Фалсафа қисқача изоҳли луғат

Б. Тўраев
186
Ислом

ИСЛОМ (араб. Ислом—Аллоҳга ўзини топшириш, итоат қилиш, якка Аллоҳ ва Муҳаммад унинг элчиси эканлигини, ҳамда унинг амр ва фармонларини дин ахли томонидан сўзсиз бажарилишини ташвиқ этувчи диний таълимот).
Қуръони Карим ўзбек тилига таржима қилиниб, 100 минг нусхада нашр этилди, ўнлаб ва юзлаб диний мазмундаги китоблар чоп этилди, рўзнома ва ойномаларда, радио ва телевидение орқали ислом тарихи, маданияти, ахлоқи, маш-ҳур муҳаддислар, муфассирлар, фақихлар, мутасаввифларга бағишланган маълумотлар эълон қилинмоқца, ислом тари-хига оид кўп қисмли фильмлар кўрсатилмоқда.
1995 йилда Тошкентда халқаро Ислом тадқиқот маркази "таъсис этилди. Бу марказ ислом назарияси ва тарихи, диний асарларни таржима қилиш, ўлкамизда етишиб чиққан йи-рик уламолар ҳаёти ва фаолиятини тадқиқ этиш, юртимиз-даги исломий қарашларнинг ўзига хос томонларини ўрга-ниш, хусусан, унинг мўътадиллиги, эҳтиросдан, сиёсатбоз-ликдан холилигини ёритишга, ваҳҳобийлик каби сохта маз-ҳабларнинг ўтмишдаги ва ҳозирги ўта зарарли ғоялари, хат-ти-ҳаракатларини фош этишга алоҳида эътибор қаратмоқда. Ўзбекистонда дин ахлининг хорижий мусулмон мамлакатла-ри билан алоқалари ва уламоларнинг ижодий ҳамкорлиги йил сайин кенгайиб бормоқца.
Ислом дини асрлар давомида халқимизнинг муқаддас эътиқоди, маънавий ҳаётнинг дастурамали бўлиб келган. Шу боис бугун биз қураётган янги жамиятда ислом дини ва жамият манфаатлари ўртасидаги муштаракликни мустахдам-лаш, бугунги куннинг асосий вазифалари сирасига киради. Лекин шу билан бирга, мамлакатимиздаги баъзи доиралар-нинг диндан ғаразли мақсадларга етишиш воситаси сифати-да ҳатгоки, мутаассиблик, шу жумладан вахдобийлик, яъни фанатизм йўлида ҳам фойдаланаётгани сир эмас. Бу кучлар, оммани чинакам исломга зид бўлган зўравонликка даъват этувчи шахслардан иборат. Улар кейинги асрлар довонидан яна ортга қайтиш ғояларини олға сурмоқцалар. Бундай ша-роитда, диний маърифат соҳасидаги вазифа—тажовузкор мақ-садларга эга ва диндан сиёсий мақсадларда фойдаланишни истаганлар фаолияти исломнинг асл моҳиятига ва жамият-даги вазифасига зид эканлигини кенг оммага тушунтириб бериш, улар ғояларининг аксилтараққий моҳиятини очиб ташлашдир.
Бунинг учун халқимизнинг диний таълим даражасини янги погонага кўтаришимиз, диний саводсизлик ўрнига ди-ний маърифат киритибгина, биз мутаассибликнинг ва би-ринчи навбатда, вахдобийчиларнинг йўлини тўса оламиз. Чун-
187

Кубро Нажмаддин
ки қора ниятли кимсалар кенг оммаси, ислом маърифати чироғига интилишини ва айни вақгда бу омма мустабидлик йилларида исломий билимлар нуқтаи назаридан етарли да-ражада саводхон бўлмаганини кўзда тутиб, бу омилдан усталик билан фойдаланишга уринмоқцалар. Бу камчиликни бартараф этмоқ учун «чаламуллалар»дан қутилиш исломшу-носликнинг таргаби ва ташвиқини юксак даражага кўтариш ҳамда унинг бош вазифаси — жамиятимизда тинчлик, бар-қарорлик ва ҳамжиҳатликни таъмин этишга қаратилган бўли-шини кишиларимизнинг эътиқодига айлантириш лозимдир. Ҳозирги пайтда мамлакатимиз пойтахтида ташкил қидин-ган Тошкент Ислом университети бу борада алоҳида аҳами-ят касб этишга даъват этилган.
М. Қодиров