Psixologik ma’rifat
|
Psixologik ta’limda bolalar psixologiyasi bo‘yicha umumiy ma’lumotlar bilan chegaralanmaydi, balki maktabgacha ta’lim tashkilotining o‘ziga xos xususiyatlarini o‘rganish natijalariga tayanadi, pedagogik jamoaning malakasi va xususiyatlarini, bolalar va ota-onalarning o‘ziga xosligini hisobga oladi. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida psixologik xizmatni yo‘lga qo‘yish va bu sohani yanada rivojlantirish uchun ko‘pgina imkoniyatlar yaratildi. Ta’lim tizimidagi psixologik xizmatni rivojlantirishdan ko‘zlangan asosiy maqsad bolaning aqliy va ruhiy salomatligini ta’minlashdir. Bolalar bog‘chasidagi psixolog – bu aqliy rivojlanishning umumiy qonunlarini va ushbu rivojlanishning yosh xususiyatlarini hamda uning individual variantlarini tushunadigan, bolani yaxshi biladigan va chuqur tushunadigan shaxs. Maktabgacha psixologik yoshdagi davrda individuallashtirilgan shaxsiy neoplazmalarning avvalgi psixologik yoshi oxirida paydo bo‘lgan shaxsiy xususiyatlarini (kuch, tezlik, hajm, sur’at, ritm) takomillashtirish, rivojlanish, mazmun jihatidan va rasmiy-dinamik xususiyatlar davri hisoblanadi. Shaxsiylashtirish jarayoni qonuniy ravishda bolaning shaxsiy rivojlanishini amplifikatsiya qilish jarayonining variantlaridan biridir
|
Oilaning psixologik, ijtimoiy-ma’naviy muhitining farzand tarbiyasiga
ta’siri.
|
Milliy tarbiya tizimida oila ma’naviyati, undagi ota-onaning
o‘rniga ajdodlarimiz alohida e’tibor berishganlar. Chunonchi, milliy
ma’naviyatning shakllanishiga beqiyos hissa qo‘shgan, o‘zbek
oilalarida azaldan sog‘lom turmush tarzi, muomala madaniyati
mavjudki, bu, o‘z navbatida ota-ona va farzandlar o‘ziga xos axloqiy
qadriyatlarga munosabatlarida, ro‘zg‘orni saranjom tutish,
o‘ziga-o‘zi xizmat ko‘rsatish tamoyillarida o‘z ifodasini topgan.
Milliy an’analarimiz ichida bola tarbiyasiga doir urf-odatlar
ayniqsa, muhim o‘rin tutadi. Tadqiqotchilarning fikriga ko‘ra,
xalqning sof holda ko‘rinishi bolalarda namoyon bo‘ladi. Qachonki
bolalarda milliylik o‘lar ekan, bu millat o‘limining boshlanishini
bildiradi. Tarbiyada milliylik qancha ko‘p saqlanib qolgan
bo‘lsa, shu millat shuncha kuchli madaniyatga ega, ma’naviy
boy hisoblanadi.
Oiladagi to‘g‘ri tarbiya dastlab ota-onaning namunali, ularning
o‘zaro iliq va samimiy munosabatlari orqali amalga oshiriladi.
Oiladagi ota-ona va boshqa oila a’zolarining gazeta va jurnallar,
badiiy asarlarni o‘qishi, ma’naviy-ma’rifiy ko‘rsatuvlarni
ko‘rishi hamda ularga oilaviy munosabatlarini bildirishi yoshlar
tarbiyasiga ijobiy ta’sir etadi. Oila o‘rnini bosuvchi boshqa ijtimoiy
institut hali kashf etilgani yo‘q. Oila shaxs, davlat, jamiyat
va boshqa ijtimoiy institutlar o‘rtasidagi munosabatlarda vositachi
o'rnini o‘taydi. Oilaning o‘z vazifalarini bajarishi avlodlar tarixiy
izchilligining saqlanishi, shaxs va jamiyat rivojlanishi jamiyat
taraqqiyotining muhim sharti hisoblanadi. Oilaviy tarbiya — bu,
avvalo ota-onaning o‘zini tarbiyalash demakdir. Ota va ona oila
deb atalmish muqaddas qo‘rg‘onning ustunlari. Ular qanchalik
pishiq va puxta bo‘lsa, bu qo‘rg‘on ham shunchalik mustahkamlanib
boraveradi.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |