Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

jarayoni hisoblanadi. Issiqlik ajralishi bevosita yonuvchi aralashma boshlang’ich 
komponentlarining yonish mahsulotlariga aylanish kimyoviy reaksiyasi hududida 
kechadi. Kimyoviy reaksiya kechish hududi odatda muhitning nisbatan katta 
bo’lmagan qismi bilan chegaralanadi. U yonish jarayoni kechish shartlariga bog’liq 
holda muhitda qo’zg’almas bo’lishi yoki bir joydan ikkinchisiga ko’chishi mumkin. 
Ko’pgina kimyoviy jarayonlarda bo’lgani kabi yonishga ham o’ziga xos ikki bosqich 
tegishli: yonuvchi va oksidlovchi molekulalari orasidagi molekulyar aloqani yaratish 
(fizik) va yonish mahsulotlarining yuzaga kelishi bilan molekulalarning o’zaro 
ta’sirlashuvi (kimyoviy). Bunda ikkinchi bosqich faqat ayrim qo’shimcha 
shartlarning bajarilishida yuzaga keladi. 
Yonish jarayonlari asosida oksidlanish kimyoviy reaksiyalari, ya’ni 
boshlang’ich yonuvchi moddalarning kislorod bilan birikmasi yotadi. Yong’indagi 
yonishda oksidlovchi sifatidagi vazifani aksariyat hollarda kimyoviy reaksiya 
kechayotgan hududni o’rab turgan havo kislorodi bajaradi. Bunday holda yonish 
jadalligi kimyoviy reaksiyaning o’zining kechish tezligi bilan emas, balki atrof 
muhitdan yonish hududiga (ya’ni bevosita kimyoviy reaksiya kechayotgan hududga) 

---

107 
kislorodning kirish tezligi bilan belgilanadi. 
Yonish fizikasidan bizga ma’lumki yonuvchi aralashmalarning alangalanish 
chegara konsentratsiyalari (bevosita kimyoviy reaksiya tenglamasidan kelib 
chiqmaydigan, faqatgina yonish jarayonlarining kimyoviy kinetika va energetik 
sharoitlar qonunlari bilan aniqlanadigan) mavjud. 
Yong’inlar sabablari (yondirish manbalari): uchqun, ochiq olov, chekish, 
elektr jihozining nosozligini, asboblardan va elektr isitish qurilmalaridan