Ularning qiyosiy tavsifini quyidagi jadvalda keltiriladi. Ta'limning tashkiliy shakllarini qiyosiy tavsifi.
Ta'lim shakllari
Xarakterli xususiyatlari
Afzalligi
Kamchiligi
1
2
3
Jamoa
O`quv mashgulotining Aniqgi va tartibliligi ta'minlanadi;
O`quv guruhining jamoasi bir butun sifatida ishlaydi;
Tejamlilik-o`qituvchi bir vaqtning o`zida barcha o`qituvchilar bilan ishlaydi
O`qituvchi-ta'lim berish ob'yekti;
Ta'lim berish yalpi xarakterga ega-o`qituvchilar bilan yakka tartibdagi ta'lim tarbiya ishlarining olib borish imkoniyati bo`lmaydi;
O`qituvchi barchani birvaqtdan bir xil dastur bo`yicha o`qitadi, har bir o`qituvchini tayyorgarlik va rivojlanish darajasi, o`qish imkoniyatlari hisobga olinmaydi.
«O`rtacha o`quvchi»ga yondoshiladi: o`qituvchilarning qobilyatlari O`rtacha holatga keltiriladi;
O`quvchilar o`zaro deyarli muloqotda bo`lmaydilar va hamkorlik qilmaydilar-har biri o`zi uchun ishlaydi.
1
2
3
Guruhli
O`qituvchi – ta'lim sub'ekt iva ob'ekti hisoblanadi;
Guruhda ish, har bir a'zosining imkoniyati, qobilyati va ishlash tezligini o`zaro yordam va o`zaro nazorat qilishni hisobga olgan holda vazifalarni ta?simlash asosida tashkillashtiriladi;
Hamkorlikda,ishlashda guruhning har bir a'zosining tajribasi boshqalarni to`ldiradi, materialni o`zlashtirishga yordam beradi;
Guruh a'zolari va guruhlar o`rtasida o`qituvchilarning faoliyati, ularning mustaqilligini, muloqotda bo`lishini, hamkorligini, o`zaro bogliq munosabatlarda ma'suliyatni sezishni ta'minlaydi.
Har bir a'zo o`zi uchun va boshqalar uchun ishlaydi.
Natijada yakka tartibda ish paytidagi nisbatan kam vaqt sarflangan holda olinadi;
Guruhda hamkorlikda ishlash tufayli olinadigan natijalar o`qituvchilar vazifasini alohida bajarganga nisbatan ancha yuqori bo`ladi.
Ta'lim guruhda ishni bajarishga va uni natijalarini olishga ma'lum bir vaqtni sarflashni talab qiladi;
Ko`p mehnatni talab qiladi, ya'ni o`qituvchi tayyorgarlik uchun ko`p mehnat qilishi kerak;
Noto`gri tashkil qilinganda o`quv jarayoni nazoratdan chiqib ketishi va boshqarib bo`lmaydigan tus olishi mumkin.
1
2
3
Yakka tartibda
O`qituvchilarni yuqori darajada mustaqil bo`lishini ta'minlaydi;
O`qituvchini maksimal rivojlanishini tayyorgarlik, rivojlanish, qobilyat va bilish imkoniyatlari darajasini maksimal hisobga olgan holda ta'limni-yakka tartiblashni ta'minlaydi;
O`qituvchining kuchi va tayyorgarlik darajasi bo`yicha har birini ta'lim olish tezligi boshqariladi;
Har bir o`qituvchiga mutanosib yakka tartibda yordam berishni ta'minlaydi.
Ko`p mehnatni talab qiladi, ya'ni o`qituvchi yakka tartibda vazifalarni ishlab chiqishi, ularni amalga oshirishiga yordam berishi, nazorat qilishi va baholashi uchun ko`p mehnat sarflashi kerak.
Tejamkor emas: o`qituvchi faqat bita o`quvchi bilan ishlaydi.
O`quvchilarni guruhlarga qay tarzda ajratish kerak.
O`quvchilarni guruhlarga shakllantirishda quyidagilarga e'tiborni qaratish zarur:
Tasodifiy belgilar bo`yicha –buning uchun o`quvchiga birdan beshgacha ketma-ket sanashni iltimos qilamiz,mkeyin esa birinchilarni, ikkinchilarni, uchinchilarni va hokazolarni kichik guruhlarga birlashtiramiz.
Ihtiyoriy belgilar bo`yicha:
-O`quvchilarni xonada joylashganiga qarab guruhlarga joylashtirish mumkin.
-Majburiy kichik guruhlarga ajratish:
-O`qituvchi o`quvchilarni majburiy ravishda hzi kichik guruqLarga ajratadi.
Guruxning son tarkibinini Aniqlash paytida vazifaning xarakterini xisoga olish kerak. Vazifalarning murakkablik darajasiga qarab kichik guruhlar soni quyidagicha shakllantiriladi.
-Kichik vazifalarni bajarish uchun guruhning optimal tarkibi 3-5 kishi (MashqLar, o`quv turniri, kitob Bilan ishlash va boshqalar)
-5 va 7 kishigacha murakkab vazifalar uchun.
-ko`p mehnat talab qiladigan (chet tillar bo`yicha mashgulotlardan) murakkab vazifalari uchun ko`p sonli guruh tuzish zarur;
-bir-birini tushinishni talab qiladigan (chet tillar bo`yicha darslarda) mashqLar uchun juftliklarda ishlash yaxshi.
O`quvchilarni son tarkibiga ko`ra guruhlashning sxematik ko`rinishi.
