Фалсафий тафаккур эволюцияси. Қадимги давр, ўрта асрлар, уйғониш даври фалсафаси

Томас Мор (I476-I535 й) Уйғониш даври фалсафасида янги ижтимоий-сиёсий ғоялар, жумладан, илк утопик таълимотларнинг асосчиларидан бири. Унинг асосий асари "Утопия"дир. Томас Мор фикрича, жамиятдаги барча иллатларнинг сабаби хусусий мулкчиликнинг ҳукмронлигидадир; жамиятда адолатсизликнинг ҳукм суриши кишиларнинг манманлик, мактончоқлик каби сифатлари билан боғлиқдир.

• Томас Мор (I476-I535 й) Уйғониш даври фалсафасида янги ижтимоий-сиёсий ғоялар, жумладан, илк утопик таълимотларнинг асосчиларидан бири. Унинг асосий асари "Утопия"дир. Томас Мор фикрича, жамиятдаги барча иллатларнинг сабаби хусусий мулкчиликнинг ҳукмронлигидадир; жамиятда адолатсизликнинг ҳукм суриши кишиларнинг манманлик, мактончоқлик каби сифатлари билан боғлиқдир.
• Томазо Кампанелла (I568-I639) италиялик хаёлий социалистдир. Ўзининг "Қуёш шаҳри" асарида адолатли жамият тўғрисидаги ғояларни илгари сурган. Кампанелла, хусусий мулкчиликка, жамиятнинг кескин табақаланишига, зулм ва адолатга қарши бўлган. У бир бутун ҳаёлий адолатли жамият қуриш тўғрисида фикр юритиб, инсониятни ягона давлатга бирлаштиришга, миллий, диний қарама-қаршиликларни бартараф қилишга даъват этган.

• Т. Мор фалсафаси «Утопия» асарида ўз аксини топган.
• (Утопия (юнон. – хеч каерда йук жой) – идеал давлат жойлашган,
• уйлаб чикилган орол). Т. Мор карашлари бўйича Утопияда

• Хусусий мулк бўлмайди;

• Ишлаб чикаришд ҳамма фуқаролар катнашиши шарт;

• Мехнат хаммани мехнат мажбуриятидан келиб чиқилган ҳолда амалга оширилади;

• Ишлаб чикарилган озик-овкатлар (мехнат натижаси) жамият ихтиёрига утади (жамият омборлари)
• ва Утопия фукаролари уртасида тенг булинади;

• Бутун ахоли мехнат билан машғул бўлгани учун, Утопияни таъминлаш учун –
• олти соатлик иш куни етарли бўлади;

• Илмга алохида кобилиятга эга бўлганлар, мехнатдан озод килинганлар;

• Қора ишларни малаклар бажаради – асирлар ва маҳкум этилган жиноятчилар;

• Жамият қон қариндошлардан эмас, балки «мехнаткаш оиладан» ташкил топган;

• Хамма амалдорлар тўғридан тўғри ёки яширин овоз бериш йўли билан танланади;

• Эркак ва аёллар тенг хукукга эгалар (мажбуриятлари ҳам тенг);

• Шаҳар ахолиси Худога ишонадилар.

•