Falsafa fanidan nazorat savollariga javoblar

FALSAFA FANIDAN NAZORAT SAVOLLARIGA JAVOBLAR

Fаlsаfаning prеdmеti. Uning asosiy sohalari.(Ontologiya, antropologiya, metodologiya, aksiologiya).

Falsafa atamasi yunoncha so\'z bo\'lib, sevaman yoki donishnamdlikni sevish degan ma\'noni bildiradi. Qadimgi yunon olimi Pifagor tomonidan ishlatilgan. Falsafa borliqni bilishning hamda inson vbilan bilan olam o\'rtasidagi munosabatlarning eng umumiy tamoyillarining to\'g\'risidagi ta\'limotdir. Shuning uchun falsafiy nazariyaning tabiat, jamiyat, inson va tafakkur hodisalariga nisbaran qo\'llaniladi. Aksiologiya (yun. axia – qimmat, qadr va ... logiya) – qadriyatlar to‘g‘risidagi fan (qarang Qadriyat). Ontologiya (yun. ontos — borliq va ... logiya) — falsafa boʻlimi, borliq haqidagi taʼlimot. Borliqning umumiy asoslari, prinsiplari, uning shakllari va qonuniyatlarini tekshiradi. Antropologiya – (antropo … va … logiya) – odamning kelib chiqishi va evolyutsiyasi, odamzod irqlarining pay-do bo‘lishi, odamning tana tuzilishida-gi normal farq-tafovut, o‘zgaruvchanlik haqidagi fan Metodologiya (metod va ...logiya soʻzlaridan) — tadqiqotchining nazariy va amaliy faoliy
0.0

Ong. Ijtimoiy ong. Gnoseologiya

Ong - psixik faoliyatning oliy shakli. ongning mohiyatini izohlashda 2 yo\'nalish: ongning moddiy olamini inson miyasida aks etishi deb tushunish, uni inson tanasi faoliyati bilan bog\'lab talqin etishdir. O\'z-o\'zini anglash, xotira, iroda, nutq, ongning asosiuy jihatlaridir. Ijtimoiy ong shakllariga axloqiy, estetik, diniy, siyosiy, huquqiy, falsafiy, iqtisodiy va ekologik onglar kiradi. ijtimoiy ogn shakllari birinchi navbatda, o\'zlarining aks ettirish ob\'yektiga ko\'ra farqlanadi. Gnoseologiya (yun. gnosis - bilish va logos — taʼlimot) — bilish haqidagi taʼlimot.
0.0

Falsafaning qonun va kategoriyalari.

falsafaning qonun va kategoriyalari Qonun deb, voqelikdagi buyum va hodisalar o\'rtasidagi muhim, ichki zaruriy, takrorlanadigan ob\'yektiv bog\'lanishlarga aytiladi. Qonunlar hilma xil bo\'ladi; tabiat qonunlari, jamiyat qonunlari, fan qonunlari va falsafiy-diolektik qonunlar. Nemis faylasufi gegel shunday qonunlarmnming 3 tasini yozgan. ular quyidagilar: 1. Miqdor va sifatlarining o\'zaro bir-biriga o\'tish qonuni. 2. Qarama-qarshiliklar birligi va kurash qonuni. 3. Inkorni-inkor qonuni. Kategoriya deb - buyum va hodisalarning eng umumiy xossalarini, tomonlari va munosabatlarini aks ettirivchi tushunchalariga aytiladi. Kategoriyalar toq, juft yoki ham nisbat bo\'lishi mumkin. Toq kategoriyalar - borliq, substansiya, materiya, ong, harakat va boshqalar. Juft kategoriyalar - ayrimlik va umumiylik. sabab va oqibat, mazmun va shakl, zaruriyat va tasodif, mohiyat va hodisa, qism va butun, imkoniyat va voqelikdir. ham nisbat kategoriyalari - ayrimlik, xususiylik va umumiylik,
0.0

Jamiyat falsafasi

,,Jamiyat\" tushunchasi arabcha so‘z bo‘lib, uning lug‘aviy ma\'nolari o‘zbek tilida: ,,umumiylik\", ,,birlik\", ,,majmua\", jamlangan\" deganidir. Bu tushuncha kishilarning umumiy ijtimoiy faoliyatlari va munosabatlarining birligi, ularning muayyan maqsad asosida uyushgan usuli va shaklini ifodalaydi. Bu tushunchaning kundalik ongdagi va ilmiy, falsafiy adabiyotlarda qo’llaniladigan tor va keng ma\'nolari mavjud. “Jamiyat\" tushunchasi, tor ma\'noda, ma\'lum kishilarning biror maqsad yoki faoliyat asosida uyushgan birligini yoki insoniyat hayoti va taraqqiyotining muayyan aniq bosqichini ifodalaydi. Masalan, ,,O‘zbekiston xotin-qizlar jamiyati\", ,,feodalizm jamiyati\" kabi. ,,Jamiyat\" tushunchasi, keng ma\'noda, falsafiy jihatdan, insonlarning ongli faoliyati jarayonida o‘zaro ijtimoiy munosabatlar orqali uyushgan birligini, uning o‘ziga xos uyushish usuli va mavjudlik shaklini ifodalaydi. Bu tushuncha ilmiy va falsafiy adabiyotlarda ,,kishilik jamiyati\" yoki jamiyat shaklida qo‘ll
0.0

Etika, estetika va mantiq fanlarining predmeti, ularning asosiy tushunchalari.

Etika-yunoncha so\'zdan olingan bo\'lib, axloq, hulq, odob ma\'nolarini ifodalaydi. Etika falsafiy fan hisoblanib, ijtimoiy ong shakllaridan biri sifatida axloqning kelib chiqishi, axloqiy tarbiyaning taraqqiyot bosqichlari, axloqning ilmiy-nazariy asoslari, axloqning mezoniy tushunchalari, axloqiy tarbiya shakllarini o\'rgatadi. \"Etika\" atamasini birinchi bo\'lib, qadimgi yunon faylasufi Arastu (m. av. 384-322yy.) muomilaga kiritgan. U barcha fanlarni 3 guruhga bo\'ladi: Nazariy, amaliy va ijodiy. Estetika eng qadimiy fanlardan biri. Uning tarixi 2.5 - 3 ming yillik tarixni o\'z ichiga oladi. Estetika atamasini birinchi bo\'lib, buyuk olmon faylasufi Aleksandr Baumgarten (1714-1762) ilmiy muomilaga kiritgan. Baumgarten estetikani hissiy idrok etish nazariyasi sifatida ilgari surdi. Mantiq arabcha so\'z bo\'lib, ma\'nosi bo\'yicha (logiga) so\'ziga muvofiq keladi. \"Logiga\"atamasi esa, grekcha logos so\'zidan kelib chiqqan bo\'lib, \"fikr\", \"so\'z\", \"aql\", \"qonuniyat\" kab
0.0