgan?

1) oltingugurt; 2) alyuminiy; 3) magniy;

4) fosfor; 5) kremniy; 6) natriy

A) 1, 4, 5, 2, 3, 6 B) 6, 3, 2, 5, 4, 1

C) 6, 5, 4, 2, 3, 1 D) 1, 4, 3, 2, 5, 6

22. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalining asosiy guruhida yuqoridan pastga qarab elementlarning atom radiusi va ionlanish potensiali o'zgarish tartibini aniqlang.

1. 
   atomlarning ionlanish potensiali va radiusi kamayadi
   
2. 
   atomlarning ionlanish potensiali va radiusi ortadi
   

C) atom radiusi kamayadi, ionlanish potensiali ortadi

D) atom radiusi ortadi, ionlanish potensiali kamayadi

23. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalining qaysi qismida nisbiy elektromanfiyligi kichik va atom radiusi katta elementlar joylashgan?

A) lantanoidlar guruhida; B) I Aguruhda;

С) I va VII guruhlar oralig'ida; D) VII A gurahda.

24. Birinchi guruhning asosiy guruhids atom massa ortishi bilan metallik, oksidlovcailik xossalari, atom radiusi va ionlanish potensiali (berilgan tartibda) qanday o`zgaradi?

A) kamayzdi, ortadi, ortadi, ortadi

2. 
   ortadi, ortadi, ortadi, kamayadi
   
3. 
   ortadi, kamayadi, ortadi, kamayadi
   
4. 
   ortadi, kamayadi, ortadi, ortadi
   

25. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalining I A guruhida yuqoridan pastga qarab tushganda quyidagi xususiyatlarning qaysilari susayib boradi?

1) elektrmanfiylik; 2) atom radiusi;

3) metallik xossasi; 4) yadro zaryadi;

5) ionlanish potensiali

A) 1,5 B) 1,4,5 C) 2,3,4 D) 2,4

26. Elementlarning qaysi xususiyatlari tartib raqami ortib borishi bilan to'xtovsiz ortadi?

1) elektrmanfiylik; 2) atom massasi;

3) atom radiusi; 4) elektronlar soni;

5) ionlanish potensiali; 6) yadro zaryadi

A) 2, 4, 6 B) 1, 3, 5 C) 1,5 D) 4, 6

27. Quyidagi keltirilgan qatorda elementlar atomining radiusi qanday o'zgaradi?

Li; Na; K; I; Br; Cl; F

1. 
   I gacha tamayadi, so'ngra ortadi;
   
2. 
   ortadi; C) I gacha ortadi, so'ngra kamayadi
   

D) kamayadi

28. Element atomlarining davr bo`yicha (asosiy guruhda) elektrmanfiyligi qanday o'zgaradi?

1) ortadi; 2) kamayadi; 3) o'zgarmaydi

A) 2 B) 1 C) 1,2 D) 3

29. Quyidagi qatorda elektrmanfiylik qanday o'zgaradi? I;Br;Cl;F;O;N;C;B

A) ortadi B) kamayadi

3. 
   avvaliga ortadi, so'ngra kamayadi
   
4. 
   avvaliga kamayadi, so'ngra ortadi
   

30. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalidagi atomlar elektrmanfiyligining o`zgarishi qaysi javobda to`g`ri ifodalangan.

A) ishqoriy metallarda, yuqoridan pastga qarab ortadi

B) 2-davrdagi elementlarda chapdan o'ngga kamaytidi

C) litiydan ftorga ortadi

D) 3-davrdagi elementlarda chapdan o'ngga kamayadi

31. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalining bir guruhchasida joylashgan element atomlari qanday xossalari bilan farq qiladi?

1) tashqi energetik qavatdagi elektronlar soni;

2) yadro zaryad qiymati; 3) elektron qavatlar soni;

4) ionlanish energiyasi; 5) elektrmanfiylik.
A) 2,3,4,5 B) 1,2,3,4 C) 1,2,3,5 D) 1,2,4,5

32. Qaysi qatorda elementlarning ionlanish potensiali ortib boradi.

A) Gs; Rb; K; Na B) Mg; Ca; Sr; Be

C) Li; K; Na; H D) He; Ne; At; Kr

33. Qaysi qatorda elementlar atomlarining radiusi ortib borishi tartibda joylashgan?

A) O; S; Se; Te B) C; B; Be; F

C) Na; K; Rb; H D) Sn; Ge; Si; C

34. Qaysi qatorda elementlar atomlarining radiusi kamayib borishi tartibida joylashgan?

1) oltingugurt; 2) alyuminiy; 3) magniy;

4) fosfor; 5) kremniy; 6) natriy.

