|
Ishning maqsadi: Talabalarga ta'lim metodlarini tanlash va ta`limning davomiyligi to`g`risidagi bilish faoliyatiga undovchi faol o`qitish metodlarining tasnifi va ulardan foydalanish kunikmalarini o`rgatish.
Quyida ta'lim jarayonida foydalanmoqchi bo`lgan metodlarni tanlash vaqtida hisobga olish lozim bo`lgan ayrim jihatlarni ko`rib chiqamiz:
Ta'lim maqsadlari:
Har qanday ta'limning maqsadi-ko`nikmalari va malakalarini shakllantirish, shunga zarur shaxs sifatlari va ko`rsatmalarini ishlab chiqish.
O`quv faoliyatii harakatida maqsadning barcha komponentlari amalga oshar ekan, turli metodlarni birgalikda qo`llash zarur. Shuning uchun, metod tanlashda eng asosiy omil bo`lib, aniq o`quv mashg`ulotining didaktik vazifasi xizmat qiladi.
O`quv maqsadlari
|
Metodlar
|
Bilim
|
Ma'ruza, namoyish, videousul, bahs-munozara, aqliy xujum, kichik guruhlarda ishlash
|
Ko`nikma va malaka
|
Laboratoriya ishlari, Amaliy mashqlar, to`rt pogonali metod, ishbop o`yin, roli o`yin, muammoli vaziyat, loyihalash, yo`naltiruvchi matn.
| Metod tanlash nafaqat o`quv maqsadidan, balki o`quv material mazmuniga va bu fanning murakkabligiga bogliq. Bundan tashqarii metodlarni tanlashda o`quvchilarning soni ularning o`quv imkoniyatlari, ta'limning davomiyligi, o`quv moddiy sharoitlar va o`qituvchining mahoratiga bogliq.
O`QUVChILARNING SONI
O`quv guruhidagi o`quvchilarning soni muhim ahamiyatga ega. Agar ular ko`pchilik bo`lmasa, eng faol usuldan foydalanib, o`qitishini jadal sur'atda olib borish mumkin. Agar o`quvchilar ko`p bo`lsa, Agar siz faol usullardan o`zini oo`lamagan darajada ko`p foydalansangiz, ulurning har biriga etarli e'tibor berish uchun vaqtingiz etishi amri mahol. Katta guruhlar uchun o`quv materialini ogzaki bayon qilish usullari (ma'ruza, hikoya, tushuntirish) ko`proq mos keladi.
O`QUVChILARNING O`QUV IMKONIYaTLARI
O`qitish metodlarini tanlashda o`quvchilarning o`quv imkoniyatlarini hisobga olish juda muhim: yoshi, tayyorgarlik darajasi hamda jamoada o`zaro munosabatlarning o`ziga xosligini.
O`quvchilarning o`z-o`zini boshqarish qobilyati va uni e'tiborga olish muhimdir. Quyida qammaga ma'lum darajalardag kelib chiqqan holda o`quvchilarning o`z-o`zini boshqarishni o`ziga xosligini ko`rib chiqamiz.
O`z-o`zini boshqarishning birinchi darajasi. O`quvchi vazifani to`liq qabul qiladi, ish oxirigacha uni to`liq saqlaydi. Diqqat Bilan chalgimasdan ishlaydi. Asosan Aniq ishlaydi, xatoga yo`l qo`ysa, tekshirayotganda buni sezadi va to`girlaydi. O`quvchi ishini to`gri chiroyli tartibli bajarilganini Yana bir bor tekshiradi.
O`z-o`zini boshqarishning ikkinchi darajasi. O`quvchi vazifani to`liq qabul qiladi, uni ish oxirigacha Sqlaydi. Ish jarayonida ba'zi bir xatolarga yo`l qo`yishi mumkin, lekin ularni sezmaydi va tuzatmaydi. Ishni tekshirish vaqtida ham xatolarni sezmaydi. Yaxshi baho olishga intilishi bo`lgani Bilan ishni bezatilish sifati uni o`zgarmaydi.
O`z-o`zini boshqarishning uchinchi darajasi. O`quvchi vazifaning faqat bir qismini qabul qiladi, lekin mashgulot oxirigacha uni qabul qilgan hajmini qam Saqlab qolmasligi mumkin. Vazifani bajarayotganda faqat e'tiborsizlik tufayli emas, balki vazifani bajarish qoidalarini eslab qolmasligi mumkin. Vazifani bajarayotganda faqat e'tiborsizlik tufayli emas balki vazifani bajarish qoidalarini eslab qolmaganligi uchun ham xatolarga yo`l qo`yadi. Xatolarni odatda sezmaydi, ish jarayonida tuzatmaydi, vazifani tekshirayotganida qam sezmaydi. Ishni yaxshilashga qohish bildirmaydi. Olingan natijalarga sovuqqonlik Bilan qaraydi.
O`z-o`zini boshqarishning to`rinchi darajasi. O`quvchi vazifaning kichik qisminigina qabul qiladi, lekin shu zahotiyoo` uni batamom yo`qotadi. Xatolarni sezmaydi, ularni tuzatmaydi,vazifani to`gri bajarilganligini tekshirishga vaqt ketkazmaydi. Bajarilgan ish sifatiga befarq.
O`z-o`zini boshqarishning beshinchi darajasi. O`quvchi vazifani umuman qabul qilmaydi. Uning oldiga qandaydir vazifa qo`yilganligini tushunmaydi ham. Vazifadan, qalam Bilan qogozdan foydalanish kerakliginigina ilgab oladi. Hoshiya satrlarni hisobga olish varagini yozib bitiradi.
Dasturning yoki o`quv kursi mavzularining davomiyligi tabiiyki, metod tanlashda ta'sir etadi. Ularning ba'zilari o`quvchilarni tayyorlashga qancha ko`p vaqt talab qilsa bu faoliyatni bajarishga ham shuncha vaqt talab qiladi. Ta'lim muddati shunchalik
Chegaralangan bo`lishi mumkinki, ko`p vaqt talab qiladigan metodni siz o`ylaganchalik tez-tez ishlatish imkonini bermaydi, bu holda bu usullarni faqat maqsadga muvofiqroq joylarda qo`llash mumkin.
Vaqt u yoki bu metodni amalga oshirishga ketgan mehnatingizni nuqtai-nazardan muhim omil hisoblanadi. Ba'zi usullar sizdan boshqalarga nisbatan ko`proq tayyorgarlikni talab qiladi. Shuning uchun bunday usullarni qo`llash rejalashtirayotib, siz faoliyatni tashkil qilishning Ushbu metodini amalga oshirishni tayyorlashga vaqt va kuch etarlimi, deb o`zingizga savol berishingiz kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |
