Fakultetlararo jismoniy madaniyat va sport

Marraga yetib kelish. Masofa oxirigacha maksimal tezlikni saqlab bo’lmaydi.Marragacha taxminan 20-15 m qolganda tezlik odatda 3-8% ga kamayadi. Marraga yetib kelishning asl mohiyati shundan iboratki, masofa oxirigacha maksimal tezlikni saqlab qolishga va uni salbiy omillarning ta’sirini kamaytirishga harakat qilish zarur.
Toliqish boshlanishi bilan itarilishda ishtirok etuvchi mushaklar kuchi kamayadi, yugurish qadami uzunligi kichrayadi, demak, tezlik tushib ketadi.Tezlikni saqlab qolish uchun yugurish qadamlari tezligini oshirish zarur, buni esa, yuqorida aytib o’tganimizdek, qo’l harakatlari hisobiga amalga oshirish mumkin.Masofada yugurish yuguruvchi marra to’siniga, ya’ni marra chizig’i orqali o’tuvchi xayoliy vertikal tekislikka tegishi bilan tugallanadi.Unga tezroq tegish uchun yuguruvchilar oxirgi qadamda qo’llarni orqaga chiqargan holda gavdani tez oldinga egiltiradilar. Bunday usul – ko’krak bilan “otilish” deb ataladi (7-rasm).

7-rasm. Marraga tashlanish (a) va marraga tashlanish tuzilmasi (b)
Boshqacha usul ham qo’llaniladi: yuguruvchi oldinga egilgan holda bir vaqtning o’zida marra lentasiga yon tomoni bilan burilib, elkasini unga tegizadi. Bu ikkita usul deyarli bir xil. Ular yugurish tezligini oshirmaydi, balki yuguruvchining lentaga tegishini tezlashtiradi. Bu bir nechta yuguruvchilar birga marraga etib kelganlarida juda muhim va g’alabani faqat shunday harakat bilan qo’lga kiritish mumkin. Fotofinish marraga etib kelishda yuqori texnikaga ega yuguruvchini aniqlab beradi. Marraga etib kelish texnikasini hali o’zlashtirib olmagan yuguruvchilar uchun marra chizig’ini to’liq tezlik bilan, lentaga tashlanishni (otilishni) o’ylamasdan kesib o’tish tavsiya qilinadi. Sprinterlik yugurish – bu maksimal tezlik bilan yugurishdir.
Yuguruvchining vazifasi – mumkin qadar tezroq shu tezlikni olish va imkon qadar uni uzoqroq saqlab qolishdir. Sprinterlik yugurishda tezlik shakllanishining fiziologik asoslanishi mavjud. Har xil malakaga ega va turli yoshdagi yuguruvchilar yugurishning 1-sekundida o’zining maksimum tezligiga nisbatan 55% ga, 2-sekundda – 76% ga, 3-sekundda – 91% ga, 4-da – 95% ga, 5-sekundda – 99% ga, 6-sekundda – 100% ga erishadilar. Keyin 8-sekundgacha tezlikni saqlab qolish amalga oshiriladi, bu saqlab qolishning davom etishi endi yuguruvchining malakasiga bog’liq bo’ladi. 8-sekunddan keyin tezlik muqarrar pasayib boradi.