A) 1, 4, 5, 2, 3, 6 B) 6, 3, 2, 5, 4, 1

C) 6, 5, 4, 2, 3, 1 D) 1, 4, 3, 2, 5, 6

35. Ikkinchi davr elementlari atomlarida tartib raqamining ortib borishi bilan ularning qaysi hususiyatlari susayib boradi?

1) elektrmanfiylik; 2) metallik; 3) ionlanish potensiali; 4) tashqi energetik qavatdagi elektronlar soni; 5) metalmaslik; 6) atom radiusi.

A) 2, 6 B) 2,4,6 C) 1, 3, 5 D) 1,3, 4, 5

36. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalining bitta guruhchasida (asosiy) joylashgan element atomlarining qanday xususiyatlari umumiy bo`ladi?

1) tashqi energetik qavatdagi elektronlar soni;

2) valentlik; 3) elektron qavatlar soni;

4) oksidlarning formulasi; 5) elektrmanfiylik.

A) 1,2,3,4 B) 2,3,5 C) 1,2,4 D) 3,5

37. Qaysi qatorda elementlar atom radiusi ortib borishi tartibida joylashtirilgan?

A) kislorod, oltingugurt, selen, telur, poloniy

B) kislorod, tellur,oltingugurt, selen, poloniy

C) poloniy, tellur, selen, oltingugurt, kislorod

D) poloniy, selen, oltingugurt, tellur, kislorod

38. Qaysi qatorda elementlar atomlari radiusi kamayib borishi tartibida joylashgan?

A) natriy, kaliy, rubidiy, vodorod

B) qalay, germaniy, kremniy, uglerod

C) kislorod, oltingugurt, selen, tellur

D) uglerod, bor, berilliy, ftor

39. Qaysi qatorda elementlarning ionlanish potensiali kamayib boradi?

A) litiy, kaliy, natriy, vodorod

B) magniy, kalsiy, stronsiy, berilliy

C) seziy, rubidiy, kaliy, natriy

D) geliy, neon, argon, krypton

40. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalidagi IA guruhda joylashgan element atomlarida tartib raqami kamayishi bilan quyidagi xususiyatlar qanday o`zgaradi?

1) atom radiusi; 2) elektrmanfiylik;

3) ionlanish energiyasi; 4) elektronga moyillik;

5) tashqi energetik qavatdagi elektronlar soni.

A) 1,2-ortadi; 3,4,5-o`zgarmaydi

B) 1-kamayadi; 2,3,4-ortadi; 5-o`zgarmaydi

C) 1,3,4-ortadi; 2,5-kamayadi

D) 1-ortadi; 2,3,4-ka;nayadi; 5-o'zgarmaydi

41. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalining I A guruhida yuqoridan pastga qarab tushganda quyidagi xususiyatlarning qaysilari ortib boradi?

1) elektrmanfiylik; 2) atom radiusi;

3) metallik xossasi; 4) yadro zaryadi;

5) ionlanish potensiali.

A) 2,3,4 B) 2,4 C) 1,4,5 D) 1,5

42. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalining asosiy guruhida tartib raqami ortib borishi bilan quyidagi qaysi qonuniyat kuzatiladi?

A) atom radiusi va protonlar soni kamayadi

B) elektrmanfiylik va ionlanish potensiali kamayadi

C) atom radiusi va elektrmanfiylik ortadi

D) atomlarning ionlanish potensiali va elektrmanfiylik ortadi

43. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalidagi atomlar elektrmanfiyligining o`zgarishi qaysi javobda to`g`ri ifodalangan?

A) 2-davrdagi elementlarda chapdan o`ngga kamayadi;

B) 3-davrdagi elementlarda chapdan o`ngga kamayadi;

C) ishqoriy metallarda pastdan yuqoriga qarab ortadi;

D) ishqoriy-yer metallarda yuqoridan pastga qarab ortadi.

