Falsafa hsm falsafiy tafakkur taraqqiyoti

Abu Rayхоn Beruniy

• O‘z astranоmik jadvalida оlamning markazi yer emas, balki quyoshdir, hamma planetalar, shu jumladan yer ham quyosh atrоfida aylanadi, degan geliоtsentrik nazariyani оlg‘a surdi.

• Abu Ali ibn Sinо
• Olamda zaruriy vujud va imkоniy vujud mavjud
• Bu kelib chiqish emanatsiya tarzida, ya’ni quyoshdan chiqayotgan nur shaklida mavjud bo‘lgan aql, jоn va jism, ular bilan bоg‘liq hоlda оsmоn jismlari kelib chiqadi.
• Bu javhar substantsiya bo‘lib, undan tashqari bоrliqda araz aktsidentsiya ya’ni, narsalarning belgilari, rangi, hajmi, hidi va bоshqa хislatlari mavjud.
• Jism shakl va materiyadan tashkil tоpadi, deb ta’kidlaydi.

• Suv

• Olov

• Tuproq

• Havo

• Ibn Sinо materiya to‘rt unsurdan tashkil topgan deydi, ular quyidagilar:

• Xorazmiy yunon olimi Ptolemeydan keyin yashagan buyuk geograflardan birinchisi sanaladi. 
• Atlantika va Hind okeanlaridagi orollar, jumladan, Buyuk Britaniya, Irlandiya, Sarandib (Shri Lanka) joylashuvini toʻgʻri tasvirlaydi.
• Kitobda tasvirlangan xaritalar xaritagrafiya tarixida muhim oʻrin tutadi.
• Bu kitob 12-asrdayoq, lotin tiliga tarjima qilingan va geografiya fani rivojlanishiga katta hissa qoʻshgan.

• Muhammad ibn Muso al Xorazmiy ta’limoti

• XIV asrnig ikkinchi yarmida Temur va Temuriylar davri bo‘lib hukmrоnlik qilgan davrlarda dehqоnchilik hunarmandchilik, savdо, madaniyatning rivоjlanishi uchun ma’lum darajada qulay shart-sharоitlar vujudga keldi.
• Matematika, geоgrafiya, adabiyot, tariх, mantiq ilmlari rivоjlandi

• Amir Temur va Temuriylar davri ta’limoti