Fan: Geoaxborot texnologiyalari

Excel

Excel elektron jadvali atributiv malumotlarni kiritish, kartalardan to’plangan malumotlarga turli-tuman ishlov berish va hisob-kitoblar natijalarini diagrammalar ko ‘rinishida aks ettirish uchun juda qulaydir. Excel dasturining imkoniyatlari uslubiy adabiyotlarda keng taqdim qilingan va bu o’rinda biz eksport-import amallarining “nozik” jihatlariga tohtalib o’tishni zarur deb hisoblaymiz.
GIS muhitining ko’rib chiqilgan dasturlari o’rtasida malumot almashinuvining eng qulay o’lchamlaridan biri ASCII (malumotlar almashinuvining amerikacha standart kodi) va ANCI hisoblanadi. Bunday fayllar kam joy egallaydi va har qanday dasturlarga joriy qilish jarayonida uzoq dialogni talab qilmaydi. Bu fayllar (MapInfo da mif, Surferda dat, Excelda csv, txt), qanday kengayishga ega bo’lishidan qatiy nazar, matnli fayllardir va har qanday redaktorda, hatto Bloknot yordamida ularni ko’rib chiqish juda oson.
Ma‟lumotlar keltirilgan fayllarni ASCII (ANCI) o’lchamiga eksport qilish Fayl \Kabi Saqlash buyrugi bilan bajariladi – Fayllar tipi matnli fayllar (tabulyasiyani ajratuvchilar bilan) (txt) yoki CSV (ajratuvchilar – vergullar).
Matnli fayllarni import qilish Fayl \Ochish buyrug’i bilan boshlanadi. Fayllar tipi: Barcha fayllar. Birinchi dialog darchasida ajratuvchilar keltirilgan malumotlar O’lchamini tanlaymiz, ikkinchi darchada vergul, oraliq, tabulyasiya, ramz punktlarida belgi qo’yamiz, so’ngra Tayyor tugmachasini bosamiz.
Ko’pincha bir dasturning elektron jadvalidagi yoki matnli faylidagi malumotlarni muhitga almashinish buferi orqali ko’chirib o’tkazish qulayroq bo’ladi (Ctpl-C bilan nushhalash va Ctrl-V bilan blokka qo’yish). Bunda bazan Excel malumotlarni huddi matnli kabi qabul qiladi va barcha sonlarni bitta kolonkaga joylashtiradi. Bu holatda o’lchamlashtirish funksiyasidan foydalanish mumkin: joriy qilingan malumotli yacheykalar (katakchalar) bloki ajratiladi, ustunlar bo’yicha menyuning Ma’lumotlar \Matn buyrug’i beriladi va dialog darchalarida sonlarni ajratuvchi belgilarni berish bilan ular har hil kolonkalar bo’ylab tarqatib chiqiladi. Matnli faylni Excelga import qilishning yomon bo’lmagan yana bir varianti – fayldagi malumotlarni buferga nushhalash (masalan, WordPad dan, yoki NotePad dan, yoki Lister dan, Windows Commander dan F3 bilan ochiladi) va uni to’g’ridan-to’g’ri Excel varag„iga qo’yishdan iborat. Bunda Excel butun matnni bitta ustunga qo’yadi (agar matn tabulyatsiya belgilari bilan ajratilmagan bo’lsa). Bu ustundan matnni turli ustunlarga tarqatish uchun uni ajratib olish va Ma’lumotlar /Ustunlar bo‘yicha matn menyusida tanlash lozim, u yerda esa fayllarni im-port qilishning standart interfeysi bor.