Fanidan O’quv – uslubiy majmua

5.2. Ekskursiya ob’ektlarini baholash mezonlari

Ekskursiya xizmati amaliyotida ob’ektlarni baholashning aniq metodikasi

ishlab chiqilgan. Bu metodikani qo‘llash ayniqsa, marshrutda tuzilishi jihatidan

o‘xshash ob’ektlar bo‘lganda foydalanib, ularning ichidan mavzuni yoritishda eng

qiziqarli bo‘lgani tanlanadi. Ekskursiya mavzusi uchun tanlangan ob’ektlarni
baholashda quyidagi mezonlardan foydalanish tavsiya etiladi:



ilmiyligi - ya’ni, ob’ektning ma’lum bir davr tarixi, mashhur arbob hayoti

bilan bog‘liqligi, uning tasviriy qadr-qimmati, ekskursantni estetik tarbiyalash
qobiliyatidir;



mashhurligi - ya’ni, ob’ektning aholi, turistlar orasida taniqliligi inobatga

olinadi (masalan: Registon maydoni (Samarqand), Ichan qal’a (Xiva), Ark
(Buxoro) va b.);



jozibadorligi – ya’ni, ob’ektning betakrorligi, binolar, tarixiy-madaniy

yodgorliklarning o‘ziga xosligi nazarda tutiladi. (Masalan: o’z davrida O‘rta

Osiyoda eng baland minora bo‘lgan Buxorodagi 50 metrli Minorai Kalon). Ushbu

binoda, yodgorlik o‘rnatilgan joyda tarixiy voqea sodir bo‘lgan bo‘lishi ham

mumkin( «Buyuk Ipak yo‘li» karvon yo‘li, Shoxi Zinda ansambli, dunyoda atigi 5

dona bo‘lgan astronomik stansiyalardan biri «Kitob» astronomik stansiyasi).

Tabiatdagi tabiiy ko‘rinishdagi jozibadorlik (Xatirchidagi Sangijumon toshi,

Nuroboddagi Hazrati Dovud ziyoratgohi va sh.k.);

90




ta’sirchanligi - ya’ni, ob’ektning tashqi jilosi, uni atrofdagi bino-

inshootlar, landshaft bilan uyg‘unligi inobatga olinadi.



saqlanganligi- ya’ni, ekskursantlarga ko‘rsatilishi rejalashtirilayotgan

ob’ektning hozirgi holati baholanadi.



joylashuvi - ob’ektlarni tanlashda ular orasidagi masofa, yo‘llar holati,

guruhni joylashtirish uchun qulay joyning mavjudligi e’tiborga olinadi.

