Falsafiy qonunlar va kategoriyalar



Download 306,38 Kb.
Pdf ko'rish
bet18/22
Sana11.01.2022
Hajmi306,38 Kb.
#352115
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22
Bog'liq
falsafiy qonunlar va kategoriyalar

Mazmun  va  shakl. 

Falsafada  mazmun  va  shakl  kategoriyasi  narsa,  hodisalarning 

mavjudligi va rivojlanish jarayonini bilish usuli sifatida muhim ahamiyatga ega. Mazmun - narsa 

va  hodisalarning  rivojlanish  jarayonidagi  sistemani  tashkil  qilgan  elementlarning  strukturaviy 

bog‘lanishi  bo‘lib,  uni  boshqa  sistemalardan  farqini  belgilaydigan  aloqadorliklar  va 

munosabatlarini ifodalaydi. 




 

16 


 

Shakl  esa  -  sistemani  tashkil  qilgan  elementlarning  strukturaviy  bog‘lanishlari, 

aloqadorliklari, munosabatlarining ifodalanishidir. Hozirgacha falsafiy adabiyotlarda mazmun va 

shakl o‘rtasidagi bog‘lanishlarni bir-biridan ajratib tahlil qilish an'anaviy xarakterga ega. Ya'ni, 

mazmunning  o‘zgarishi  shaklning  o‘zgarishiga  olib  keladi,  degan  xulosa  ustuvor  bo‘lgan. 

Vaholanki,  sistemaning  elementlari  strukturaviy  bog‘lanishlarsiz,  aloqadorliklarsiz  mavjud 

bo‘lish mumkin bo‘lmaganligidek mazmun va shakl ham bir-birisiz mavjud bo‘la olmaydi. Biz 

faqat nisbatan mustaqil bo‘lgan mazmun va shaklni bilish xususiyatiga qarab, shunday mantiqiy 

xulosaga kelishimiz mumkin. Boshqacha qilib aytganda, mazmun va shakldagi har qanday juz'iy 

o‘zgarish  ham  bir-biridagi  o‘zgarishlarni  taqozo  qiladi,  faqatgina  biz  ularni  bilib  olgan  yoki 

bilmagan  bo‘lishimiz  mumkin.  Masalan,  suvning  agregat  holati,  shakli  o‘zgarishi  bilan  uning 

mazmuni  ham  o‘zgaradi.  Ya'ni,  suv  bug‘  holatida  chanqoqni  qondirmaydi,  o‘simliklarni 

sug‘orish  uchun  yaramaydi.  Bundan  tashqari,  elementlarning  strukturaviy  bog‘lanishlari 

sistemaning xarakterini belgilashidan kelib chiqib aytadigan bo‘lsak, strukturaviy bog‘lanishlar 

shakl  sifatida  sistemaning  mazmunini  ham  belgilab  turadi.  Shunga  ko‘ra,  shaklni  mazmunga 

nisbatan  «ikkilamchi»  deyish  noo‘rindir.  Bunga  ijtimoiy  hayotdan  misol  keltiradigan  bo‘lsak, 

demokratiya boshqarishning shakli sifatida jamiyatning mazmunini belgilab turadi. 


Download 306,38 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish