Фани бўйича ўҚув-услубий мажмуа

7.2. Инновацион жараённинг чизиқли модели ва уни жорий қилиш шартлари
ХХ асрнинг иккинчи ярми инновацион ривожланиш бўйича ҳайратланарли мисолларни тақдим этди. Жаҳон инновацион майдонида ўзларининг афзалликларини ишга солишга барча диққатини қаратган, ўз миллий, илмий-техникавий ва технологик сиёсатини шаклантирган мамлакатлар рақобатбардош бўлиб чиқдилар.

6-расм. Инновацион иқтисодиётнинг юзага келиш хронологияси
Ушбу кўрсаткичлар ўртасидаги фарқ турлича номланади: интеллектуал капитал, кўринмас активлар (7-расм). Агар барча таркибий элементларни бир махражга келтиришга уриниб кўрилса, унда булар турли билим шакллари эканлиги аён бўлади.



7-расм. Интеллектуал капиталнинг таркиби



8-расм. Инновацион жараённинг чизиқли модели


7.3. Инновацион фаолиятнинг бошқариш қонунияти
Инновацион фаолиятнинг назарий асослари иқтисодчи олимлар томонидан атрофлича тадқиқ этилган. Хусусан, Австриялик олим Й.Шумпетер инновацион ўзгаришларни беш йўналишга бўлган: янги техника ва технологик жараёнлар ёки ишлаб чиқаришни янги бозор асосида таъминлаш; янги хусусиятларга эга бўлган маҳсулот турларини яратиш; янги хом-ашёлардан фойдаланиш; ишлаб чиқаришни ташкил этишни такомиллаштириш ва янги инновацион товарлар билан таъминлаш; янги истеъмол бозорларини очиш¹.
Инновацион жараён инновацион фаолиятга нисбатан кенг маънога эга бўлиб, инновацион жараённинг амалга ошириш хусусиятлари мавжуд (9-расм).

9-расм. Инновацион жараённи амалга ошириш хусусиятлари
“Асосий ривожланишга нафақат инновацияларни саноат билан боғлаш орқали, балки таркибий ўзгаришларни ва уларда инновацияларни амалга ошириш орқали эришилганлиги Меткалфе, Доси, Монтоббио, Де Брессон ва Андерсенларнинг илмий ишларида аниқ ёритилгандир”².
Такрорлаш учун саволлар
1. Инновацион жараён, ғояларни мураккаб занжирини ифодалаб беринг.
2. Инновацион фаолятга таъсир этувчи асосий омилларни кўрсатиб беринг.
3. Инновацион фаолиятни башқаришни қандай қонуниятларини биласиз?
4. Инновацион жараённи амалга ошириш хусусиятларини шархланг.