Fakultetlararo umumtexnika fanlari



Download 0,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/12
Sana18.02.2022
Hajmi0,94 Mb.
#452526
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
DUSNIYAZOV RAVSHANBEK(1)-1



O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY VA O’RTA TA’LIM VAZIRLIGI 
URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI 
KIMYOVIY – TEXNOLOGIYALAR FAKULTETI 
“FAKULTETLARARO UMUMTEXNIKA FANLARI” 
KAFEDRASI 191-XTF (SIRTQI) GURUH TALABASI
DUSNIYAZOV RAVSHANBEKNING " KIMYOVIY 
INJINERING UCHUN AXBOROT 
Urganch 2020 
TEXNOLOGIYALARI" FANIDAN 


Kirish 
Algoritm so’zi va tushunchasi IX asrda yashab ijod etgan buyuk 
bobokalonimiz Muxammad al-Xorazmiy nomi bilan uzviy bog’liq 
bo’lib, uning arifmetikaga bag’ishlangan ―Al jabr va al muqobala 
nomli asarining dastlabki betidagi ―Dixit Algoritmic (―Dediki Al- 
Xorazmiyning lotincha ifodasi) degan jumlalardan kelib chiqqan. 
Al-Xorazmiy birinchi bo’lib o’nlik sanoq tizimining prinsiplarini va 
unda turli amallar bajarish qoidalarini asoslab berdi. Bu esa hisoblash 
ishlarini ixchamlashtirish va osonlashtirish imkonini yaratadi. Chunki bu 
bilan o’sha davrda qo’llanilib kelingan rim raqamlari va sonlarini 
so’zlari orqali yozib bajarishdagi noqulayliklar bartaraf etildi. Dastlab 
algoritm deyilgan o’nlik sanoq tizimdagi sonlar ustida turli arifmetik 
amallar bajarish qoidalari tushunib kelingan. Al-Xorazmiyning ilmiy 
asarlari fanga algoritm tushunchasining kiritilishiga sabab bo’ldi. 
Algoritm nima? Umuman olganda uni aniq ta’riflash mushkul. Lekin 
algoritmning mohiyatini aniq va qat’iyroq tushuntirishga harakat 
qilamiz. Algoritm deganda biror maqsadga erishishga yoki qandaydir 
masalani yechishga qaratilgan buyruqlarning aniq, tushunarli, chekli 
hamda to’liq tizimi tushuniladi. Algoritmga quyidagicha ta’rif berish 
mumkin: Algoritm deb aniq natijaga olib keladigan amallarning 
cheklangan ketma-ketligiga aytiladi. Algoritmning xizmati nimadan 
iborat? Algoritmlar-bu bilimlar ustida fikrlash va etkazib berishdan 
iborat. Xaqiqatan ham kimdir qanday masalani yechishi o’ylab topib va 
uni boshqalarga aytmoqchi bo’lsa, u holda o’ylab topgan yechimini 
shunday tasvirlashi kerakki, natijada boshqalar ham uni tushunsin, 
hamda shu tasvirga ko’ra boshqalar ham masalani to’g’ri yechsin. 


Shuning uchun tasvir bir necha talablarga bo’ysinishi kerak. Agar 
yechimning tasviri aniq bo’lmasa, u holda shu tasvirga asosan boshqa 
javobni olish mumkin. Chunki, xar kim masala yechimining tasvirini 
noaniq joyini o’zicha aniqlashtirishi mumkin. Bunday tasvirni algoritm 
deb bo’lmaydi. Algoritmlarga misol sifatida taomlar tayyorlash 
retseptini, formulalarini, turli avtomatik qurilmalarni ishlatish yo’lini, 
mexanik yoki elektron o’yinchoqlarni ishlatish bo’yicha 
yo’riqnomalarni, ko’cha xarakati qoidalarini keltirish mumkin. 



Download 0,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish