Fan nomi: Pisixologiya glossariy tayyorlovchi: 103 – gurux talabasi

FAN NOMI: Pisixologiya
GLOSSARIY TAYYORLOVCHI:
103 – gurux talabasi: Tohirov Sanjar Umidjon o‘g‘li
MAVZU: Tam bilish sezgisi haqida


Tam bilish sezgisi haqida
Tam bilish taʼm bilish — turli eriydigan moddalarning taʼm bilish retseptorlariga, asosan, tilga (umurtqalilarda) taʼsir etishi natijasida paydo boʻladigan sezgi. tam bilish retseptorlari tilda, halqumning orqa devorida, yumshoq tanglayda, murtaklarda joylashgan. Til uchi, chetlari va orqa qismida retseptorlar ayniqsa koʻp; til oʻrtasida va uning ostki yuzasida tam bilish retseptorlari yoʻq.
Shirin, nordon, achchiq, chuchuk va shoʻr sezadigan tam bilish sezgilari farq qilinadi. Bu sezgi maʼlum moddalarning oʻziga mos keluvchi tam bilish retseptorlarini qoʻzgʻatishi natijasida namoyon boʻladi. Tam bilish uchun traning (issiq yoki sovuq ovqat maza sezgisini susaytiradi), shuningdek, hidning ahamiyati muhim (kishi tumov boʻlib, hidni yaxshi sezmaganda ovqat mazasini bilmaydi).


Retseptorlar bu-  (lotincha: receptor — qabul qiluvchi) — tashqaridan (eksterotseptorlar) yoki organizmning ichki muhitidan (interotseptorlar) taʼsirotni qabul qilib va uni nerv impulslariga aylantirib, markaziy nerv sistemasiga oʻtkazib beradigan sezuvchi nerv tolalari uchlari yoki maxsus hujayralar.