44. Qaysi qatordagi elementlar elektrmanfiyligi kamayib borishi tartibida, joylashgan?

A) kaliy, kalsiy, vanadiy, titan, skandiy

B) niobiy, sirkoniy, ittriy, stronsiy, rubidiy

C) yod, brom, xlor, ftor, azot

D) kaliy, kalsiy, skandiy, titan, vanadiy

45. Ikkinchi davr elementlarida tartib raqami ortib borishi bilan ularning qaysi xususiyatlari ortib boradi?

1) elektrmanfiylik; 2) metallik; 3) ionlanish potensiali; 4) tashqi energetik qavatdagi elektronlar soni; 5) metalmaslik; 6) atom radiusi.

A) 3,5 B) 2,6 C) 2,4,6 D) 1,3,4,5

46. Qaysi qatorda elementlarning ionlanish potensiali ortib boradi?

A) litiy, kaliy, natriy, vodorod

B) seziy, rubidiy, kaliy, natriy

C) geliy, neon, argon, kripton

D) magniy, kalsiy, stronsiy, berilliy

47. D.I.Mendeleyev elementlar davriy jadvalining VIIA guruhida tartib raqami kamayib borishi bilan quyidagi qaysi qonuniyat kuzatiladi?

A) atom radiusi ortadi, atom massasi kamayadi;

B) elektrmanfiylik kamayadi, elektronlar soni ortadi;

C) atom radiusi va elektrmanfiylik kamayadi;

D) ionlanish potensiali va elektromanfiylik ortadi.

48. Berilgan tartibda atom radiusi qanday o`zgarishini aniqlang. (elementlarning tartib raqami berilgan)

_{1 2 3}

7 → 15 → 33 → 34

a) ortadi; b) kamayadi; c) o’zgarmaydi.

A) 1a; 2a; 3b; B) 1a; 2a; 3a;

C) 1b; 2b; 3b; D) 1b; 2b; 3a.

49. 1817-1829 yillarda Debreyner elementlarning qaysi xossalariga asoslanib triadalarni, ya`ni uchta o`xshash elementdan iborat tabiiy oilalarni tuzdi?

A) atom massasiga; B) valentligiga;

C) elektromanfiyligiga; D) ekvivalentiga.

50. Berilgan tartibda elementlarning metalmaslik xossasi qanday o`zgarishini aniqlang. (elementlarning tartib raqami berilgan)

16 → 34 → 33 → 32

a) ortadi; b) kamayadi; c) o`zgarmaydi.

A) 1b; 2b; 3c; B) 1a; 2b; 3b;

C) 1b; 2a; 3ª; D) 1b; 2b; 3b.

51. Elektromanfiylik nima?

A) neytral holdagi atomga elektron birikishi natijasida ajralib chiqadigan energiya miqdori;

B) molekula tarkibidagi atomning o`ziga bog`lovchi elektroni tortish hususiyati;

C) atomning elektronlarini tortib olish uchun kerak bo`lgan minimal energiya;

D) ionning neytral holdagi atomga o`tishi uchun kerak bo`ladigan energiya.

52. Berilgan tartibda elementlarning metallik xossasi qanday o`zgarishini aniqlang. (elementlarning tartib raqamlari berilgan)

37 → 11 → 12 → 4

a) ortadi; b) kamayadi; c) o`zgarmaydi.

A) 1c; 2b; 3a; B) 1a; 2b; 3a;

C) 1b; 2b; 3b; D) 1b; 2a; 3b.

53. Berilgan tartibda elementlarning elektromanfiylik qiymatlari qanday o`zgarishini aniqlang. (elementlarning tartib raqami berilgan.)

16 → 17 → 9 → 8

a) ortadi; b) kamayadi; c) o`zgarmaydi.

A) 1b, 2b, 3a; B) 1a, 2a, 3b;

C) 1a, 2b, 3b; D) 1b, 2a, 3a.

54. Nyulends elementlarning qaysi xossalariga asoslanib “oktavalar qonuni” ni taklif etdi?

A) atom massasiga; B) valentligiga;

C) elektromanfiyligiga; D) ekvivalentga.

55. Qaysi olim 1814 yilda atom massalari asosida 46 ta elementdan iborat kimyoviy elementlar davriy jadvalini tuzdi?

A) Berselius; B) Butlerov;

C) Dalton; D) Lomonosov.