Fanidan O‘quv metodik majmua

Stenobiont organizmlar
– ekologik omillar ta’siriga chidamsiz organizmlar. 
Sun’iy nafas berish
– “og’izdan-og’izga” yoki “og’izdan-burunga” berilishi mumkin. Sun’iy nafas 
berish chastotasi minutiga 10-12marta bo’lishi lozim. 
Sun’iy nafas berish va yurak massaji
– bir kishi bir vaqtda bajarganda dastlab 2-3 marta sun’iy nafas 
berish, keyin 10-12 marta yurakni tashqi massaj qilish lozim.
Suvga cho‘kish
– nafas olish yo‘llarining suyuqlikka, suvga to‘lib, havo tanqisligi boshlanib, nafas 

---

182 
olish va yurak faoliyatining to‘xtashi. 
Tabiiy ofat –
tabiatda yuz beradigan favquloddagi o‘zgarish bo‘lib, u birdan, katta tezlikda insonlarning 
mo‘tadil yashash, ishlash sharoitlarini buzilishi, odamlarning va qishloq xo‘jalik xayvonlarining o‘limi, 
moddiy boyliklarning buzilishi yoki yo‘q bo‘lib ketishi va boshqa salbiy oqibatlarga olib keluvchi 
hodisalardir. 
Tabiiy omillar
– geomagnit maydon, kosmik nurlar, vazinsizlik, tabiiy nurli kuchlanishlar, tabiiy 
ofatlar. 
Taksonomiya - 
xavfning kelib chiqish tabiati, turi, oqibatlari, tuzilishi, insonga ta’sir etishi va boshqa 
shu kabi belgilari asosida tasniflanib bir tizimga keltirilishi. 
Tavakkal
- xavflarni son jihatidan baholashdir. Sonli baholash- u yoki bu ko'ngilsiz oqibatlar sonining 
ma’lum davr ichida bo'lishi mumkin bo'lgan soniga nisbatidir. Tavakkal ijtimoiy va individual (yakka) 
turlarga bo'linadi. 
Tavakkalchilik-
xavfni yuzaga kelish, amalga oshish chastotasi, xavfni sonli baholash mezoni. 
Tavakkalchilikni aniqlash uslublari-
muhandislik, modelli, ekspert, sotsiologik. 
Tavakkalchilikning maqbul konsepsiyasi-
ma’lum bir davrda va sharoitlarda ayrim xavfli va zararli 
omillarga ruxsat berilishi (tan olinishi). “Absolyut xavfsiz” konsepsiyasidan voz kechilishi.