Фани бўйича ўҚув-услубий мажмуа

9.2. Патент ҳуқуқининг ривожланиш тарихи
Патент ҳуқуқи. У дастлаб феодализмнинг сўнги даврларида феодал жамият негизида хўжалик юритишнинг капиталистик усули вужудга келиб, ривожлана бошлаши билан юзага келди. Патент ҳуқуқи – ишлаб чиқаришнинг капиталистик усули устун келиши ва ҳокимиятнинг буржуазия йўлига ўтиши натижасида шаклланди (12-расм).

12-расм. Миллий патент тизимлари схемаси
“Инновацион мусобақа патентлар пойгасини ўз ичига олиб, фирмалараро инновацияда биринчиликка сазовор бўлиш деганидир. Патентлар пойгасида биринчиликни олган фирма ўз маҳсулотини сотишда махсус ҳуқуққа эга бўлиб бозорда ўз монополиясига 15 йилдан 20 йилгача бўлган даврда эришади”¹.


9.3. Жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози шароитида интеллектуал мулкни Ўзбекистонда муҳофазалаш
Ўзбекистонда муҳофаза қилинадиган ихтиро, фойдали моделлар, саноат намуналари таркибидаги қурилмаларни бошқа давлат – Париж конвенсияси иштирокчисининг транспорт воситасида, бу транспорт воситаси вақтинча ёки тасодифан Ўзбекистон Республикаси ҳудудида бўлганда қўлланиш, бунда бу қурилмалар фақат шу восита эҳтиёжлари учунгина фойдаланилиши шарт;
Таркибида патентланган обектлар бўлган воситалар устида илмий тадқиқот ёки тажрибалар ўтказиш.
Табиий офатлар, ҳалокатлар, епидемиялар ва бошқа фавқулодда ҳолларда таркибида патентланган обектлар бўлган воситаларнинг қўлланиши. Вазирлар Маҳкамаси миллий хавфсизлик манфаатлари йўлида патентланган обектлардан фойдаланиш тўғрисида патент эгасининг розилигини олмасдан туриб қарор қабул қилади, лекин бундай ҳолларда обеъктдан фойдаланилгани учун унга тегишли товон тўланади.
Таркибида патентланган обектлар бўлган воситаларни, агар бу воситалар қонуний йўл билан хўжалик айланмасига киритилган бўлса, қўлланиш (масалан, патент эгасининг ўзи ёки унинг лицензияси).
Дорихоналарда шифокор рестепти бўйича дориларни бир марта тайёрлаш.
Ихтирога патент – ихтиронинг устуворлик санасидан бошлаб йигирма-йил мобайнида амал қилади, моҳияти бўйича экспертиза ўтказилгандан сўнг берилади.
Ихтирога дастлабки патент (2002-йил октябр ойигача) – дастлабки экспертиза ўтказилгандан сўнг берилиб, устуворлик санасидан бошлаб беш-йил мобайнида амал қилади. Талабнома берувчининг моҳияти бўйича экспертиза ўтказиш тўғрисидаги илтимосига кўра патентга айлантирилиши мумкин.