Fan nomi: Elektronika va sxemalar Guruh: kis-20-01 Bajardi

Ma'ruza №.
Elektron qurilmalar yordamida elektr signallarini kuchaytirishga mo'ljallangan qurilmalar deyiladi elektron kuchaytirgichlar.
Asosiy tasniflash xususiyati chastota diapazoni
signallari.
Shu asosda kuchaytirgichlarning quyidagi turlari ajratiladi:
1. ULF - o'nlab gertsdan o'nlab kilogertsgacha bo'lgan chastota spektri.
2. UPT - (sekin o'zgaruvchan signal kuchaytirgichlari). Chastota diapazoni - dan  kHz. Ham DC, ham o'zgaruvchan tok komponenti kuchaytirilgan.
3. Selektiv (selektiv) kuchaytirgichlar - signalni juda keng o'tkazuvchanlikda kuchaytiradi. Bu rezonansli yoki tor chastotali kuchaytirgichlar.
4. Keng chastota diapazonini kuchaytiradigan keng polosali (impulsli) kuchaytirgichlar (bir necha kiloherts va undan pastda bir necha megagerts va undan yuqori). Ushbu kuchaytirgichlar impulsli aloqa qurilmalarida (radiolokatsiya va televizor) signallarni kuchaytirish uchun mo'ljallangan. Ushbu kuchaytirgichlar tez-tez chaqiriladi video kuchaytirgichlar.
Kuchaytirgichlarning asosiy texnik ko'rsatkichlari
Kuchaytirgichlarning eng muhim texnik ko'rsatkichlari:
1. Daromad omillari (kuchlanish, oqim va quvvat).
2. Kirish va chiqishga qarshilik.
3. Kirish quvvati.
4. samaradorlik koeffitsienti.
5. Nominal kirish kuchlanishi (sezgirlik).
6. Kuchaytiruvchi chastotalar diapazoni.
7. Amplitudalarning dinamik diapazoni.
8. O'zining aralashuvi darajasi.
9. Darajani tavsiflovchi ko'rsatkichlar: - kuchaytirilgan signalning chiziqli bo'lmagan, chastotali, fazali buzilishlari.
Daromad
Kuchlanish kuchayishi - kuchaytirgich chiqishidagi signal kuchlanishi kirishga qaraganda necha marta ko'pligini ko'rsatadigan qiymat:
Ko'p bosqichli kuchaytirgichlar uchun individual kaskad koeffitsientlari ko'paytmasiga teng daromad yo'q.

K2

K3

K1

R4

\u003d * * yoki \u003d

Mana o'lchovsiz va juda katta miqdor. Elektronlikda logaritmik birliklarda yozish usuli keng tarqaldi - desibel

Orqaga o'tish: \u003d
Logaritmik birliklarda ko'p bosqichli kuchaytirgich kuchayishi:
Joriy daromad:
Quvvat kuchi:
; 
Kirish va chiqish empedansi


Kuchaytirgichni kuchaytirilgan signal manbai ulangan kirish terminallariga va chiqish terminallariga yuk qarshiligini to'rt kutupli qurilma deb hisoblash mumkin.
Kuchaytirgichning kirish empedansi - kuchaytirgichning kirish terminallari orasidagi qarshilik:

Chiqish qarshiligi kuchaytirgichning chiqish terminallari o'rtasida aniqlanadi, yukning qarshiligi uzilib qoladi.
chiqish quvvati Yuk ko'tarish qarshiligida kuchaytirgich tomonidan ishlab chiqilgan foydali quvvatmi.
Faol yuk qarshiligi bilan: 
bu erda - samarali - chiqish voltajining amplituda qiymati.
Samaradorlik (Samaradorlik) 
qaerda kuchaytirgich tomonidan barcha quvvat manbalaridan iste'mol qilinadigan quvvat
Nominal kirish kuchlanishi (sezgirlik)
Bu chiqishda belgilangan quvvatni olish uchun kuchaytirgichning kirish qismiga qo'llanilishi kerak bo'lgan kuchlanishdir. Berilgan quvvatni ta'minlovchi kirish voltajining qiymati qancha past bo'lsa, kuchaytirgich sezgirligi shunchalik yuqori bo'ladi.
Kuchaytirilgan chastotalar diapazoni (kuchaytirgichning o'tkazuvchanligi).
Ism kuchaytirgichning ko'payishi faktordan ko'p bo'lmagan o'zgaruvchan chastota diapazonidir.
O'ziga aralashish darajasi.
Ichki shovqin quyidagicha bo'linadi:

1. 
   Termal shovqin
   
2. 
   Kuchaytirgichning shovqini
   
3. 
   Tashqi va magnit maydonlardan kuchlanishning to'lqinlanishi va shovqin tufayli shovqinlar.
   

1. 
   Termal shovqin atrof-muhitdan olingan issiqlik energiyasi ta'sirida moddadagi elektronlarning tasodifiy hodisasi natijasida yuzaga keladi.
   

