Фанидан маъруза матни

Геологик изланишлар
 
Геологик изланиш ишлари асосан Давлат стандарти ва бошқа меъѐрий хужжатлар асосида 
олиб борилиши керак. Бунда мухандислик изланишлар асосий бўлиши керак. 
Геологик изланишлар қуйидагилардан иборат бўлади: 
1. Мухандис-геологик изланишлар; 
2. Мухандис-геологик съѐмкалар (тасвир); 
3. Геология-қидирув ишлари; 
4. Бурғулаш ишлари; 
5. Мухандис-геологик ва тажриба изланишлари. 
Мухандис-геологик изланиш ишлари қуйидаги ишларни ўз ичига олади: 
1. Мухандис-геологик тасвирлар; 
2. Тоғ-кон ишларида қудуқ, канал, шурфларни аниқлаш; 
3. Дала тажриба-текширув ишлари; 
4. Стационар кузатув ишлари; 
5. Тажриба ишлари; 
6. Материалларни камерали қайта ишлаш ва ҳисоботини тайѐрлаш. 
Мухандис-геологик тасвир ишлари қуйидагиларни ўрганади: 
1. Ўрганилаѐтган майдоннинг стратиграфия, тектоника, литология, геоморфология 
жиҳатларини таҳлил қилиш; 
2. Майдоннинг гидрогеологик шароитларини ўрганиш; 
3. Физик-геологик жараѐнлар ва бошқалар; 
4. Текширилаѐтган майдондаги иншоотлар деформация даражасини кузатиш; 
5. Қурилиш молларини қидириш ва излаш. 
Гидрогеология-қидирув ишлари геологик изланишларнинг асосий қисми ҳисобланади. 
Текширилаѐтган майдонда канав, шурфлар, шахталар, штоленлар, квершлаглар, қудуқларни 
бурғулаш каби ишларни олиб бориш учун қидирув ишлари олиб борилади. Ер ости сувлари 
стационар равишда кузатилиб турилади. 
Бурғулаш ишлари асосан ҳар хил цилиндирсимон кон иншоотларини қазишда ишлатилади. 
Бурғулаш ишлари: механиқ, термик, электрик, портлама, гидравлик усулларда олиб борилади. 
Фойдали қазилмалар конларини қидириш ва разведка қилиш ер қобиғининг геологик тузилишини 
ўрганиш, фойдали қазилмаларни қазиб олиш, портлатиш ишларини бажариш, ер ости 
иншоотларини шамоллаштириш, қуритиш, устун қозиқлари, пойдеворларни қуриш ва бошқаларда 
бурғулаш ишлари олиб борилади. 
Мухандис-геологик 
ва 
тажриба 
изланишлари 
асосан 
дала 
шароитларида 
олиб 
борилади.Текширилаѐтган майдон хақидаги асосий ишлар математик-статистика усулида қайта 
ишланади.