Issiqlik shovqinining samarali qiymati:

qaerda  - Boltsman doimiysi
- K harorat
R - qarshilik qiymati
Issiqlik shovqin kuchi, bir xil chastota ta'siriga ega. Bunday shovqin deyiladi oq (Jonson shovqini).
Kuchaytirgich orqali elektr zaryadlarini tashuvchilarning notekis harakatlanishi tufayli kuchlanish shovqini ham paydo bo'lishi mumkin. Ushbu o'zgarish shovqin oqimini keltirib chiqaradi. Bu - shovqin.
RMS shovqin oqimi:

kg - elektron zaryadi
Shaharning o'rtacha qiymati
Kuchaytirgichning o'tkazuvchanligi
Bundan tashqari, bu oq shovqin - ya'ni chastotadan mustaqil.
Miltillovchi shovqin - yarim o'tkazgich elementidagi nuqsonlar natijasida elektronlar tezligining o'zgarishi natijasida yuzaga keladi. Ushbu shovqin shovqin deb ham ataladi, ya'ni. u chastotani pasayishi bilan ortadi.
Besleme zo'riqishida dalgalanma, shuningdek tashqi va magnit maydonlarning shovqinlari tufayli shovqin.
Ushbu shovqinni kamaytirish uchun quyidagilardan foydalaning:

1. 
   Quvvat manbalari chiqadigan qo'shimcha tekislash filtrlari
   
2. 
   Eng muhim kuchaytirgich davrlarini yaxshilab himoya qilish (asosan kirish)
   

Amplitudalarning dinamik diapazoniKuchaytirgich kirishidagi kuchli va zaif signallarning amplitudalarining nisbati.
Grafik bog'liqlik  kuchaytirgich, o'zgarmas chastotada deyiladi amplituda xarakteristikasi.

bu erda - kuchaytirgichning o'z shovqin darajasi bilan belgilanadi.

Qachon  - kirish elementlaridan kuchaytirgichning haddan tashqari yuklanishi tufayli idealdan (to'g'ri chiziqdan) ajralib chiqadi.
Haqiqiy kuchaytirgich diapazonda sezilarli kuchlanish buzilishisiz kuchayadi:
Kuchaytirgichning kirish qismidagi eng kuchli va zaif signallarning amplitudalarining nisbati deyiladi amplitudalarning dinamik diapazoni.Odatda desibellarda ifodalanadi: 
Kuchaytirgichlarda buzilish
Lineer bo'lmagan buzilish- kuchaytirilgan tebranish egri chizig'i shaklining ushbu tebranishlar o'tadigan zanjirning chiziqli bo'lmagan xususiyatlari tufayli o'zgarishi.
Asosiy sabab - kuchaytiruvchi elementlarning xarakteristikalarining notekisligi.
Transistorning kirish xususiyatlarining chiziqli bo'lmaganligi sababli chiziqli bo'lmagan signal buzilishlarining paydo bo'lishi.
Transistor xususiyatlarining chiziqli bo'lmaganligi natijasida kirish oqimining to'lqin shakli sinusoidaldan farq qiladi. Bu chiqish oqimining to'lqin shakli va chiqish voltajini buzadi.
Lineer bo'lmagan buzilish natijasida kuchaytirgich chiqishida yuqori harmonikalar paydo bo'ladi. Kuchaytirgichning chiziqli bo'lmagan buzilish darajasi odatda quyidagicha baholanadi total harmonik buzilish (harmonik buzilish).

- harmonik kuch
R 1- birinchi (asosiy) harmonikaning kuchi.
Qachon 
kirish voltajining mos keladigan harmonikalarining samarali (amplituda) qiymatlari qaerda.
odatda foiz sifatida ifodalanadi.
Kuchaytirgichning chiqishidagi chiziqli bo'lmagan buzilishning umumiy qiymati, uning alohida bosqichlari tomonidan yaratilgan:
Chastotani buzish- turli chastotalarda daromad kattaligi o'zgarishi natijasida yuzaga keladigan buzilishlar.
Sababi - kuchaytirgich pallasida reaktiv elementlarning mavjudligi (kondansatörler, induktorlar, interelektrod quvvatlari, o'rnatish quvvati va boshqalar).
Kuchaytirgich tomonidan kiritilgan chastotalarning buzilishi uning hisobiga baholanadi amplituda - chastotali javob - kuchaytirishning kuchaytirilgan signal chastotasiga bog'liqligi.
Ayrim chastotalarda buzilish darajasi ifodalanadi chastotani buzish koeffitsienti: M
bu erda o'rta chastotali yutuqlar mavjud
Berilgan chastotada daromad oling
Buzilish omillari odatda diapazon chegaralarida aniqlanadi:
bu erda diapazonning past va yuqori chastotalaridagi yutuqlar
M ta'rifidan quyidagilar kelib chiqadi:
agar M\u003e 1 bo'lsa, u holda ushbu chastota mintaqasidagi chastota reaksiyasi siljishga ega;